Wikipedia

Brandenburgia: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Brandenburgu to po czesku Braniborsko.Księżna Drahomíra prychodziła do Czech stąd.
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Anulowanie wersji 44996091 autora 90.182.5.123 (dyskusja) - brak etnicznego/demograficznego związku + red.
Linia 18:
|stanowisko zarządzającego = premier
|powierzchnia = 29 478,61
|liczba ludności = 2 453 180<ref>Stan na 31 grudnia 2011 roku: {{cytuj stronę| url = https://www.destatis.de/DE/Publikationen/Thematisch/Bevoelkerung/Bevoelkerungsstand/VorlBevoelkerungsfortschreibung5124103119004.pdf?__blob=publicationFile | tytuł = Vorläufige Ergebnisse der Bevölkerungsfortschreibung auf Grundlage des Zensus 2011| data dostępu = 5-06-2013| autor = Statistisches Bundesamt| język = de| data dostępu = 2013-06-05}}</ref>
|rok = 31 grudnia 2011
|gęstość zaludnienia = 83
Linia 42:
|www = http://www.brandenburg.de
}}
'''Brandenburgia''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Brandenburg'', [[język dolnołużycki|dolnołuż.]] ''Bramborska'', [[język górnołużycki|górnołuż.]] ''Braniborska,czes.Braniborsko'') – jeden z 16 [[Kraje związkowe Niemiec|krajów związkowych]] [[Niemcy|Niemiec]]. Stolicą jest [[Poczdam]]. Obecny premier Brandenburgii to [[Dietmar Woidke]] ([[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]]), stojący na czele lokalnej koalicji [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]]/[[Die Linke]].
 
== Geografia ==
Linia 58:
Kontrola Albrechta nad tym terytorium przez dziesięciolecia była tylko nominalna, ale zaangażował się on w wiele wypraw przeciwko Słowianom połabskim. Dzięki temu, a także dzięki wysiłkom dyplomatycznym jego władza stała się w połowie stulecia bardziej rzeczywista. W 1150 formalnie odziedziczył on Brandenburgię po ostatnim władcy połabskim, Przybysławie, a w 1157 została ostateczne utworzona [[Marchia Brandenburska]]. Albert i jego następcy z dynastii [[Dynastia askańska|Askańczyków]] uczynili dużo dla [[chrystianizacja|chrystianizacji]] i rozwoju gospodarczego tych ziem, jednak wiązało się to z systematyczną polityką ucisku słowiańskiej ludności i wynaradawianiem jej. W tym czasie doszło w [[Polska|Polsce]] do [[Polska w okresie rozbicia dzielnicowego|rozbicia dzielnicowego]] i granica władztwa niemieckiego przesunęła się tak bardzo na wschód, że Brandenburgia stała się terenem granicznym między państwami Niemców i Słowian.
 
W latach [[1249]]-[[1252]] we władanie Marchii Brandenburskiej przeszła [[ziemia lubuska]], będąca wcześniej częścią rozbitej dzielnicowo Polski.
 
W 1320 wygasła brandenburska linia Askańczyków, stąd od 1323 do 1373 Brandenburgią władali przedstawiciele dynastii [[Wittelsbachowie|Wittelsbachów]], znani bardziej jako władcy [[Bawaria|Bawarii]]. Po okresie rządów [[Luksemburgowie|Luksemburgów]], kiedy to w 1376 r. dzięki staraniom cesarza rzymskiego i króla czeskiego [[Karol IV Luksemburski|Karola IV Luksemburga]] Margrabiostwo Brandenburgii stało się częścią Korony Królestwa Czech (władcy czescy uzyskali dzięki temu drugi głos elektorski), w 1415, marchia zostaje podarowana (ściślej – oddana w zastaw z prawem wykupu, który nigdy nie nastąpił) przez króla rzymskiego i węgierskiego oraz namiestnika Królestwa Czeskiego Zygmunta luksemburskiego dynastii [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]], którzy rządzą nią aż do końca [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Dodatkowo, od 1356 do końca istnienia Cesarstwa w 1806, margrabiowie Brandenburgii są również elektorami [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Świętego Cesarstwa Rzymskiego]].
Linia 66:
Pomimo zniszczeń wojennych, dzięki utalentowanym władcom Brandenburgia zdołała wyrosnąć na znaczącą potęgę militarną [[Europa|Europy]]. Pierwszym z tych władców był [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyk Wilhelm]], zwany „Wielkim Elektorem”, który doprowadził do odbudowy i zjednoczenia kraju. Przeniósł on stolicę z [[Brandenburg an der Havel|Brandenburga]] do [[Poczdam]]u.
 
