Krasny Brzeg (rejon żłobiński): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Happa (dyskusja | edycje)
poprawiłem link do SgKP
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m poprawa literówek, replaced: choc → choć przy użyciu AWB
Linia 25:
|www =
}}
'''Krasny Brzeg''' ([[język białoruski|błr.]] Кра́сны Бе́раг, [[język rosyjski|ros.]] Красный Берег) – [[wieś]] na [[Białoruś|Białorusi]], w [[Rejon żłobiński|rejonie żłobińskim]] [[Obwód homelski|obwodu homelskiego]], około 23  km na południowy zachód od [[Rohaczów|Rohaczowa]], nad rzeczką Dobośnią.
 
== Historia ==
Pierwsze pisemne wzmianki o wsi pochodzą z 1317 roku, nazywała się wtedy ''Czerwony Brzeg''. Kolejny zapis o wsi to akt jej sprzedaży w 1528 roku przez Aleksieja Zankowicza. Czerwony Brzeg i inne okoliczne wsie bardzo ucierpiały, prawie zostały zmiecione z powierzchni ziemi w czasie zażartych bitew [[Wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojny polsko-rosyjskiej w latach 1654–1667]]. W wyniku [[II rozbiór Polski|II rozbioru Polski]] wieś znalazła się w 1793 roku w [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]]. Pierwszego września 1812 roku w czasie [[Napoleon Bonaparte|napoleońskiej]] [[Inwazja na Rosję (1812)|inwazji na Rosję]] okoliczne wioski, w tym leżący kilkanaście kilometrów od Krasnego Brzegu Kazimierów, były świadkami zaciekłej bitwy między polską brygadą a siłami rosyjskimi. Polskie oddziały zmusiły siły rosyjskie do odwrotu.
 
W ciągu XVII, XVIII i XIX wieku Krasny Brzeg wielokrotnie zmieniał właścicieli. Były nimi rodziny Sołtanów, Woronieckich, Bogorodzkich (I połowa XIX wieku), Gryniewiczów. W 1845 roku we wsi (poza dworem) mieszkało jedynie 18 mieszkańców. Po [[Uwłaszczenie chłopów w Polsce|zniesieniu pańszczyzny w zaborze rosyjskim w 1861 roku]] miejscowi chłopi zaczęli w 1862 roku odkupywać części majątku od Gryniewiczów. Po [[Powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]] Krasny Brzeg został odkupiony przez potomka dawnych właścicieli, rosyjskiego wojskowego inżyniera, pułkownika z twierdzy [[Bobrujsk]] Aleksandra Iwanowicza Bogorodzkiego. Od niego z kolei w 1867 roku{{r|RA}} albo 1877 roku dobra te kupił jego kolega Michał Konstanty Hattowski, generał inżynierii. W 1873 roku uruchomiono linię kolejową na trasie Bobrujsk-[[Homel]], przebiegającą przez majątek{{r|S4}}. Córka Hattowskiego Maria, wychodząc za mąż za [[Wikientij Koziełł-Poklewski|Wincentego Koziełł-Poklewskiego]], wniosła Krasny Brzeg w posagu, chocchoć formalnie własność Krasnego Brzegu przeszła na Wincentego dopiero około 1900 roku, po śmierci Michała Hattowskiego. Wincenty był ostatnim właścicielem Krasnego Brzegu. W czasie [[Rewolucja 1905 roku|rewolucji w 1905 roku]] lokalna ludność próbowała zająć pałac właścicieli, jednak została rozpędzona przez wezwanych kozaków. Po [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] majątek został znacjonalizowany. Po ustaleniu przebiegu granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku wieś znalazła się na terytorium [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. W 1930 roku we wsi powstał [[sowchoz]] „Czerwony Brzeg” i [[kołchoz]] „Czerwony Komunar”. Od 1937 roku wieś jest siedzibą [[sielsowiet]]u. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] znajdował się tu obóz przejściowy dla dzieci w wieku 8–14 lat. Przebywało tu (i było deportowanych do Niemiec) 1990 dzieci, które miały być dawcami krwi dla rannych żołnierzy niemieckich.
[[Plik:Manor in Krasny Bierah.jpg|thumb|left|Zespół pałacowo-parkowy przed 1914 rokiem]]
[[Plik:Брама палацава-паркавага комплексу Козелаў-Паклеўскіх.JPG|thumb|left|Obecny wygląd bramy wjazdowej do majątku, obecnie do szkoły rolniczej]]
Linia 37:
Wincenty Koziełł-Poklewski, postanowiwszy osiedlić się w Krasnym Brzegu, zlecił w latach 1890–1893 architektowi Eugeniuszowi Szretterowi zaprojektowanie wielkiego pałacu. Pałac powstał około 1900 roku. Był to dwukondygnacyjny (z prawym skrzydłem parterowym) [[Neogotyk|neogotycki]] budynek o zróżnicowanej i niesymetrycznej bryle. Sala balowa była wyposażona w stylu [[Ludwik XVI|Ludwika XVI]]. Znajdowała się tu duża kolekcja obrazów polskich i rosyjskich malarzy.
 
Park, łącznie z sadem owocowym, zajmował około 10 ha. Był otoczony murem, z potężną, neogotycką bramą wjazdową.
 
Obecnie w pałacu mieści się ''Krasnobrzeski agrarnyj koledż''. Jest historyczno-kulturalnym zabytkiem Białorusi o numerze w rejestrze 312Г000324.