Wikipedia

Aleksandrowice (województwo małopolskie): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Wycofano edycje użytkownika 195.150.228.66 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Januszk57.
linki zewnętrzne, drobne redakcyjne
Linia 7:
|dopełniacz wsi =
|zdjęcie = Aleksandrowice Dwór.jpg
|opis zdjęcia = [[Zespół dworski w Aleksandrowicach|DwórDawny dwór w Aleksandrowicach]]
|województwo = [[Województwo małopolskie|małopolskie]]
|powiat = [[Powiat krakowski|krakowski]]
Linia 33:
|pozycja = right
|margines_lewy = 1em
|Plik:Aleksandrowice Dwór.jpg|[[Zespół dworski w Aleksandrowicach|DwórDawny dwór w Aleksandrowicach]]
|Plik:p krakowski g Zabierzów Aleksandrowice d szpital.JPG|Budynek dawnego szpitala dla ubogich
|Plik:Wygielzow museum2.JPG|Studnia z Aleksandrowic – obecnie w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie
Linia 47:
 
== Położenie ==
Aleksandrowice znajdują się na [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej]] w obrębie [[Garb Tenczyński|Garbu Tenczyńskiego]] i [[Obniżenie Cholerzyńskie|Obniżenia Cholerzyńskiego]]. Wieś graniczy: od północy z [[Kleszczów (województwo małopolskie)|Kleszczowem]] i [[Burów|Burowem]]; od wschodu z [[Balice (województwo małopolskie)|Balicami]]; od zachodu z [[Morawica (województwo małopolskie)|Morawicą]] i [[Brzoskwinia (województwo małopolskie)|Brzoskwinią]]. Położone są ok. 3 km na zachód od granic [[Kraków|Krakowa]]. Na południowych krańcach wsi przebiega autostrada[[Autostrada {{AS-drogaA4 (Polska)|A|4|40}}autostrada A4]] (wraz z ''Miejscem Obsługi Podróżnych'') a tuż za nią znajduje się pas startowy [[Port lotniczy Kraków-Balice|portu lotniczego w Balicach]].
 
== Nazwa ==
Nazwa wsi należy do typu nazw [[Nazwisko patronimiczne|patronimicznych]], (odojcowskich){{odn|monografia pdf|2010 s.46}}. Posiada formy uboczne: Leksandrovice (1404), Alexandrowycze (1470–1480), Olexandrowycze (1498), Alexandrowice (1581){{odn|monografia pdf|2010 s.46}}.
 
== Historia ==
Linia 61:
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] należała do ówczesnej [[Liszki (gmina)|gminy Liszki]]. Od 6 października 1954 wieś (bez ówczesnych przysiółków Kleszczów i [[Kochanów (województwo małopolskie)|Kochanów]]) należała do [[Gromada Balice (powiat krakowski)|gromady Balice]], którą zniesiono 1 stycznia 1969 a jej obszar włączono do [[Gromada Zabierzów|gromady Zabierzów]]. Od 1 stycznia 1973 należy do gminy Zabierzów. [[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo krakowskie (1975-1998)|województwa krakowskiego]].
 
Na wschodnich krańcach wsi znajduje się niewielkie osiedle mieszkaniowe wybudowane w latach 70. XX w. 3 stycznia 1983 oddano do użytku autostradę {{AS-droga|A|4|40}}wieku.
 
== Zabytki ==
* {{osobny artykuł|[[Zespół dworski w Aleksandrowicach}}|zespół dworski]];
* klasycystyczny, murowany budynek dawnego szpitala dla ubogich zbudowany w 1841 według projektu [[Ignacy Hercok|Ignacego Hercoka]]. W 1898 odnowiony na podstawie planu Konrada Kuhla i po [[Rewitalizacja|rewitalizacji]] w 2001–2003 przeznaczony na działalność Ośrodka Zdrowia „Eskulap”{{odn|Hapanowicz|Piwowarski|2009|s=50}};
* zabytkowa, zrekonstruowana w 2006 przez Edwarda Wróbla studnia z drewnianym kołem zamachowym. Oryginalna, pochodząca z połowy XIX w.{{odn|Hapanowicz|Piwowarski|2009|s=107}} przeniesiona do [[Nadwiślański Park Etnograficzny|Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie]]{{odn|Trzmielewski|2012}}{{odn|Skansen w Wygiełzowie|2012}};
Linia 80:
 
== Turystyka ==
Tereny wsi ze względu na atrakcyjność krajobrazową i walory przyrodnicze włączone zostały w obręb [[Tenczyński Park Krajobrazowy|Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego]]. W miejscowości i w bezpośrednim jej sąsiedztwie znajduje się wiele atrakcyjnych z punktu widzenia turystyki i rekreacji obiektów i obszarów. Należą do nich: [[Dolina Brzoskwinki]], [[Dolina Aleksandrowicka]], [[Las Zabierzowski]] z [[Skała Kmity|rezerwatem przyrody Skała Kmity]], [[Wąwóz Zbrza (Grzbiet Tenczyński)|Wąwóz Zbrza]]. Wytrasowana ścieżka dydaktyczna umożliwia zwiedzenie stromych zachodnich zboczy Doliny Aleksandrowickiej z wapiennymi skałami, w tym skały Krzywy Sąd, z którą związana jest oryginalna legenda{{r|zabierzowianiegeotyda.pl}} wyjaśniająca jej nazwę. Na północno-wschodnich krańcach wsi znajduje się [[Winna Góra (Grzbiet Tenczyński)|Winna Góra]], na stokach której w XVI w. [[Seweryn Boner (zm. 1549)|Seweryn Boner]] założył [[winnica|winnice]] oraz gaje: brzoskwiniowe, morelowe i figowe, które należały do pierwszych hodowli owoców południowych na ziemiach polskich{{odn|Trzmielewski|2012|s=43}}. A na północno-zachodnich krańcach wsi znajduje się góra [[Pękacz (góra)|Pękacz]].
 
We wsi początek bierze {{szlak|czarny}} [[Szlak Morawicki]], prowadzący z Aleksandrowic przez Wąwóz Zbrza w Lesie Zabierzowskim, do Morawicy.
Linia 101:
{{cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = | imię = | tytuł = ''Zabytki architektury i budownictwa w Polsce woj krakowskie'' | wyd. Wydawnictwo Kartograficzne „Compass” | rok = 1995 |ISBN 83-86334-90-8 }}
{{cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = | imię = | tytuł = ''Zabytki architektury i budownictwa w Polsce woj krakowskie'' | wyd. Wydawnictwo Kartograficzne „Compass” | rok = 1995 |ISBN 83-86334-90-8 }}
<ref name="zabierzowianiegeotyda.pl">{{cytuj stronę | url = http://www.zabierzowianiegeotyda.pl/legenda-o-krzywym-sadzie-czyli-nosil-wilk-razy-kilka-poniesli-i-wilkamiejsca/kra/skala_krzywy_sad.php | tytuł = LokalnyFundacja serwisGeotyda | data = | strony = | data dostępu = 20142016-0102-1824}}</ref>}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksandrowice_(województwo_małopolskie)”