Andrew Hill: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
rozbudowa hasła o sekcje "Biografia", "Uznanie i nagrody" i "Życie osobiste" |
||
Linia 27:
}}
'''Andrew Hill''' (ur. [[30 czerwca]] [[1931]] w [[Chicago]], zm. [[20 kwietnia]] [[2007]] w [[Jersey City]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[fortepian|pianista]] i [[kompozytor]] [[jazz]]owy<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Cook|imię=Richard|nazwisko2=Morton|imię2=Brian|tytuł=The Penguin Guide to Jazz Recordings|wydawca=Penguin|data=2008|strony=701-704|isbn=ISBN 83-87422-05-3|język=en}}</ref><ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Carr|imię=Ian|nazwisko2=Fairweather|imię2=Digby|nazwisko3=Priestley|imię3=Brian|tytuł=The Rough Guide to Jazz (Second Edition)|wydawca=Rough Guides|data=2000|strony=347-348|isbn=ISBN 1-85828-528-3|język=en}}</ref><ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Piątkowski|imię=Dionizy|tytuł=Encyklopedia Muzyki Popularnej - JAZZ|wydawca=Oficyna Wydawnicza Atena|data=2005|strony=377-378|isbn=ISBN 83-87422-05-3|język=pl}}</ref><ref name="Andrew Hill">{{Cytuj stronę | url = http://www.andrewhilljazz.com/home.html| tytuł = Andrew Hill strona oficjalna| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.andrewhilljazz.com| język = en}}</ref><ref name="All About Jazz">{{Cytuj stronę | url = http://musicians.allaboutjazz.com/andrewhill| tytuł= Andrew Hill w All About Jazz| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.allaboutjazz.com| język = en}}</ref><ref name="AllMusic">{{Cytuj stronę | url = http://www.allmusic.com/artist/andrew-hill-mn0000034617/biography| tytuł = Biografia Andrew Hilla w AllMusic| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Kelsey| imię = Chris| opublikowany = www.allmusic.com| język = en}}</ref><ref name="RYM">{{Cytuj stronę | url = http://rateyourmusic.com/artist/andrew_hill| tytuł = Andrew Hill w Rate Your Music| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = rateyourmusic.com| język = en}}</ref>.
== Biografia ==
Urodził się w [[Chicago]] w rodzinie Williama Roberta i Hattie Hillów, miał brata Williama Roberta Jr. <ref name="Andrew Hill 4">{{Cytuj stronę | url = http://www.andrewhilljazz.com/bio.html| tytuł = Skrótowa biografia Andrew Hilla na stronie oficjalnej artysty| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.andrewhilljazz.com| język = en}}</ref>. Dorastał w dzielnicy South Side<ref name="All About Jazz">{{Cytuj stronę | url = http://musicians.allaboutjazz.com/andrewhill| tytuł= Andrew Hill w All About Jazz| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.allaboutjazz.com| język = en}}</ref>. W dzieciństwie i jako nastolatek śpiewał, grał na [[akordeon]]ie i [[stepowanie|stepował]]<ref name="Andrew Hill 3">{{Cytuj stronę | url = http://www.andrewhilljazz.com/Howard-Mandel-bio.html| tytuł = Biografia Andrew Hilla na stronie oficjalnej artysty| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Mandel| imię = Howard| opublikowany = www.andrewhilljazz.com| język = en}}</ref>. W wieku 13 lat zaczął grać na [[fortepian]]ie, a jego pasję podsycał [[pianista]] [[jazz]]owy [[Earl Hines]]. Inny jazzman, Bill Russo, polecił go uwadze [[kompozytor]]a [[Paul Hindemith|Paula Hindemitha]], pod którego kierunkiem młody pianista prywatnie studiował w latach 1950-1952<ref name="AllMusic">{{Cytuj stronę | url = http://www.allmusic.com/artist/andrew-hill-mn0000034617/biography| tytuł = Biografia Andrew Hilla w AllMusic| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Kelsey| imię = Chris| opublikowany = www.allmusic.com| język = en}}</ref>. Koncertował od roku 1952, m.in. u boku [[Charlie Parker|Charliego Parkera]] latem 1953 w Graystone Ballroom w [[Detroit]]. W połowie lat 50. odbywał próby z [[Miles Davis|Milesem Davisem]], współpracował również z takimi muzykami, jak wokalistka [[Dinah Washington]] czy [[saksofon tenorowy|tenorzysta]] [[Coleman Hawkins]]<ref name="Andrew Hill 3">{{Cytuj stronę | url = http://www.andrewhilljazz.com/Howard-Mandel-bio.html| tytuł = Biografia Andrew Hilla na stronie oficjalnej artysty| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Mandel| imię = Howard| opublikowany = www.andrewhilljazz.com| język = en}}</ref>. W 1956 zorganizował własne [[trio]] (Malachi Favors – [[kontrabas]], James Slaughter – [[perkusja]]) i zarejestrował [[debiut]]ancki album ''So In Love'', który wydany został przez Warwick Records kilka lat później<ref name="Andrew Hill 3">{{Cytuj stronę | url = http://www.andrewhilljazz.com/Howard-Mandel-bio.html| tytuł = Biografia Andrew Hilla na stronie oficjalnej artysty| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Mandel| imię = Howard| opublikowany = www.andrewhilljazz.com| język = en}}</ref>.
