Wikipedia

Latarnia Morska Rozewie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 78:
* Od [[1875]] do [[1910]] – równoczesne „świecenie” z czynną „starą” latarnią
 
Przylądek Rozewie od dawna stanowił ważny punkt nawigacyjny na mapach południowego Bałtyku. W XV wieku w Locji ([[Flandria (region)|Flamandia]]) wspominane jest Rozewie pod nazwą ''Pasehoned''. Latarnia na przylądku Rozewie pierwszy raz umieszczona została na szwedzkiej mapie [[Zatoka Pucka|Zatoki Puckiej]] z [[1696]] roku.
 
Decyzję o budowie nowoczesnej latarni podjęto w [[1807]] r., gdy statki francuskie płynące z zaopatrzeniem dla [[Wielka Armia|Wielkiej Armii]] do portu w [[Gdańsk]]u, myliły w nocy Rozewie z [[Hel (miasto)|Helem]], zmieniając kurs na Zatokę Gdańską za Rozewiem, a następnie kończąc rejs na mieliznach przy plażach Mierzei Helskiej.
 
W 1821 roku rozpoczęto budowę latarni murowanej, o wysokości 21,3 m. Zaświeciła ona [[15 listopada]] [[1822]]: zapalono 15 lamp [[Ami Argand|Arganda]]. Na kamiennej wieży dzisiejszej (czynnej) latarni<ref>Tam, gdzie dziś zaczyna się stożkowa konstrukcja stalowa – za: M. Czerner, „Latarnie morskie...”.</ref>, znajdowała się [[Laterna (nawigacja)|laterna]], mieszcząca lampę na olej rzepakowy ([[Ami Argand|palnik Arganda]]), w 1866 roku zainstalowano aparat Fresnela I Klasy, zasilany olejem rzepakowym. W roku [[1877]] zainstalowano [[lampa naftowa|lampąlampę naftową]]. Lampę zapalano 15 minut przed zachodem słońca, a gaszono o świcie. Zasięg latarni wynosił 21,7 Mm.
 
Wzrost intensywności żeglugi w drugiej połowie [[XIX wiek|XIX w.]], skutkował częstymi pomyłkami nawigacyjnymi przechodzących w nocy koło Rozewia statków, kierujących się na Zatokę Gdańską, a mylących Rozewie z Helem, czego efektem było utknięcie na mieliznach między Chałupami a Jastarnią<ref>Zasięgi świateł lamp olejowych i naftowych były znacznie niższe niż dzisiejszych halogenów.</ref>. By temu zapobiec, zbudowano drugą latarnię (dziś: '''nieczynna latarnia'''), czyli zdublowano światła latarni na Rozewiu w celu łatwego odróżnienia świateł latarni rozewskich od sąsiednich latarni (m.in. w [[Latarnia Morska Czołpino|Czołpinie]] i na [[Latarnia Morska Hel|Helu]]). Druga latarnia na Rozewiu ('''nieczynna latarnia'''), świeciła od [[1875]] r. do [[1910]] r. Była wyposażona w aparat Fresnela I klasy na naftę. Obie latarnie świeciły światłem białym stałym i miały taki sam zasięg. Nowa latarnia przestała być potrzebna po modernizacji pierwszej latarni ('''czynna latarnia'''), m.in. wyposażeniu w oświetlenie elektryczne, o większym zasięgu i unikalnej charakterystyce świecenia. Do ok. [[1990]] wieża nieczynnej latarni była eksploatowana jako wieża obserwacyjna i miejsce lokalizacji anteny radaru strażnicy [[Wojska Ochrony Pogranicza|WOP]].
 
W [[1910]] roku „pierwszą” latarnię ('''czynna latarnia''') podwyższono o 5 metrów, używając tak zwanych [[tubing]]ów i zmodernizowano, zmieniając oświetlenie na elektryczne (dobudowano na szczycie kamiennej wieży stożkową konstrukcję stalową i wybudowano nową latarnię, na wysokości pierwszej, licząc od dołu galeryjki, z uwagi na rosnący las bukowy, zasłaniający światło latarni od strony morza).
 
Od [[1945]] roku latarnia jest także [[radiolatarnia|radiolatarnią]] o znaku '''RO''' ({{nowrap|• — • &nbsp; — — —}} według [[Kod Morse’a|alfabetu Morse’a]]). Po 1998 sygnał ten był nadawany na życzenie, z uwagi na ograniczenie prac radiolatarni i powszechność [[Global Positioning System|GPS]] – [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Służb Oznakowania Nawigacyjnego|IALA]]<ref>więcej w „[[Spis radiostacji nautycznych|Spisie Radiostacji Nautycznych]] 531”, [[Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej|BHMW]] lub „Admiralty List of Radio Signals”, [http://www.ukho.gov.uk UKHO].</ref>. Obecnie radiolatarnia Rozewie nie figuruje w wykazie polskich radiolatarń<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia|url=http://msi.nga.mil/MSISiteContent/StaticFiles/NAV_PUBS/NIMA_LOL/Pub116/Pub116bk.pdf| wydawca = NATIONAL GEOSPATIAL-INTELLIGENCE AGENCY| miejsce = Springfield, VA| rok = 2013| strony = 241| język=en|data dostępu= 2013-07-05}}</ref>
 
W [[1972]] roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków latarnia została wpisana do [[rejestr zabytków|rejestru zabytków]].
 
W czerwcu [[1978]] roku latarnię podwyższono o kolejne 8 metrów (przez wstawienie 8 metrowego walca metalowego – nie mylić z tubingiem – przy pomocy dźwigu samojezdnego), ponieważ rosnące drzewa (rezerwat – las bukowy), zaczęły zasłaniać światło, od strony morza. Zainstalowano nowe źródło światła. Jest to jeden panel dwustronny na obrotowym stole, który po każdej stronie posiada po 20 [[Lampa halogenowa|reflektorów halogenowych]].
 
Pozostawiono stary reflektor i wyposażenie elektryczne z lat 20. [[XX wiek|XX]] w.<ref>M.in. produkcji [[Zakłady Wytwórcze Aparatury Wysokiego Napięcia|Fabryki Aparatów Elektrycznych Kazimierz Szpotański SA]].</ref> na swoim miejscu: wewnątrz nowego walca metalowego z 1978 r., w celach muzealnych (Muzeum Latarni Morskich w Rozewiu).
 
W [[1994]] roku zamontowano stację referencyjną [[Global Positioning System|GPS]] pozwalającą określić pozycję w pobliżu latarni z dokładnością do 5-10 metrów.
 
Przy czynnej latarni znajduje się siłownia oraz sprężarki służące do uruchamiania [[Sygnał mgłowy|sygnału mgłowego]] („buczka mgłowego” zainstalowanego w [[1877]], połączonego rurami pneumatycznymi ze sprężarkami), zlokalizowanego w lesie na cyplu, koło zabudowań latarni (zmiana przepisów [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Służb Oznakowania Nawigacyjnego|IALA]], rozwój GPS i powszechne wyposażanie statków w [[radar]]y nawigacyjne, spowodowało, że od [[1991]] sygnały mgłowe nie są nadawane).
 
== Światło ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Latarnia_Morska_Rozewie”