Gimnastyka sportowa: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Compétition_de_gymnastique_de_Compétition de gymnastique de «_Sokols_ Sokols »_à_Dechy_ à Dechy (années_vingtannées vingt).jpg|thumb|300px|Członkowie [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół]] na pokazie gimnastycznym.]]

Początkowo gimnastyka służyła do harmonijnego rozwoju ciała i osiągania sprawności fizycznej. O systemie gimnastyki wspominają w swoich utworach autorzy starożytni tacy jak [[Homer]], [[Arystoteles]] i [[Platon]]. System ten obejmował wiele dyscyplin, które stały się później odrębnymi sportami: pływanie, wyścigi, zapasy, boksowanie, jazdę, itd. i miał zastosowanie również w ćwiczeniach wojska.

W swej obecnej postaci gimnastyka rozwinęła się pierwotnie z początkiem XIX wieku w Niemczech i w [[Czechy (kraina)|rejonie Czech]]. Wprowadzono też w tym czasie termin ''artistic gymnastics'' (gimnastyka artystyczna), który miał odróżniać te swobodne style gimnastyki od gimnastyki wojskowej. Niemiecki nauczyciel [[Friedrich Ludwig Jahn]], uważany za ojca gimnastyki wynalazł wówczas kilka przyrządów gimnastycznych, w tym drążek i poręcze równoległe, których używa się do dziś. Powstały pierwsze dwa kluby gimnastyczne Turnverein i [[Czeski Sokół|Sokol]].

Pomysłodawcą i twórcą zasad wychowania fizycznego był Szwajcar [[Johann Heinrich Pestalozzi]] ([[1746]]-[[1827]]), propagatorem w Niemczech [[Friedrich Ludwig Jahn]] (1778–1852). Uznaje się ich za ojców nowoczesnej gimnastyki. Gimnastykę jako sport wyczynowy zaczęto traktować od ok. połowy [[XIX wiek]]u i z czasem stała się dyscypliną sportową.

Pionierską organizacją wychowania fizycznego i [[sport]]u propagującą gimnastykę w Polsce było [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”]], którego pierwsze gniazdo zostało założone [[7 lutego]] 1867 we [[Lwów|Lwowie]]. <ref>130 lat Sokolstwa Polskiego. Międzynarodowa Konferencja Naukowa Kraków – Lwów 21.06-30.06.1997, red. Andrzej Łopata, Kraków 1997</ref> Członkowie towarzystwa rozpoczęli po raz pierwszy w Polsce systematyczne lekcje gimnastyczne od 1 maja 1867 roku pod kierunkiem dr [[Walenty piasecki|Walentego Piaseckiego]] - lekarza oraz absolwenta kursów gimnastycznych w [[Praga|Pradze]] i [[Drezno|Dreźnie]].<ref>Andrzej Bogusz, "Sokolstwo łódzkie 1905-1995", Łódź 1995, ISBN 8390185156, str.3.</ref>

W [[1895]] roku zorganizowano pierwsze [[Mistrzostwa świata w gimnastyce sportowej|mistrzostwa świata]]. Już od pierwszych igrzysk gimnastyka sportowa stała się dyscypliną olimpijską, znalazła się więc w programie [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1896|igrzysk olimpijskich w Atenach]] w [[1896]]. Nigdy nie wykluczono jej z programu, choć ulegała znacznym modyfikacjom.

Pierwsze kobiece sekcje gimnastyczne powstawały na długo przed tym zanim włączono je w programy oficjalnych zawodów sportowych. Przykładowo już w 1900 roku w ramach [[Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Poznaniu|Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Poznaniu]] powstaje sekcja kobieca pod nazwą "Oddział kobiet gimnastykujących"<ref>"Złota księga Sokoła poznańskiego", Praca zbiorowa, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Poznaniu, Poznań 1936, str.56.</ref>.

Pierwsze zwyciężczynie zawodów w kobiecej gimnastyce sportowej miały zwykle około 20 lat – wiele z nich, zanim zaczęły uprawiać ten sport, przez wiele lat uczyły się [[balet]]u. [[Łarysa Łatynina]] pierwsza wielka gimnastyczka ze [[ZSRR|Związku Radzieckiego]] zdobyła swojswój pierwszy medal olimpijski w wieku 22 lat, drugi w wieku 26 lat a w [[1958]] roku, będąc w ciąży, zdobyła Mistrzostwo Świata. Gimnastyczka z Czech [[Věra Čáslavská]], kolejna dwukrotna zwyciężczyni olimpijskich wielobojów gimnastyki sportowej, zaczęła zdobywać swoje złote medale po ukończeniu 22 roku życia.

