Obowiązek szkolny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 16:
== Obowiązek szkolny w Polsce ==
[[Plik:Graff Stanisław Kostka Potocki.jpg|mały|[[Stanisław Kostka Potocki]] (1785), prezes Izby Edukacji Publicznej]]
W Polsce wprowadzenie obowiązku szkolnego postulował już w dobie Odrodzenia [[Andrzej Frycz Modrzewski]] w traktacie ''[[Commentariorum de Republica emendanda libri quinque]]'' (''O naprawie Rzeczypospolitej'', księga ''O szkole'', 1556), jednak jego wprowadzeniu skutecznie przeciwstawiał się polski Kościół katolicki<ref>{{Cytuj książkę | autor =Jerzy Ziomek | tytuł =Renesans | wydawca =Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk; Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce =Warszawa| rok =1977| strony =184–185}}</ref>. Po raz pierwszy w Polsce obowiązek szkolny wprowadziła [[Izba Edukacji Publicznej]] w [[Księstwo Warszawskie|Księstwie Warszawskim]] w 1808.

7 lutego 1919 wydano dekret o obowiązku szkolnym; wprowadzał on obowiązkową 7-letnią szkołę powszechną dla wszystkich dzieci od 7. do 14. roku życia; szkoła miała być bezpłatna, co nakładało na państwo obowiązek zapewnienia dostępu do niej wszystkim dzieciom. Od 1919 do 1956 z obowiązku szkolnego zwalniane było dziecko, którego droga z domu do szkoły była dłuższa niż 3 km<ref>Art. 33. dekretu o obowiązku szkolnym ({{Dziennik Ustaw|rok=1919|numer=14|pozycja=147}})</ref>.
 
[[System prawny w Polsce|Polskie prawo]] rozróżnia dwa pojęcia: obowiązek szkolny i [[obowiązek nauki]]. Obowiązek szkolny polega na przymusie uczęszczania do [[Szkoła podstawowa|szkoły podstawowej]] i [[gimnazjum]]<ref>Art. 16 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ({{Dziennik Ustaw|2015|2156}})</ref>. Rozpoczyna się w roku szkolnym, w którym dziecko kończy 6. rok życia<ref>Art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ({{Dziennik Ustaw|2015|2156}}), przy czym obowiązek wychowania przedszkolnego rozpoczyna się już w wieku 5 lat (art. 14 ust. 3 i 3a tej ustawy). Dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego mogą mieć odroczony obowiązek do wieku 8 lat (art. 14 ust. 1a ustawy).</ref>. Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 5 lat<ref>Art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ({{Dziennik Ustaw|2015|2156}})</ref>. Ustawa nie określa w wyraźny sposób, kiedy obowiązek szkolny się kończy. Można o tym wnioskować jedynie w związku z pojęciem obowiązku nauki, czyli uczęszczania do szkoły osób w określonym przez prawo wieku. [[Obowiązek nauki]] obejmuje osoby od 6. do 18. roku życia<ref>Art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ({{Dziennik Ustaw|2015|2156}}), zobacz też [[Wikisource:pl:Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej/Rozdział 2|art. 70 ust. 1 zd. 2]] [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucji RP]]</ref>, co pokrywa się z wiekiem, z którym (generalnie) uzyskuje się pełnoletniość. Ponieważ nauka w prawidłowym toku (bez powtarzania klasy) kończy się w gimnazjum w wieku 15 lat, musi być kontynuowana przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej lub przez realizowanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, przygotowania zawodowego u pracodawcy<ref>Art. 16 ust. 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ({{Dziennik Ustaw|2015|2156}})</ref>.