Joseph Wittig: Różnice pomiędzy wersjami

'''Joseph Wittig''' (ur. [[22 stycznia]] [[1879]] r. w Słupcu Dolinie <small>''({{język|de}} Neusorge)''</small> k. [[Słupiec (Nowa Ruda)|Nowej Rudy]], zm. [[22 sierpnia]] [[1949]] r. w [[Göhrde (gmina)|Göhrde]] w [[Dolna Saksonia|Dolnej Saksonii]]) – niemiecki profesor teologii, filozof, [[ekskomunika|ekskomunikowany]] ksiądz katolicki, poeta, kronikarz związany z [[ziemia kłodzka|ziemią kłodzką]], o której pisał, że jest ''krainą Pana Boga''.

Urodził się [[22 stycznia]] [[1879]] r. w Słupcu Dolinie ({{język|de}} Neusorge), wówczas części wsi Słupiec ''Schlegel'', będącej obecnie dzielnicą [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]]. Był szóstym dzieckiem cieśli Eduarda Wittiga i Hanne Wittig z domu Stranfeld. Dzieciństwo, do którego często wracał w późniejszej twórczości, kształtowane było przez proste wiejskie życie i autorytet ojca. Jego dziadek był twórcą ruchomej szopki, która do dzisiaj jest atrakcją turystyczną [[Wambierzyce|Wambierzyc]]. Jednym z najważniejszych momentów w młodości było spotkanie księdza Henryka Maya, który pracował w Słupcu jako [[Prezbiter|neoprezbiter]] podczas kilkutygodniowego zastępstwa. Ksiądz May podjął się przygotowania wiejskiego chłopca do nauki w gimnazjum, ucząc go podstaw nauk ścisłych, literatury i języków. W [[1893]] r. Joseph Wittig mógł rozpocząć naukę w gimnazjum św. Macieja (''Matthias-Gymnasium'') we Wrocławiu.

W [[1899]] r. zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytecie Wrocławskim]]. Podczas studiów szczególnie interesował się historią kościoła starożytnego, [[archeologia|archeologią]] oraz [[patrystyka|patrystyką]]. W osobie ks. prof. [[Max Sdralek|Maxa Sdralka]] znalazł przewodnika życiowego, który wyzwolił w nim zamiłowanie do pracy naukowej i utorował drogę do katedry uniwersyteckiej. Studia ukończył w [[1902]] r. W rodzinnym Słupcu i [[Nowy Gierałtów|Nowym Gierałtowie]] przygotowywał się do [[doktoratdoktor (stopień naukowy)|doktoratu]]u. Jeszcze tego samego [[1902]] roku został doktorem [[teologia|teologii]], broniąc pracy na temat [[Papież Damazy I|papieża Damazego I]]. [[Kapłan]]em został [[22 czerwca]] [[1903]] r. wyświęcony przez [[kardynał]]a Koppa w [[Kolegiata św.Świętego Krzyża i św. Bartłomieja we Wrocławiu|kościele św. Krzyża we Wrocławiu]]. Swoją mszę [[prymicja|prymicyjną]] odprawił [[23 czerwca]] [[1903]] r. w kaplicy sióstr [[Jadwiżanki|Jadwiżanek]], u których mieszkał wcześniej w czasie nauki gimnazjalnej. Skierowany został do pracy duszpasterskiej do nowo utworzonego wikariatu w [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubaniu]]. Pracował tam przez 14 miesięcy.

W latach [[1904]]-[[1905]]1904–1905 studiował w rzymskim ColegiumPontificio GermanicumCollegio naTeutonico di Santa Maria in [[Campo Santo Teutonico]]<!--[[Papieski Uniwersytet Gregoriański|Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego]] ?? do sprawdzenia /-->, otrzymując, dzięki staraniom ks. [[Max Sdralek|Maxa Sdralka]], stypendium Instytutu Archeologicznego w [[Berlin]]ie. Podczas tych studiów prowadził archeologiczne badania grobu św. Sotery, statui św. Piotra w [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|bazylice watykańskiej]] oraz procesu Izaaka przeciw papieżowi [[Damazy I|Damazemu I]], których wyniki publikował na łamach prasy. W [[1909]] r. uzyskał [[habilitacja|habilitację]], przedstawiając studium o [[AmbrojastraAmbrozjaster|AmbrojastrzeAmbrozjastrze]]. W [[1909]] r. powrócił do pracy duszpasterskiej: najpierw krótko w [[Paczków|Paczkowie]], a potem we [[Wrocław]]iu w [[Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu|kościele NMP na Piasku]]. W [[1909]] r. przerwał pracę duszpasterską rozpoczynając karierę uniwersytecką. Dwa lata później został mianowany profesorem nadzwyczajnym historii kościoła. [[14 stycznia]] [[1915]] r. mianowano go profesorem zwyczajnym teologii. W latach [[1917]]-[[1918]]1917–1918 pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologii Katolickiej [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytetu Wrocławskiego]].