W latach 70. XX wieku średni wiek zawodniczek startujących na olimpiadach zaczął się obniżać. Choć również w latach 60. XX wieku nie było czymś niesłychanym by w zawodach takich startowały nastolatki (na przykład [[Ludmilla Tourischeva]] miała 16 lat podczas swojego pierwszego startu na olimpiadzie w [[1968]] roku). Jednak udział coraz młodszych gimnastyczek powoli stawał się normą a przy tym zwiększał się poziom trudności tego sportu. Mniejsze, lżejsze dziewczęta z reguły uzyskiwały lepsze wyniki w coraz trudniejszych elementach akrobatycznych wymaganych przez zmieniony system punktowania. 58. kongres [[Międzynarodowa Federacja Gimnastyczna|Międzynarodowej Federacji Gimnastycznej]], który odbył się w lipcu [[1980]] roku, tuż przed igrzyskami olimpijskimi, podjął decyzję o podniesieniu granicy minimalnego wieku uprawniającego do startu w głównych międzynarodowych zawodach seniorów z ukończonych 14 na 15 lat. Zmiany te weszły w życie dwa lata później ale nie zlikwidowały istniejącego wówczas problemu. Do czasu igrzysk olimpijskich w Barcelonie ([[1992]]) elitę zawodniczą w gimnastyce sportowej kobiet stanowiły prawie wyłącznie tzw. ''piksy'' – nastolatki w wieku przed [[Pokwitanie|pokwitaniempokwitanie]]m i z niedowagą. Coraz częściej pojawiały się głosy kwestionujące faktyczny dobrostan zawodniczek, które uprawiają ten sport. W odpowiedzi na zarzuty [[Międzynarodowa Federacja Gimnastyczna]] w [[1997]] roku podniosła granicę minimalnego wieku uprawniającego do startu w elitarnych międzynarodowych zawodach do ukończonych lat 17. Zmieniono również nieco zasady punktowania, ewoluowały też popularne opinie o tym sporcie w efekcie czego znów na zawodach najwyższej rangi pojawiły się starsze zawodniczki. Mimo że średni wiek elity zawodniczek gimnastyki sportowej ciągle mieści się w przedziale od środkowych do późnych lat nastoletnich a ich wzrost i waga jest poniżej średniej to coraz częściej widzi się gimnastyczki startujące w zawodach już znacznie po ukończeniu 20 lat. Na Mistrzostwach Świata w [[Melbourne]] w 2005 roku, srebrna medalistka w skoku [[Oksana Chusowitina]] była 30-letnią matką i w [[2008]] roku na olimpiadzie ponownie odniosła sukces zdobywając srebrny medal w wieku lat 33. Na igrzyskach olimpijskich w [[2004]] roku kapitanami zarówno zespołu Amerykanek (drugie miejsce) jak i Rosjanek (trzecie miejsce) były kobiety w wieku około 25 lat a kilka innych reprezentacji (Australia, Francja, Kanada) posiadało w swoim składzie wiele starszych zawodniczek.

[[Plik:Saut_de_chevalSaut de cheval.svg|left|30px]]

U kobiet stół gimnastyczny ma wysokość 125 &nbsp;cm, u mężczyzn 135 &nbsp;cm.

[[Plik:Barres_asymétriquesBarres asymétriques.svg|left|30px]]

[[Plik:Poutre.svg|30px|left]]

wysokość: 260 &nbsp;cm mierzona od górnej powierzchni materaca, materac nie powinien być grubszy niż 20 &nbsp;cm.

[[Plik:Barres_parallèlesBarres parallèles.png|30px|left]]

wysokość: 180 &nbsp;cm mierzona od górnej powierzchni materaca, materac nie powinien być grubszy niż 20 &nbsp;cm.

wysokość: 260 &nbsp;cm mierzona od górnej powierzchni materaca, materac nie powinien być grubszy niż 20 &nbsp;cm.

wysokość: 105 &nbsp;cm mierzona od górnej powierzchni materaca, materac nie powinien być grubszy niż 10 &nbsp;cm.

Punktację poszczególnych ćwiczeń prowadzi się według dość skomplikowanego systemu. Przepisy składają się z dwóch głównych części, jedną część jest tekstowa, druga zawiera tabele z rysunkami - jak wyglądają poszczególne elementy.

W zależności od rangi zawodów i możliwości organizatora, liczba sędziów jest różna, jednak na zawodach rangi światowej liczy dwóch sędziów D (D1-koordynator/arbiter + D2), którzy ustalają wartość ćwiczenia oraz 6 sędziów E – których głównym zadaniem jest liczenie i wycena błędów. Sędzia główny (D1) rozwiązuje również przypadki sporne. Aby ustalić notę końcową, od wartości układu – obliczonej przez sędziów "D" odejmuje się średnią błędów obliczonych przez 4 sędziów "E" – odrzuca się najniższą i najwyższą ocenę. Jeśli różnica między środkowymi notami jest zbyt duża, arbitrzy powinni ją zmodyfikować. W przypadku dalszej znacznej różnicy, sędzia główny może zmodyfikować sporne oceny.