Społeczność wikipedystów: Różnice pomiędzy wersjami

'''Społeczność wikipedystów''' to– społeczność autorów encyklopedii internetowej [[Wikipedia]]. W sierpniu 2012 roku dodano słowo ''Wikipedian'' (wikipedysta) do ''[[Oxford English Dictionary|Oksford English Dictionary]]''<ref><cite{{Cytuj|url class="citation web">[http://blog.oxforddictionaries.com/2012/08/hella-ridic-new-words-to-make-you-lolz/|tytuł = "Hella ridic new words to make you lolz: ODO August 2012 update"]|opublikowany = blog.oxforddictionaries.com|data </cite>dostępu = 2016-02-14|język = en-US|data = 2012-08-23}}</ref>.

Prawie wszyscy wikipedyści są [[Wirtualny wolontariat|wolontariuszami]]. Wraz ze wzrostem dojrzałości i widoczności Wikipedii pojawiły się inne kategorie wikipedystów, takie jak [[wikipedysta-rezydent]].

[[Plik:Wikipedia_Monument_2Wikipedia Monument 2.JPG|right|thumb|[[Pomnik Wikipedii w Słubicach|Pomnik Wikipedii]] w [[Słubice|Słubicach]]. Część napisu głosi: "Społeczeństwo„Społeczeństwo Słubic pragnie pomnikiem tym oddać hołd tysiącom anonimowych redaktorów na świecie, dzięki których bezinteresownej pracy powstaje Wikipedia, największy projekt współtworzony przez ludzi ponad podziałami politycznymi, religijnymi i kulturowymi"kulturowymi”<ref>{{cytuj|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikipedia_Monument_-_Inscription_%28pl%29.JPG|tytuł=Pomnik Wikipedii w Słubicach - opis na pomniku w języku polskim|opublikowany=commons.wikimedia.org|data dostępu=2016-02-14}}</ref>]]

Badania liczby wikipedystów wykazały gwałtowny wzrost w ciągu pierwszych lat. W kwietniu 2008 roku pisarz i wykładowca [[Clay Shirky]] oraz naukowiec [[Martin Wattenberg]] szacowali, że całkowity czas potrzebny na tworzenie Wikipedii to około 100&#x20;milionów godzin<ref><cite class="citation web">Shirky, Clay (7 May 2008). </cite></ref>. W listopadzie 2011 roku było około 31,7 mln zarejestrowanych kont użytkowników we wszystkich wersjach językowych, z których około 270 000 było "aktywnych"„aktywnych” (było im przypisane autorstwo przynajmniej jednej edycji w ciągu ostatnich 30 dni)<ref>[[m:List_of_WikipediasList of Wikipedias|List of Wikipedias]]. </ref>.

W grudniu 2015 w [[Polskojęzyczna Wikipedia|polskojęzycznej Wikipedii]] 1064 z kont wykonano więcej niż 5 edycji. OkołoWedług stanu na 2013 około połowa aktywnych wikipedystów [[Anglojęzyczna Wikipedia|anglojęzycznej Wikipedii]] spędzała co najmniej jedną godzinę dziennie na edytowaniu, a co piąty spędzał ponad trzy godziny dziennie<ref><cite{{Cytuj|url class="citation journal">Simonite,https://www.technologyreview.com/s/520446/the-decline-of-wikipedia/|tytuł Tom= (OctoberThe 22,Decline 2013)of Wikipedia|czasopismo = MIT Technology Review|opublikowany = technologyreview.com|data </cite>dostępu = 2016-02-14|język = en|data = 2013-10-22}}</ref>.

[[Plik:WP_April_2011WP April 2011,_Editor_Survey Editor Survey,_reasons_for_continuing_to_contribute reasons for continuing to contribute.png|thumb|Najczęściej wskazywane powody aktywności edytorskiej w Wikipedii. Dane z kwietnia 2011.]]

