Sakramentarz tyniecki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków |
+informacje o historii |
||
Linia 1:
[[Plik:Sakramentarz tyniecki.jpg|thumb|Sakramentarz tyniecki: ''[[Maiestas Domini]]'']]
'''Sakramentarz tyniecki''' – jeden z najstarszych zachowanych iluminowanych rękopisów liturgicznych, jakie pojawiły się na ziemiach polskich we wczesnym [[średniowiecze|średniowieczu]]. Powstał w latach ok. 1060-1070 r., w diecezji kolońskiej. Do Polski został sprowadzony prawdopodobnie przez biskupa krakowskiego Aarona z Brunwillare (istnieją także przypuszczenia, że ofiarodawcą rękopisu był król Bolesław Śmiały). Swą nazwę zawdzięcza [[Klasztor Benedyktynów w Tyńcu|Opactwu Benedyktynów w Tyńcu]], w którym był przechowywany. W [[1814]] r. został zakupiony za 1000 złotych przez [[Stanisław Kostka Zamoyski|Stanisława Kostkę Zamoyskiego]], który w [[1818]] r. przekazał go do [[Biblioteka Ordynacji Zamojskiej w Warszawie|Biblioteki Ordynacji Zamojskiej]]<ref>http://polona.pl/item/6825768/6/</ref>. Obecnie ''Sakramentarz tyniecki'' znajduje się w zbiorach [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteki Narodowej]]. Jest dostępny on-line w [[Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona|Cyfrowej Bibliotece Narodowej "Polona"]].
Zawiera modlitwy przeznaczone dla kapłana celebrującego Mszę świętą oraz najstarszy w [[Polska|Polsce]] (poł. XI w.) zapis muzyczny w postaci cheironomicznej. Wykonaną w XVII w. oprawę stanowi deska pokryta brązową zdobioną skórą, na górnej i dolnej okładzinie zachował się tłoczony złotem owalny [[superekslibris]] z herbem opactwa i inskrypcją: „DIVI TUTELLARES COENOBI TYNECENSIS”.
Linia 6:
Okazała forma [[rękopis|manuskryptu]] świadczy o jego przynależności do tzw. rękopisów królewskich, które spełniały nie tylko funkcję liturgiczną, ale były także wyrazem splendoru monarchii. Liczący 234 pergaminowe karty kodeks zawiera 2 całostronicowe [[Iluminacja książki|miniatury]] figuralne (Maiestas Domini i Ukrzyżowanie), 2 całostronicowe inicjały plecionkowe (V oraz D) oraz 38 barwionych purpurą stron zapisanych złotymi i srebrnymi literami. Rękopis zdobią [[bordiura|bordiury]] tworzące prostokątne ramy wypełnione motywami liści i palmet, uzupełnione plecionką, a także kilkanaście mniejszych inicjałów wypełnionych złotą lub srebrną plecionką z motywami roślinnymi. Artystyczne zdobienia księgi i kompozycja miniatur figuralnych pozwalają zaliczyć iluminacje do jednych z najpiękniejszych dzieł późnej fazy rozwoju tzw. ottońskiej szkoły malarskiej w Kolonii<ref>[http://www.bn.org.pl/download/document/1236004281.pdf Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej]</ref> ([[sztuka ottońska]]).
== Linki zewnętrzne ==
| |||