Rada Europy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Renaud (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
Ytabak (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 27:
'''Rada Europy''' ([[język angielski|ang.]] ''Council of Europe'', [[język francuski|fr.]] ''Conseil de l'Europe'') – [[międzynarodowe organizacje rządowe|międzynarodowa organizacja rządowa]] skupiająca prawie wszystkie [[państwo|państwa]] [[Europa|Europy]] oraz kilka państw spoza tego [[kontynent]]u. Jej głównym [[cel]]em jest „osiągnięcie większej jedności między jej członkami, aby chronić i wcielać w życie ideały i zasady stanowiące ich wspólne dziedzictwo oraz aby ułatwić ich postęp ekonomiczny i społeczny” (art. 1a [[Statut Rady Europy|Statutu Rady Europy]]). Realizując tak określony cel organizacja ta zajmuje się przede wszystkim promocją i ochroną [[prawa człowieka|praw człowieka]], [[demokracja|demokracji]] i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury.
 
Rada Europy powstała [[5 maja]] [[1949]] roku w wyniku podpisania przez 10 państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy) [[Statut Rady Europy|Traktatu Londyńskiego]]. Obecnie liczy 47 członków.
 
Siedzibą Rady Europy jest [[Strasburg]]. Biura Rady i stowarzyszonych z nią instytucji mieszczą się w kilku budynkach, zlokalizowanych w północno-wschodniej części miasta. Największy z nich to Pałac Europy (fr. ''Palais de l'Europe''), wzniesiony w latach 1976–1977.
Linia 34:
 
== Powstanie Rady Europy ==
Potrzeba zaistnienia zintegrowanej Europy została dobitnie zasygnalizowana wkrótce po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w szeroko cytowanych słowach byłego premiera Wielkiej Brytanii [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]]: "musimy zbudować pewnego rodzaju Stany Zjednoczone Europy" ([[1946]]). Drugim znaczącym wydarzeniem na drodze ku integracji było spotkanie ponad tysiąca przedstawicieli rozmaitych ruchów opowiadających się za bardziej zjednoczoną Europą. Spotkanie to odbyło się w Hadze w [[1948]] roku i znane jest jako ''[[Kongres haski|Kongres Europy]]''. Mając na uwadze cały pakiet rezolucji przyjętych podczas Kongresu oraz uwzględniając rozwój sytuacji w ówczesnej polityce międzynarodowej, rządy państw europejskich rozpoczęły wielostronne rokowania prowadzące do określenia kształtu nowej organizacji międzynarodowej.
 
Ostatecznie statut nowej organizacji został podpisany przez przedstawicieli dziesięciu krajów zachodnioeuropejskich w maju 1949 w [[St. James's Palace|pałacu św. Jakuba]] w Londynie. Wchodząc w życie trzy miesiące później statut ten utworzył Radę Europy, jako organizację międzynarodową o charakterze subregionalnym, otwartym tylko dla państw europejskich.
Linia 41:
 
== Zakres działalności Rady Europy ==
Rada Europy zwykle jest postrzegana jako organizacja, której zakres zainteresowań ogranicza się jedynie do sfery ochrony [[prawa człowieka|praw człowieka]]. I rzeczywiście ustanowienie systemu takiej ochrony opartego na [[Europejska Konwencja Praw Człowieka|Europejskiej Konwencji Praw Człowieka]] ([[1950]]) można uznać za najbardziej imponujące osiągnięcie tej organizacji. Bezpośrednio z prawami człowieka powiązana jest polityka [[ochrona mniejszości|ochrony mniejszości]] narodowych, etnicznych, językowych, religijnych, kulturalnych, czy seksualnych; [[polityka językowa]] oraz ochrona praw [[Migracja ludności|migrantów]]: [[Migracja ludności|emigrantów]], [[Migracja ludności|imigrantów]], reemigrantów i [[repatriacja|repatriantów]], [[uchodźstwo|uchodźców]] i [[azyl]]antów, czy [[Nomada|ludów koczowniczych]], jak [[Romowie]] ([[Romowie|Cyganie]]) czy [[Lapończycy]]. Niemniej nie można zapominać, że Rada Europy prowadzi działania w wielu dziedzinach, w tym w niektórych nie powiązanych bezpośrednio z prawami człowieka. Można tu wymienić: [[Zabezpieczenia społeczne|sprawy społeczne]] i [[prawa pracowników|gospodarcze]], [[Opieka zdrowotna|ochronę zdrowia]], [[edukacja|edukację]], [[kultura|kulturę]], [[środki masowego przekazu|media]], [[ochrona środowiska|ochronę środowiska]], [[polityka młodzieżowa|sprawy młodzieży]] i [[sport]]u a wreszcie [[współpraca prawna|współpracę prawną]]. Do dzisiaj pod auspicjami Rady Europy zawarto blisko 200 umów międzynarodowych (tzw. Konwencji Europejskich lub układów częściowych) dotyczących wielu ważkich zagadnień z zakresu wyżej wymienionych dziedzin.
 