W 1961 przeniósł się do [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], a później na krótko wyjechał w [[hrabstwo Los Angeles|okolice Los Angeles]], gdzie grywał dla przykładu z [[multiinstrumentalista|multiinstrumentalistą]] Rahsaanem Rolandem Kirkiem bądź [[saksofon altowy|alcistą]] Jimmym Woodsem. Po powrocie do [[Nowy Jork|Wielkiego Jabłka]] poświęcił się rozwijaniu własnej kariery i rozpoczął kilkuletnią (1963-1970) współpracę z wytwórnią [[Blue Note Records]], dla której nagrywał zarówno jako lider, jak też [[sideman]]. Pod jej szyldem ukazały się takie jego płyty, jak ''Black Fire'', ''Judgment!'' czy ''Point of Departure'', w której powstaniu udział wzięli wyborni muzycy, wśród nich perkusista [[Tony Williams]], [[trąbka|trębacz]] [[Kenny Dorham]], a także [[saksofon]]ista, [[klarnet|klarnecista]] i [[flet|flecista]] [[Eric Dolphy]]. Jako [[sideman|muzyk towarzyszący]] Hill nagrywał m.in. z [[wibrafon]]istą Bobbym Hutchersonem oraz tenorzystami Hankiem Mobleyem i [[Joe Henderson|Joe’em Hendersonem]]<ref name="AllMusic">{{Cytuj stronę | url = http://www.allmusic.com/artist/andrew-hill-mn0000034617/biography| tytuł = Biografia Andrew Hilla w AllMusic| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Kelsey| imię = Chris| opublikowany = www.allmusic.com| język = en}}</ref>.
Po wygaśnięciu kontraktu z Blue Note, w [[lata 70. XX wieku|latach 70.]] i [[lata 80. XX wieku|80.]] wiązał się z kilkoma innymi wytwórniami, choćby East Wind, Freedom, Soul Note czy SteepleChase<ref name="Discogs">{{Cytuj stronę | url = http://www.discogs.com/artist/61584-Andrew-Hill| tytuł = Andrew Hill w Discogs| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.discogs.com| język = en}}</ref>. Dodatkowo zarabiał na życie obejmując na różnych uczelniach (np. Colgate University w [[podział administracyjny Stanów Zjednoczonych|stanie]] [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]]) rozmaite stanowiska akademickie, pracował również dla Smithsonian Institution<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Piątkowski|imię=Dionizy|tytuł=Encyklopedia Muzyki Popularnej - JAZZ|wydawca=Oficyna Wydawnicza Atena|data=2005|strony=261|isbn=ISBN 83-87422-05-3|język=pl}}</ref>. Większość z tych lat spędził jednak na [[Zachodnie Wybrzeże|Zachodnim Wybrzeżu]], dając wykłady, prowadząc warsztaty i koncertując w takich miejscach, jak więzienia, szpitale lub domy opieki społecznej<ref name="Andrew Hill 3">{{Cytuj stronę | url = http://www.andrewhilljazz.com/Howard-Mandel-bio.html| tytuł = Biografia Andrew Hilla na stronie oficjalnej artysty| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Mandel| imię = Howard| opublikowany = www.andrewhilljazz.com| język = en}}</ref>. Od czasu do czasu występował też na międzynarodowych festiwalach muzyki ([[Szwajcaria]] 1975, [[Japonia]] 1976, [[Włochy]] 1980)<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Carr|imię=Ian|nazwisko2=Fairweather|imię2=Digby|nazwisko3=Priestley|imię3=Brian|tytuł=The Rough Guide to Jazz (Second Edition)|wydawca=Rough Guides|data=2000|strony=347-348|isbn=ISBN 1-85828-528-3|język=en}}</ref>. Występ na [[Festival de Jazz de Montreux|festiwalu jazzowym w Montreux]] udokumentowano albumem ''Live at Montreux''<ref name="AllMusic review">{{Cytuj stronę | url = http://www.allmusic.com/album/live-at-montreux-mw0000196192| tytuł = Andrew Hill "Live at Montreux" review| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Dryden| imię = Ken| opublikowany = www.allmusic.com| język = en}}</ref>.