[[Plik:WP_April_2011WP April 2011,_Editor_Survey Editor Survey,_Negative_feedback_loops_don Negative feedback loops don't_workt work.png|thumb|Najczęściej wskazywane powody rezygnacji z aktywności edytorskiej w Wikipedii. Dane z kwietnia 2011.]]

Przeprowadzono różne badania motywacji uczestników Wikipedii. W 2003 roku doktorant Andrea Ciffolilli stwierdził, że niskie [[Koszt transakcyjny|koszty transakcyjne]] udziału w [[wiki]] stanowią katalizator dla wspólnego rozwoju oprogramowania i że koncepcja wspólnej twórczości zachęca do wzięcia udziału<ref>Ciffolilli{{Cytuj|url = http://firstmonday.org/ojs/index.php/fm/article/view/1108|tytuł = Phantom authority, Andreaself-selective recruitment and retention of members in virtual communities: The case of Wikipedia|czasopismo = First Monday|data = 2003-12-01|data dostępu = 2016-02-14|issn = 13960466|wydanie = 12|doi = 10.5210/fm.v8i12.1108|autor = Andrea Ciffolilli|język = en}}</ref>. W artykule autorstwa Andrea Forte i Amy Bruckman z 2005 (''Why Do People Write for Wikipedia? Incentives to Contribute to Open-Content Publishing'') znalazła się analiza możliwych motywacji wikipedystów. Zastosowano tam koncepcję cyklu zaufania Latoura i Woolgara, która zakłada, że przyczyną uczestnictwa w Wikipedii jest chęć zdobycia uznania w społeczeństwie<ref>{{Cytuj|autor name=" Andrea Forte, andAmy Bruckman"><cite|tytuł class="citation journal">Forte,Why Amy;Do Bruckman,People AndreaWrite (2005).for <Wikipedia? Incentives to Contribute to Open-Content Publishing|url = http:/cite>/citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.120.7906&rep=rep1&type=pdf|data dostępu = {{subst:{{#time:Y-m-d}}}}|język = en}}</ref>.

Oded Nov w artykule z 2007 zatytułowanym ''What Motivates Wikipedians'', zestawił motywację ogółu wolontariuszy z motywacją wikipedystów<ref name="Nov:0"><cite{{Cytuj|url class="citation journal">Nov,http://doi.acm.org/10.1145/1297797.1297798|tytuł Oded= (2007)What Motivates Wikipedians?|czasopismo = Commun. <ACM|data = 2007-11-01|data dostępu = 2016-02-14|issn = 0001-0782|s = 60–64|wydanie = 11|doi = 10.1145/cite>1297797.1297798|autor = Oded Nov|język = en}}</ref>. Przeprowadził ankietę, w której umieścił sześć typów motywacji, określonych na podstawie wcześniejszej publikacji<ref name="Clary"><cite{{Cytuj|autor class="citation journal">E. Clary, EM.; Snyder, MR.; Ridge, RJ.; Copeland, JA.; Stukas, AJ.; Haugen, J. &i P. Miene, PJ.|tytuł = Understanding and assessing the motivations of volunteers: A functional approach|data = (1998).|czasopismo </cite>= Personality and Social Psychology|wydanie = 74|s = 1516–1530}}</ref>. Były to:

* wartości – wyrażanie altruizmu i pomaganie innym,<br>

* społeczność – interakcja z przyjaciółmi, branie udziału w działalności pozytywnie ocenianej przez innych,<br>

* uwydatnienie – demonstracja wiedzy wobec innych.<br>

Badanie dowiodło, że najczęstszymi typami były "przyjemność"„przyjemność”, "ideologia"„ideologia” i "wartości"„wartości”, podczas gdy najrzadziej występowały "kariera"„kariera”, "społeczność"„społeczność” i "obrona"„obrona”<ref name="Nov:0"><cite class="citation journal">Nov, Oded (2007). </cite></ref>.