Na lata [[1922]]-[[1924]]1922–1924 datuje się pierwszy, wrocławski okres twórczości pisarskiej Josepha Wittiga. Niezrozumienie jego myśli pisarskiej i teologicznej wywołuje konflikt z hierarchią kościoła rzymskokatolickiego oraz do wciągnięcia części jego twórczości na indeks kościelny. W 1922 r. ukazał się w czasopiśmie "Hochland"„Hochland” głośny artykuł pt. ''Zbawieni'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Die Erlösten'') krytykujący oficjalną wykładnię kościelną [[grzech]]u i [[Sakrament pokuty i pojednania|spowiedzi]], a który doprowadził ostatecznie do obłożenia pisarza w [[1925]] r. [[ekskomunika|ekskomuniką]]. Prezentował śmiałe poglądy teologiczne i doczekał się nawet przydomka ''Nowy Luter''. Mimo ekskomuniki Wittig pozostał wciąż głęboko wierzącym [[katolicyzm|katolikiem]] wiernym [[Kościół katolicki|Kościołowi]], zajmując postawę wolnego pisarza religijnego. Z dzisiejszego punktu widzenia ocenia się, że teologiczne poglądy Wittiga wyprzedzały swoje czasy. Oceniane są jako w dużej mierze zbieżne z duchem nauk [[Sobór watykański II|posoborowych]], niestety były zbyt postępowe dla ówczesnej [[Hierarchia kościelna|hierarchii kościelnej]].

W [[1927]] r., będąc zwolniony ze ślubów kapłańskich, wziął ślub z Bianką Geisler, córką burmistrza [[Bystrzyca Kłodzka|Bystrzycy Kłodzkiej]] i zamieszkał z nią w wybudowanym przez siebie domu w Słupcu (obecnie mieści się w nim muzeum jego imienia). Tu urodziła się trójka jego dzieci: Johannes Raphael, Bianca Maria i Christoph Michael. Lata [[1928]]-[[1932]]1928–1932 to drugi, słupiecki okres twórczości pisarskiej. W latach [[1937]]-[[1943]]1937–1943 występował z prelekcjami m.in. w [[protestantyzm|protestanckich]] środowiskach północnych Niemiec, a działalność teologiczna Wittiga znalazła odbicie w twórczości literackiej, w bogatej korespondencji oraz w aktywności odczytowej. Zajmował się również pisaniem kronik historycznych oraz publikowaniem w regionalnym kalendarzu "„[[Guda Obend]]"”. W roku [[1946]] r. zdjęta została ekskomunika, m.in. za wstawiennictwem [[August Hlond|kardynała Augusta Hlonda]].

Po przyłączeniu Dolnego Śląska do Polski, [[1 kwietnia]] [[1946]] pisarz został przymusowo i w pośpiechu wysiedlony z domu w Słupcu. Wraz rodziną, w złym stanie zdrowia, wywieziony został do [[Niemcy|Niemiec]]. W słupieckim domu pozostała większość manuskryptów pisarza. Zamieszkał w miejscowości [[Göhrde (gmina)|Göhrde]] w rejonie [[Lüneburg]]a. Zmarł na zawał serca [[22 sierpnia]] [[1949]] r. Pochowany został, nie bez wątpliwości ze strony miejscowego proboszcza, na cmentarzu w [[Meschede]] ([[Nadrenia Północna-Westfalia]]).

* W dawnym domu Josepha Wittiga w [[Nowa Ruda|Nowej Rudzie]] przy ul. Słupieckiej 42 od maja
1997 funkcjonuje [[1997]]Muzeum r.Josepha funkcjonujeWittiga|muzeum muzeumjego imienia]] poświęcone jego życiu i twórczości.

* Od 1997 r. na [[ziemia kłodzka|ziemi kłodzkiej]] organizowane są Polsko-Niemieckie Sympozja Wittigowskie. Kolejne odbyły się w latach 1999, 2001, 2004 i 2008.

* [[20 września]] [[2002]] r. imieniem Wittiga nazwana została Szkoła Podstawowa nr 3 w Nowej Rudzie.

* [[Alojzy Marcol]] ''Josepha Wittiga teologia narratywna. Studium historyczno-krytyczne'', Uniwersytet Opolski Wydział Teologiczny, Opole 1997, ISBN 83-86865-30-X

* ''Joseph Wittig, człowiek – religia – kultura'', zb. red. [[Lesław Koćwin|Lesława Koćwina]], Wydawnictwo Maria, Zielona Góra 2005, ISBN 83-88842-68-4

* Koćwin Lesław Koćwin, ''Kim jest dla nas Joseph Wittig?''. „Ziemia„[[Ziemia Kłodzka”Kłodzka (czasopismo)|Ziemia Kłodzka]]”, nr 180/2009, str. 26 – 3026–30.