Po śmierci Fryderyka Wilhelma w 1688, władzę po nim przejął syn, również Fryderyk. W 1701 r. przyjął on tytuł króla Prus jako [[Fryderyk I Pruski|Fryderyk I]]. Odtąd Brandenburgia staje się formalnie częścią [[Królestwo Prus|królestwa Prus]], jako [[Brandenburgia (prowincja)|prowincja Brandenburgia]] (dotychczasowy teren Prus stał się prowincją [[Prusy Wschodnie]]). Brandenburgia składała się z dwóch rejencji: poczdamskiej i frankfurckiej (Berlin stanowił wydzielony obszar Prus i nie był częścią Brandenburgii).
 
Po 1945 roku tereny Brandenburgii zmniejszyły się o obszary położone na wschód od Odry, tzw. [[Nowa Marchia|Nową Marchię]] (''(Neumark)'') (m.in. [[Gorzów Wielkopolski]], [[Słubice]] i [[Kostrzyn nad Odrą]]), które jako [[Ziemia Lubuska|ziemię lubuską]] przyłączono do Polski (jednakże [[Lubusz]] pozostał w rękach niemieckich). W latach 1947-1952 istniał niezależny kraj związkowy Brandenburgia jako część okupacyjnej strefy sowieckiej, a później [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]. Został on zlikwidowany w wyniku reformy administracyjnej centralizującej władzę w NRD na wzór sowiecki. W 1990 kraj związkowy Brandenburgia wskrzeszono – jego stolicą stał się jednak nie [[Berlin]], a [[Poczdam]].
 
Obecny kraj związkowy Brandenburgia powstał po ponownym połączeniu się Niemiec w 1990. W jego granicach znalazła się także część północnych ziem dawnego [[Elektorat Saksonii|Elektoratu Saksonii]], utraconych przez [[Królestwo Saksonii|Saksonię]] w [[1815]] na rzecz Prus na mocy postanowień [[kongres wiedeński|kongresu wiedeńskiego]]. W efekcie w południowej części Brandenburgii w dziewiętnastu miastach można znaleźć osiemnastowieczne pocztowe słupy dystansowe z herbami [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Polski]] i Saksonii, postawione w czasach istnienia unii polsko-saskiej.
 
W 1995 władze Berlina i Brandenburgii postanowiły połączyć oba kraje związkowe (powstałby kraj związkowy Berlin-Brandenburgia), ale ten pomysł został odrzucony w referendum w 1996&nbsp;r. (głosami mieszkańców Brandenburgii). Obecnie prowadzone są ponowne negocjacje nad połączeniem obu krajów związkowych (zwolennikiem tego był m.in. [[Klaus Wowereit]]). Jako uzasadnienie podkreśla się głównie argumenty finansowe oraz tradycje historyczne. Pojawiły się nawet pomysły by zjednoczony kraj związkowy nazwać Prusami.
Linia 92:
}}
{{clear|left}}
 
== Podział administracyjny ==
[[Plik:Brandenburg Kreise (nummeriert).svg|thumb|300px|align=right|Powiaty Brandenburgii]]
Linia 122 ⟶ 123:
: Koalicja rządząca: koalicja [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]]/[[Die Linke]]
 
:* [[Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)|CDU]] -– 19
:* [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]] -– 31
:* [[Wolna Partia Demokratyczna|FDP]] -– 7
:* [[Związek 90/Zieloni|Partia Zielonych]] -– 5
:* [[Die Linke|Linke]] -– 26
 