[[Wikimedia Foundation]] prowadzi ankiety wśród twórców i użytkowników Wikipedii. Jedną z nich przeprowadzono w 2008 roku wraz z Collaborative Creativity Group wz [[UNU-Merit]], jak dotąd jest to najbardziej obszerne badanie wikipedystów<ref>{{Cytuj|url name="Moeller"><cite classhttp://blog.wikimedia.org/2010/04/02/new-reports-from-november-2008-survey-released/|tytuł ="citation web">Möller,New ErikReports from November 2008 Survey Released|data dostępu = 2016-02-14|opublikowany = blog.wikimedia.org|język </cite>= en|data = 2010-04-02}}</ref>. Wyniki badań zostały opublikowane dwa lata później, 24 marca 2010<ref name="wikistudy"><cite{{Cytuj|autor class="citation web">Ruediger Glott, Ruediger;Philipp Schmidt, Phillipp;Rishab Ghosh,|tytuł Rishab.= <Wikipedia Survey – Overview of Results|data = 2010|url = http:/cite>/www.ris.org/uploadi/editor/1305050082Wikipedia_Overview_15March2010-FINAL.pdf|język = en|opublikowany = ris.org}}</ref>. Wikimedia Foundation w 2011 rozpoczęła prowadzenie copółrocznych badań, dzięki którym edytorzy Wikipedii będą lepiej rozumiani przez Fundację, a potrzeby edytorów -– zaspokojone<ref>{{Cytuj|url name=" http://blog.wikimedia.org/2011/06/10/wikipedia-editors-do-it-for-fun-first-results-of-our-2011-editor-survey/|tytuł = Wikipedia editors do it for fun: First results of our 2011 editor survey"><cite|data dostępu class="citation web">Wikimedia2016-02-14|opublikowany Foundation= blog.wikimedia.org|data </cite>= 2011-06-10|język = en}}</ref><ref>{{Cytuj|url name="editor http://blog.wikimedia.org/2011/04/18/launching-our-semi-annual-wikipedia-editors-survey/|tytuł 2"><cite= Launching our semi-annual Wikipedia editors survey|data dostępu class="citation web">Wikimedia2016-02-14|data Foundation= 2011-04-18|opublikowany = blog.wikimedia.org|język </cite>= en}}</ref>.

Heng-Li Yang and Cheng-Yu Lai w publikacji ''Motivations of Wikipedia content contributors'' przedstawili hipotezę, według której najsilniejszym czynnikiem motywującym jest indywidualne zadowolenie z tworzenia Wikipedii, jako że jest to czynność wolontariacka<ref name="Yang and Lai:1"><cite{{Cytuj|url class="citation journal">Yang,http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0747563210000877|tytuł = Motivations of Wikipedia content contributors|czasopismo = Computers in Human Behavior|data = 2010-11-01|data dostępu = 2016-02-14|s = 1377–1383|wydanie = 6|opis = Online Interactivity: Role of Technology in Behavior Change|doi = 10.1016/j.chb.2010.04.011|autor = Heng-Li; LaiYang, Cheng-Yu (NovemberLai|język 2010).= </cite>en}}</ref>. Ich badania dowiodły, że mimo iż wiele osób z początku nie edytuje Wikipedii dla przyjemności, najbardziej prawdopodobną motywacją u osób kontynuujących edytowanie jest "lubię„lubię dzielić się wiedzą i daje mi to poczucie osobistego osiągnięcia"osiągnięcia”<ref name="Yang and Lai:1"><cite class="citation journal">Yang, Heng-Li; Lai, Cheng-Yu (November 2010). </cite></ref>.

