Dochód: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
aktualizacja
poprawa merytoryczna w ramach projektu
Linia 1:
'''Dochód''' – podstawowa kategoria [[ekonomia|ekonomiczna]], wyrażająca dodatni efekt zastosowania czynników wytwórczych: ziemi, pracy, [[kapitał rzeczowy|kapitału rzeczowego]], [[kapitał ekonomiczny|kapitału finansowego]] w procesie gospodarowania. Dochód jest rezultatem połączenia wymienionych czynników wytwórczych oraz [[przedsiębiorczość|przedsiębiorczości]] człowieka. Dochód w formie pieniężnej jest wyrazem towarów i usług, które podmioty go posiadające mogą za niego nabyć.
'''Dochód''' – miara [[finanse|finansowa]] pożytków czerpanych z różnych źródeł.
 
W podejściu [[makroekonomia|makroekonomicznym]] dochód społeczeństwa jest nadwyżką ekonomiczną, która może zostać wykorzystana do zaspokojenia potrzeb indywidualnych i zbiorowych, celów bieżących ([[konsumpcja]]) i celów rozwojowych (inwestycje)<ref>S.Owsiak, ''Finanse'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 2015, ISBN 978-83-208-2179-6, str. 67-69</ref>.
W praktyce różne podmioty w różny sposób określają swój dochód. Ponadto wobec niektórych grup podmiotów obowiązują definicje dochodu określone przepisami [[prawo|prawa]] (np. dochód osobisty do opodatkowania albo dochody obliczane dla potrzeb np. ustalenia zasiłków, preferencyjnego oprocentowania niektórych [[kredyt bankowy|kredytów]] itp.)
 
Dochód w sensie ekonomicznym nie jest tożsamy z dochodem w sensie podatkowym, który w tym aspekcie definiuje się jako różnicę pomiędzy [[przychód|przychodami]] a [[koszt]]ami ich uzyskania.
 
W praktyce różne podmioty w różny sposób określają swój dochód. Ponadto wobec niektórych grup podmiotów obowiązują definicje dochodu określone przepisami [[prawo|prawa]] (np. dochód osobisty do opodatkowania albo dochody obliczane dla potrzeb np. ustalenia zasiłków, preferencyjnego oprocentowania niektórych [[kredyt bankowy|kredytów]] itp.).
 
== Gospodarstwo rolne ==
W [[rachunkowość|rachunkowości]] pełnej [[gospodarstwo rolne|gospodarstwa rolnego]] występują cztery różne miary mające w nazwie słowo dochód. Są to: dochód rolniczy, dochód ogólny, dochód gospodarstwa i dochód osobisty [[rolnik]]a. Każda z tych miar opisuje finansowy wynik działalności gospodarstwa, tzn. przychody pomniejszone o różnie grupowane wydatki lub koszty. Są to więc miary zbliżone do zysku przedsiębiorstwa.
 
== Jednostki administracji publicznej ==
W przypadku jednostek [[administracja|administracji]] publicznej dochód jest w praktyce równy sumie wpływów (przychodów) z różnych tytułów, np. w [[budżet|budżecie]] [[gmina|gminy]] znajdujemy takie pozycje jak [[czynsz]]e dzierżawne, opłaty za świadectwa, zaświadczenia i inne dokumenty, opłaty za zarząd, użytkowanie i [[użytkowanie wieczyste]], wpływy z tytułu sprzedaży mienia komunalnego, odsetki za nieterminowe regulowanie należności, prowizje, wpływy z mandatów wystawionych przez [[Straż gminna|straż miejską]], z [[podatek|podatków]], z [[opłatyopłata skarboweskarbowa|opłat skarbowych]], z opłat [[koncesja|koncesyjnych]], z [[subwencja|subwencji]] i [[dotacja|dotacji]], z [[rekompensata|rekompensat]], z opłat za niektóre usługi.
 
== Osoby fizyczne ==
Dla celów podatkowych w przypadku [[osoba fizyczna|osób fizycznych]], co do zasady, dochodem ze źródła [[przychód (ekonomia)|przychodów]] jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania w [[rok podatkowy|roku podatkowym]]. Jeśli suma kosztów uzyskania przychodów danego źródła przekracza sumę osiągniętego z tego źródła przychodów występuje strata.
 
Ustalając wysokość dochodu do opodatkowania za dany rok podatkowy nie łączy się dochodów i strat z różnych źródeł uzyskania przychodów, co oznacza, iż np. dochód ze stosunku pracy nie może być zniwelowany stratą z działalności gospodarczej. Łączy się natomiast dochody z różnych źródeł przychodów opodatkowanych w ten sam sposób, tzn. dochód ze stosunku pracy łączy się z dochodem z działalności gospodarczej, jeśli dochód z działalności gospodarczej jest opodatkowany według skali podatkowej, a nie stawką jednolitą 19%. Aktualna ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych<ref>''Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych'' ({{Dziennik Ustaw|2012|361}})</ref> wymienia 9 źródeł uzyskania przychodów.
 
== Osoby prawne ==
W przypadku [[osoba prawna|osób prawnych]] nie występuje kategoria źródeł przychodów. Zatem dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta z całej prowadzonej przez osobę prawną działalności w roku podatkowym. W sytuacji odwrotnej występuje strata.
{{Osobny artykuł|Zysk}}
 
== Rodzina ==
Dochody osobiste i dochody [[rodzina (socjologia)|rodziny]] to suma dochodów z różnych [[źródło przychodów|źródeł przychodów]]. Dla wyżej wspomnianych potrzeb oblicza się dochody [[brutto]] – przed opodatkowaniem bądź [[Płaca netto|netto]] – po opodatkowaniu, odejmując od przychodów niektóre wydatki kwalifikowane jako [[koszt uzyskania przychodów|koszty uzyskania]], np. dla obliczenia dochodu brutto z pracy od przychodów odlicza się oprócz innych kosztów uzyskania także składki na [[Ubezpieczenia społeczne|ubezpieczenie społeczne]], nie odlicza się natomiast [[podatek dochodowy|podatku dochodowego]] i składki na [[ubezpieczenie zdrowotne]]. Elementy te odejmuje się natomiast dla obliczenia dochodu netto (na rękę).
 
== Różnice w dochodach między jednostkami ==
Mogą one wynikać z następujących przyczyn:
* różne potrzeby
* różne zdolności i możliwości działania, w możliwościach korzystania z różnych dóbr
* różne wyposażenie w zasoby
* różne prawa, którymi mogą dysponować jednostki
* różnice w wysiłku, udziale w wynikach czy produkcyjności
* różnice w przekonaniach co do dóbr
* różnice w gustach
 
{{Przypisy}}