== Organy Rady Europy ==
Linia 78:
Członkiem Rady Europy może zostać każde zaproszone przez tę organizację państwo akceptujące zasady rządów prawa i ochrony praw człowieka. Kryteria te odzwierciedlają podstawowe wartości, na których ma opierać się ta organizacja. Gwarancją ich przestrzegania jest zobowiązanie nowych państw członkowskich do ratyfikacji [[Europejska Konwencja Praw Człowieka|Europejskiej Konwencji Praw Człowieka]] w przeciągu roku od przystąpienia do organizacji. Kryteria ochrony praw człowieka, demokracji parlamentarnej oraz rządów prawa mają być strażnikami bram Rady Europy. Wyrażane są jednak wątpliwości, czy wszyscy członkowie Rady spełniają dzisiaj te kryteria. Przykładem może być to, że spośród wszystkich czterdziestu siedmiu Państw Członkowskich RE, Federacja Rosyjska, jako jej członek, ma obecnie [[moratorium#Kara śmierci|moratorium zawieszające wykonywanie kary śmierci]], mimo, że eliminacja możliwości wykonywania takiej kary jest jedną z ważniejszych przesłanek do wstąpienia do tej organizacji. Dodatkowo Państwami Członkowskimi RE położonymi całkowicie lub częściowo poza granicami geograficznymi Europy są: Armenia, Azerbejdżan, Cypr, Gruzja, Rosja oraz Turcja (według Międzynarodowej Unii Geograficznej są one w Azji, ale nie wszystkie kraje tak interpretują granicę europejsko-azjatycką).
 
Na początku swego istnienia Rada Europy grupowała dziesięć państw zachodnioeuropejskich. Pozostałe państwa Zachodniej Europy stopniowo przystąpiły do organizacji zanim jesienią [[1989]] roku rozpoczął się upadek systemu komunistycznego w Europie Środkowej i Wschodniej. Nowe demokracje z tego regionu kandydujące do Rady Europy były przyjmowane od początku lat dziewięćdziesiątych (Węgry w [[1990]], Polska w [[1991]]). Aktualnie liczba państw członkowskich wynosi 47.
 
Państwa założyciele, których ministrowie spraw zagranicznych podpisali 5 maja 1949 roku w Londynie konwencję o utworzeniu organizacji:
# {{państwo|BEL}}
Linia 132:
# {{państwo|MNE}} (11 maja 2007)
 
[[Białoruś]] od września 1992 do stycznia 1997 miała status specjalnego gościa Rady Europy. Utraciła go z powodu niespełniającego norm demokratycznych referendum konstytucyjnego z września 1996 roku oraz ograniczania przez organy władzy państwowej swobód obywatelskich (zwłaszcza wolności słowa). Wniosek o członkostwo w Radzie Europy złożony przez Białoruś 12 marca 1993 roku został zawieszony w roku 1998 z uwagi na brak postępów w demokratyzacji państwa, rozwoju praw człowieka i praworządności<ref>{{cytuj stronę | tytuł = Council of Europe Parliamentary Assembly Resolution 1671 (2009) - Situation in Belarus | url = http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/Documents/AdoptedText/ta09/ERES1671.htm | język = en | autor = assembly.coe.int | data dostępu = 2013-06-15}}</ref>.
 
[[Stolica Apostolska]] ma od 1970 roku status obserwatora przy Komitecie Ministrów Rady Europy.
 
Status obserwatora przy instytucjach Rady Europy ma także kilka krajów spoza Europy. [[Japonia]] i [[Stany Zjednoczone]] mają status obserwatora przy Komitecie Ministrów Rady Europy. [[Izrael]] ma status obserwatora przy Zgromadzeniu Parlamentarnym. [[Kanada]] i [[Meksyk]] mają zaś status obserwatora przy obu tych organach.