Następne badanie tych autorów z 2014 było poświęcone powodom, dla których autorzy Wikipedii kontynuują edytowanie. Badano autorów [[Anglojęzyczna Wikipedia|anglojęzycznej Wikipedii]] i uzyskano 288 pełnych odpowiedzi. Wyniki potwierdziły tezę, że dla satysfakcji wikipedystów znaczenie mają indywidualnie wyznaczane zadania, zaangażowanie i "sprawiedliwość„sprawiedliwość proceduralna"proceduralna”; z kolei satysfakcja ma znaczny wpływ na decyzję o kontynuacji edytowania Wikipedii<ref>Cheng-Yu{{Cytuj|url Lai & Heng-Li Yang,= http://dx.doi.org/10.1080/0144929X.2014,.929744|tytuł = "The reasons why people continue editing Wikipedia content – task value confirmation perspective"|czasopismo = Behaviour & Information Technology|data = 2014-12-02|data dostępu = 2016-02-14|issn = 0144-929X|s = 1371–1382|wydanie = 12|doi = 10.1080/0144929X.2014.929744|autor = Cheng-Yu Lai, Heng-Li Yang|język = en}}</ref>.

Czasami wikipedyści sami wyznają, dlaczego edytują Wikipedię. Powszechnym motywem jest radość z edytowania i bycie częścią społeczności. Wspomina się także wciągający charakter edytowania Wikipedii. [[Gina Trapani]] z Lifehackera[[Lifehacker]]a powiedziała: ''wychodzi„wychodzi na to, że edytowanie wcale nie jest straszne. Jest łatwe, zaskakująco satysfakcjonujące, a staje się obsesyjnie wciągające''wciągające”<ref>{{Cytuj|url name="Trampani"><cite classhttp://lifehacker.com/133747/geek-to-live--how-to-contribute-to-wikipedia|tytuł ="citation web">Trampani,Geek to Live: How to contribute to Wikipedia|czasopismo = Lifehacker|opublikowany = Lifehacker|data dostępu = 2016-02-14|język = en-US|autor = Gina. </cite>Trapani}}</ref>. [[Jimmy Wales]] także odniósł się do wciągającej siły Wikipedii: ''rzecz„rzecz głównie w tym, że Wikipedia jest fajna i wciągająca''wciągająca”<ref>{{Cytuj|autor name=" Ricky W. Griffin"><cite|tytuł class="citation book">GriffinManagement|data = 2010|miejsce = Mason, RickyOhio|s W.= (2011).|wydanie = 10|isbn = </cite>1-4390-8099-2}}</ref>. Wikipedyści przyznają sobie odznaczenia za wykonanie dobrej pracy. Te dostosowane do konkretnej osoby wyrazy wdzięczności uwidaczniają szereg osiągnięć dalekich od prostego edytowania, m.in. udzielone wsparcie w społeczności lub różne rodzaje pracy na zapleczu Wikipedii. Fenomen odznaczeń był przedmiotem badań naukowców próbujących ustalić, jaki wpływ mogłyby mieć odznaczenia w innych licznych współpracujących społecznościach<ref><cite{{Cytuj|url class="citation conference">Thttp://doi.acm.org/10.1145/1460563.1460573|tytuł Kriplean;= I.Articulations Beschastnikh;of Wikiwork: etUncovering al.Valued Work in Wikipedia Through Barnstars|wydawca = ACM|czasopismo = Proceedings of the (2008). <ACM Conference on Computer Supported Cooperative Work|data = 2008-01-01|data dostępu = 2016-02-14|miejsce = New York, NY, USA|isbn = 9781605580074|s = 47–56|opis = CSCW '08|doi = 10.1145/cite>1460563.1460573|autor = Travis Kriplean, Ivan Beschastnikh, David W. McDonald|język = en}}</ref>.

Co roku jest organizowana [[Wikimania]], międzynarodowa konferencja użytkowników serwisów [[Wikimedia Foundation]] (takich jak Wikipedia i inne [[Wikipedia:Projekty siostrzane|projekty siostrzane]]). Tematy prezentacji i dyskusji dotyczą projektów Wikimedia Foundation, innych serwisów wykorzystujących technologię wiki i pozostałych przedsięwzięć z rodziny [[Otwarte oprogramowanie|open source]], wolnej kultury, otwartej edukacji oraz ich społecznych i technicznych aspektów<ref>{{Cytuj|url = https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimania|tytuł = Wikimania|opublikowany = meta.wikimedia.org|data dostępu = 2016-02-14|język = en}}</ref>.

