Protogwiazda: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ |
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonów doprecyzuj, według kogo na podstawie edycji http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Protogwiazda&diff=prev&oldid=45051770 |
||
Linia 18:
[[Plik:Collasso protostella.svg|thumb | upright=1.4|Kolejne fazy zapadania się obłoku aż do utworzenia protogwiazdy.]]
; Zapadanie izotermiczne, albo faza swobodnego spadku:
Gaz o bardzo małej gęstości z pewną ilością pyłu zapada się początkowo izotermicznie. Pył zapewnia efektywną emisję w dalekiej podczerwieni, cząsteczki wodoru zderzając się z pyłem są w nim w równowadze termicznej{{odn|Carsten (04)}}. Na tym etapie i w następnych ważną rolę odgrywa pole magnetyczne, które zagęszcza się{{doprecyzuj|data=2016-02}} wraz z zagęszczaniem materii, odpowiadają za to jony i elektrony znajdujące się w obłoku. Ciśnienie pola magnetycznego spowalnia zapadanie ale w wyniku [[dyfuzja ambipolarna|dyfuzji ambipolarnej]] jonów i elektronów pole magnetyczne powoli ''wycieka'' z zagęszczenia pozwalając na dalsze zagęszczanie<ref name = "Gęsicki" />. Materia odpływa z regionów obłoku o najmniejszej gęstości do obszarów o większej gęstości, zaczynają tworzyć się obszary o zwiększonej gęstości zwane ''gęstymi rdzeniami''<ref name = "Gęsicki" />{{odn|Hartman|s=21}}.
[[Obłok międzygwiazdowy]] pozostaje w stanie [[Równowaga hydrostatyczna|równowagi hydrostatycznej]] jak długo energia kinetyczna gazu, który wytwarza nacisk na zewnątrz, jest równoważona przez [[energia potencjalna|energię potencjalną]] [[grawitacja|grawitacji]], która dąży do ściśnięcia obłoku. O równowadze decyduje też turbulencja. Jednakże, gdy masa obłoku jest taka, że ciśnienie gazu nie jest wystarczające, aby zrównoważyć ciężar, to obłok zaczyna wykazywać niestabilność, która powoduje [[zapadanie grawitacyjne]]. Graniczna masa, poza którą obłok zmierza ku zapadnięciu nazywa się [[Niestabilność Jeansa|masą Jeansa]]. Obłoki, które nie spełniają kryterium Jeansa mogą ulegać fragmentacji. Parametry obłoku o krytycznej masie wyrażane są przez prędkość dźwięku w ośrodku, zależną od masy cząsteczkowej gazu i temperatury T oraz gęstości obłoku ρ<ref name="stelle mass" />, albo wyrażone poprzez gęstość i temperaturę:
| |||