W roku 1990 objął posadę [[starszy wykładowca|starszego wykładowcy]] na Uniwersytecie Stanowym w [[Portland (Oregon)|Portland]]. W połowie [[lata 90. XX wieku|lat 90.]] wrócił do Nowego Jorku<ref name="Washington Post">{{Cytuj stronę | url = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/04/21/AR2007042101064.html| tytuł = Nekrolog Andrew Hilla w „The Washington Post”| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Schudel| imię = Matt| opublikowany = www.washingtonpost.com| język = en}}</ref>. Serią występów i nagrań ponownie zwrócił na siebie większą uwagę, choćby za sprawą występów ze sformowanym przez siebie w 1998 Point of Departure Sextet (obok Hilla: saksofoniści Marty Ehrlich i Greg Tardy, trębacz Ron Horton, kontrabasista Scott Colley, perkusista Billy Drummond), którego nazwa bezpośrednio nawiązywała do słynnej płyty pianisty z 1965 roku. Grupa ta koncertowała m.in. podczas Texaco Jazz Festival oraz w różnych [[Nowy Jork|nowojorskich]] klubach. Z [[sekstet]]em zarejestrował płytę "Dusk", wyróżnioną jako album roku 2001 przez magazyny „Down Beat” i „[[JazzTimes]]”<ref name="AllMusic">{{Cytuj stronę | url = http://www.allmusic.com/artist/andrew-hill-mn0000034617/biography| tytuł = Biografia Andrew Hilla w AllMusic| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Kelsey| imię = Chris| opublikowany = www.allmusic.com| język = en}}</ref>.
Ostatni występ publiczny Hilla miał miejsce trzy tygodnie przed jego śmiercią, 29 marca 2007 w Kościele Świętej Trójcy na [[Lower Manhattan|Manhattan]]ie. Pod koniec życia zmagał się z [[rak płuca|rakiem płuc]]. Zmarł w swoim domu w [[Jersey City]]<ref name="NYT">{{Cytuj stronę | url = http://www.nytimes.com/2007/04/21/arts/21hill.html| tytuł = Nekrolog Andrew Hilla w „The New York Times”| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Ratliff| imię = Ben| opublikowany = www.nytimes.com| język = en}}</ref>.
== Uznanie i nagrody ==
Zaliczany do grona wybitnych pianistów i kompozytorów jazzowych pokroju [[Thelonious Monk|Theloniousa Monka]] i [[Cecil Taylor|Cecila Taylora]], uznawany za oryginalnego i spontanicznego, unikającego w grze i twórczości klisz muzyka, indywidualistę, wymykającego się łatwemu zaszufladkowaniu i prostej kategoryzacji<ref name="AllMusic">{{Cytuj stronę | url = http://www.allmusic.com/artist/andrew-hill-mn0000034617/biography| tytuł = Biografia Andrew Hilla w AllMusic| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Kelsey| imię = Chris| opublikowany = www.allmusic.com| język = en}}</ref><ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Carr|imię=Ian|nazwisko2=Fairweather|imię2=Digby|nazwisko3=Priestley|imię3=Brian|tytuł=The Rough Guide to Jazz (Second Edition)|wydawca=Rough Guides|data=2000|strony=347-348|isbn=ISBN 1-85828-528-3|język=en}}</ref>.
W 1997 został uhonorowany Lifetime Achievement Award przez Jazz Foundation of America, w 2003 otrzymał Jazzpar Prize<ref name="Jazzpar">{{Cytuj stronę | url = http://www.jazzpar.dk/start.html| tytuł = Jazzpar Prize| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.jazzpar.dk| język = en}}</ref>, zaś w 2007 i 2008, już pośmiertnie – przyznano mu, kolejno, [[doctor honoris causa|doktorat honoris causa]] [[Berklee College of Music]]<ref name="BCoM">{{Cytuj stronę | url = https://www.berklee.edu/commencement/2007| tytuł = „Gloria and Emilio Estefan, the Edge, and Andrew Hill Honored”| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.berklee.edu| język = en}}</ref> oraz nagrodę [[NEA Jazz Masters|NEA Jazz Master]]<ref name="NEA">{{Cytuj stronę | url = https://www.arts.gov/honors/jazz/andrew-hill| tytuł = Profil Andrew Hilla na stronie NEA Jazz Masters| data dostępu = 23 października 2015| opublikowany = www.arts.gov| język = en}}</ref>.
== Życie osobiste ==
Dwukrotnie żonaty, w latach 1963-1989 z Laverne Gillette, od 1992 do śmierci w 2007 z Janice Robinson Hill<ref name="Washington Post">{{Cytuj stronę | url = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/04/21/AR2007042101064.html| tytuł = Nekrolog Andrew Hilla w „The Washington Post”| data dostępu = 23 października 2015| nazwisko = Schudel| imię = Matt| opublikowany = www.washingtonpost.com| język = en}}</ref>.
==Dyskografia==
| |||