Wikipedia jest przedmiotem krytyki<ref>[{{Cytuj|url = http://www.theregister.co.uk/2008/03/06/a_model_wikipedian/|tytuł = Why you should care that Jimmy Wales ignores reality].|data dostępu = 2016-02-14|data = 2008-03-06|język = en|autor = Cade Metz}}</ref><ref>[{{Cytuj|url = http://www.guardiantheguardian.co.ukcom/technology/2008/sep/25/wikipedia.internet|tytuł = Wikipedia isn't about human potential, whatever Wales says].|czasopismo = The Guardian|data = 2008-09-24|data dostępu = 2016-02-14|issn = 0261-3077|język = en-GB}}</ref>. Niektóre argumenty dotyczą społeczności wikipedystów. Chodzi m.in. o konsekwencje anonimowości użytkowników, stosunek do nowych użytkowników, nadużywanie uprawnień przez administratorów, nadreprezentację niektórych grup społecznych (w szczególności nieproporcjonalnie mały udział kobiet<ref><cite{{Cytuj|url class="citation news">Cohen,http://www.nytimes.com/2011/01/31/business/media/31link.html|tytuł Noam= (JanuaryWikipedia 30,Ponders Its Gender-Skewed Contributions|czasopismo = The New York Times|data = 2011).-01-30|data dostępu = 2016-02-14|issn = 0362-4331|autor = Noam Cohen|język = </cite>en}}</ref>) i o rolę współzałożyciela Wikipedii [[Jimmy Wales|JimmJimmy'ego Walesa]] w społeczności<ref><cite{{Cytuj|url class="citation news">Cohen,http://www.nytimes.com/2008/03/17/technology/17wikipedia.html|tytuł Noam= (MarchOpen-Source 17,Troubles in Wiki World|czasopismo = The New York Times|data = 2008).-03-17|data </cite>dostępu = 2016-02-14|issn = 0362-4331|autor = Noam Cohen|język = en}}</ref>. [[Sue Gardner]], była dyrektor wykonawczyawykonawcza Wikimedia Foundation, opisała wikipedystów jako "zrzędliwych„zrzędliwych starych biurokratów, którzy znają zasady od deski do deski"deski”<ref><cite{{Cytuj|url class="citation news">Sharp,http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2477432/Is-decline-Wikipedia-A-staff-quit-site-thanks-dumbed-software-auto-delete-tools.html|tytuł Aaron= (OctoberIs 26,this 2013).the </cite>decline of Wikipedia? A third of staff have quit the site|czasopismo = Mail Online|data dostępu = 2016-02-14|język = en}}</ref>. Kontrowersje budzi praktyka płacenia za edytowanie, czego skutkiem było wystosowanie żądania zaprzestania działalności skierowane przez Wikimedia Foundation do [[Wiki-PR]]<ref>{{Cytuj|url name="Change-2013">[ http://articles.latimes.com/2013/nov/20/business/la-fi-tn-wikimedia-cease-desist-wikipr-20131120|tytuł = "Wikimedia Foundation sends cease and desist letter to Wiki-PR"]|czasopismo = Los Angeles Times|data = 2013-11-20|data dostępu = 2016-02-14|issn = 0458-3035|język = en-US|autor = Andrea Chang}}</ref>. Według Teresy Knott, wikipedystki, "wandalizmy„wandalizmy byłyby trudne do patrolowania, jeżeli wandale byliby bardziej liczni, ale stosunek wandali do nie-wandali jest dość niski"niski”<ref><cite{{Cytuj|url class="citation news">Kleeman,http://www.theguardian.com/technology/2007/mar/25/wikipedia.web20|tytuł Jenny= (MarchWiki 25,wars|czasopismo = The Guardian|data = 2007).-03-25|data </cite>dostępu = 2016-02-14|issn = 0261-3077|język = en-GB|autor = Jenny Kleeman}}</ref>.