: Ostatnie wybory: 27 września 2009
Linia 179 ⟶ 180:
 
Strefy ochrony przyrody w Brandenburgii:
* [[Park Narodowy Doliny Dolnej Odry]] (''(Nationalpark Unteres Odertal)''), pow. 106 km²
* Rezerwat biosfery Flusslandschaft Elbe-Brandenburg (''(Biosphärenreservat Flusslandschaft Elbe-Brandenburg)''), 533 km²
* Rezerwat biosfery Schorfheide-Chorin, 1 2911291 km²
* Rezerwat biosfery Spreewald, 474 km²
* Obszar chronionego krajobrazu Barnim (''(Naturpark Barnim)''), 750 km²
* Obszar chronionego krajobrazu Dahme-Heideseen, 594 km²
* Obszar chronionego krajobrazu Hoher-Fläming, 827 km²
Linia 192 ⟶ 193:
* Obszar chronionego krajobrazu Schlaubetal, 225 km²
* Obszar chronionego krajobrazu Uckermärkische Seen, 895 km²
* Obszar chronionego krajobrazu Westhavelland, 1 3151315 km²
* Obszar chronionego krajobrazu Stechlin-Ruppiner Land, 1 0801080 km²
 
== Współpraca ==
* {{Flaga|POL}} [[województwo lubuskie]]<ref>{{Cytuj stronę |tytuł=Fala kulminacyjna zbliża się do woj. lubuskiego |url=http://www.wprost.pl/ar/196229/Fala-kulminacyjna-zbliza-sie-do-woj-lubuskiego|tytuł=Fala kulminacyjna zbliża się do woj. lubuskiego |opublikowany=wprost.pl}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |tytuł=Inne formy współpracy |url=http://lubuskie.pl/menu-strony/wspolpraca-zagraniczna-2/inne-formy-wspolpracy|tytuł=Inne formy współpracy |opublikowany=lubuskie.pl}}</ref>
W ramach [[Partnerstwo-Odra|Partnerstwa-Odra]] Brandenburgia razem z landami [[Berlin]], [[Meklemburgia-Pomorze Przednie]] i [[Saksonia]] współpracuje z zachodnimi województwami Polski: [[Województwo dolnośląskie|dolnośląskim]], [[Województwo lubuskie|lubuskim]], [[Województwo wielkopolskie|wielkopolskim]] i [[Województwo zachodniopomorskie|zachodniopomorskim]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.brandenburgia.pl/events/Informacje%20prasowe/pierwsze-spotkanie-na-szczycie-odnosnie-partnerstwa-odry | tytuł = Pierwsze spotkanie na szczycie odnośnie Partnerstwa Odry | data dostępunazwisko = 2013-06-05 | autorimię = | nazwisko = | imięautor = | autor link = | data = 2008-11-02 | rok = | miesiąc = | format = | praca = | opublikowany = Land Brandenburg | oznaczenie = | strony = | język = pl | iddata dostępu = | cytat =2013-06-05}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.partnerstwo-odra.eu/was_ist_die_oderpartnerschaft.php | tytuł = Czym jest Partnerstwo-Odra? | data dostępunazwisko = 2013-06-05 | autorimię = | nazwisko = | imięautor = | autor link = | data = | rok = | miesiąc = | format = | praca = | opublikowany = Partnerstwo-Odra/Oder-Partnerschaft | oznaczenie = | strony = | język = pl | język2 = de | iddata dostępu = | cytat =2013-06-05}}</ref>.
 
== Zobacz też ==
Linia 204 ⟶ 205:
{{Przypisy}}
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://www.brandenburgia.pl/ oficjalna strona Brandenburgii (pl)]
* [http://www.filmpark.de Babelsberg – miasteczko filmowe]
Linia 217 ⟶ 218:
{{Wybory w Brandenburgii}}
{{Fortyfikacje Brandenburgii}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Brandenburgia| ]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Brandenburgia”