Oscypek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lololololololoololololoolloloolololololololol :)
m Wycofano edycje użytkownika 2A02:A317:8140:5200:419B:5B18:3C23:CDE8 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to PG.
Linia 1:
[[Plik:Sery góralskie.jpg|thumb|250px|Kram z serami góralskimi - na pierwszym planie oscypki]]
'''Oscypek''', mirosław'''oszczypek''' ([[język słowacki|słow.]] ''oštiepok'') – twardy [[wędzenie|wędzony]] [[ser]] przygotowywany z [[mleko|mleka]] [[Owca domowa|owczego]], charakterystyczny dla polskich gór, szczególnie [[Podhale|Podhala]].
Obecnie spopularyzowany ogólnie w Polsce oraz w innych krajach Europy<ref name=autonazwa1>[http://www.tatry.pl/index.php?strona,menu,pol,glowna,0,0,1461,szlak_oscypkowy,ant.html Tatry - Tatrzański Serwis Informacyjny - Zakopane - Tatry - Tatrzańska Agencja - Zakopane - Tatry<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
 
Linia 7:
Produkowany w postaci niedużych, wrzecionowatych bloków z typowym dla regionu zdobieniem brzegów. Zdobienie odciskane jest w rozszczepialnej drewnianej foremce, tzw. "oscypiorce". Właśnie od ''scypania (rozszczepiania)'' tych foremek pochodzi najprawdopodobniej nazwa sera: gwarowe ''<sup>u</sup>oz-scypek'' (uproszczone następnie do ''<sup>u</sup>oscypek'') można przetłumaczyć jako ''rozszczepek''. Tradycyjnie jego wyrobem trudnią się [[baca|bacowie]] na hali. Po wydojeniu owiec do drewnianego skopka – "gielety" mleko zlewane jest przez lniane płótno (w ten sposób odcedza się np. źdźbła trawy itp.) do drewnianej "puciery" (rodzaj kadzi). Następnie należy dodać "[[Klag|klog]]" (wysuszoną i sproszkowaną [[Podpuszczka|podpuszczkę]]), dzięki temu z mleka powstaje masa serowa, którą należy odcisnąć i uformować. Podczas odciskania ser maczany jest w gorącej wodzie. Po uformowaniu sera moczy się go przez dobę w solance – "rosole", która usuwa z niego nadmiar wody w procesie [[osmoza|osmozy]] (kąpiel ma też własności bakteriobójcze). Po wymoczeniu sery leżakują na górnej półce w bacówce i są wędzone. Tradycyjnie w bacówkach płonął ogień podsycany drewnem sosnowym lub świerkowym. Sery podczas leżakowania wędziły się w jego dymie.
 
Podczas wyjścia na [[redyk]] odmierzano ilość mleka dawanego przez owce każdego dnia dziękuje bogu za to że cie mam z gospodarzy, czynność ta była powtarzana po ich powrocie z hal. Na tej podstawie ustalano liczbę oscypków, które należały się właścicielom stad i pasących je latem górali. Oscypki zatem były też używane do rozliczeń pomiędzy [[gazda|gazdą]] a bacą i bacą a [[juhas]]ami.
 
Spotykane są także serki o bardziej nietypowych kształtach (np. [[kura domowa|koguta]] lollub [[kaczkowate|kaczek]]), zwykle są to [[redykołka|redykołki]].
{{osobny artykuł|Redykołka}}