Jimmy Wales stwierdził: ''Musimy utrzymywać i poprawiać nasze standardy jakości, a jednocześnie, jako społeczność, pozostać otwarci, przyjaźni i chętnie witać nowicjuszy. To jest wyzwanie''<ref name="Daniel_Terdiman"><cite class="citation news">Terdiman, Daniel (January 1, 2005). </cite></ref>. Współzałożyciel Wikipedii [[Larry Sanger]] określa społeczność wikipedystów jako nieudolną i znieważającą, stwierdzając że ''społeczność„społeczność nie wprowadza własnych zasad w sposób efektywny i jednolity. W konsekwencji administratorzy i zwykli wikipedyści łatwo zachowują się niewłaściwie, bezkarnie, co rodzi niekończący się ciąg nadużyć''nadużyć”<ref><cite{{Cytuj|url class="citation news">Bogatin,http://www.zdnet.com/article/can-wikipedia-handle-the-truth/|tytuł = Can Wikipedia handle the truth?|opublikowany = zdnet.com|data dostępu = 2016-02-14|autor = Donna (MarchBogatin|data 25,= 2007).-01-04|język </cite>= en}}</ref>. Oliver Kamm z ''[[The Times]]'' wyraził sceptycyzm wobec wikipedyjnego polegania na konsensusie w sprawach dotyczących pisania artykułów: ''Wikipedia„Wikipedia dąży nie do prawdy, a do konsensusu, i -– jak w przypadku niekończącego się spotkania polityków -– na wynik końcowy najbardziej wpłyną najgłośniejsze i najbardziej uporczywe głos''ygłosy”<ref>{{Cytuj|url name="okw">[ https://web.archive.org/web/20110814104256/http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/guest_contributors/article2267665.ece|tytuł = Wisdom?] More like dumbness of the crowds|data = 2011-08-14|data dostępu = 2016-02-14|autor = Oliver Kamm}}</ref>.

W 2014 w [[Słubice|Słubicach]] wzniesiono [[Pomnik Wikipedii w Słubicach|pomnik Wikipedii]] na cześć wikipedystów<ref>{{Cytuj|url = http://www.tvn24.pl/poznan,43/pierwszy-taki-na-swiecie-w-slubicach-stanal-pomnik-wikipedii,480454.html|tytuł = Pierwszy taki na świecie - w Słubicach stanął pomnik Wikipedii|opublikowany = tvn24.pl|data dostępu = 2016-02-14|data = 2015-10-22}}</ref>.

W 2015 społeczności wikipedystów przyznano [[Nagroda Erazma|Nagrodę Erazmusa]] za "rozpowszechnianie„rozpowszechnianie wiedzy w formie powszechnej i ogólnie dostępnej encyklopedii. Aby to osiągnąć, inicjatorzy Wikipedii zaprojektowali nową i efektywną demokratyczną platformę. Nagroda należy się Wikipedii jako społeczności -– projekt współpracy angażujący dziesiątki tysięcy wolontariuszy z całego świata"świata”<ref>{{Cytuj|url = https://blog.wikimedia.org/2015/01/15/wikipedia-turns-14-receives-erasmus-prize/|tytuł = Wikipedia turns 14, receives prestigious Erasmus Prize 2015|data dostępu = 2016-02-14|język = en|data = 2015-01-15|opublikowany = blog.wikimedia.org}}</ref>.

== {{Przypisy ==|2}}

* [{{Cytuj|url = http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/wikipedian|tytuł = Wikipedian Definicja- definition of Wikipedian in English from the Oxford dictionary|opublikowany = www.oxforddictionaries.com|data dostępu = 2016-02-14|język słowa= "wikipedysta"]en}}