Horemheb: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 193.25.0.9 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Hoa binh.
wikizacja, źródła/przypisy, infobox
Linia 21:
|1. do = [[1292 p.n.e.]]
|1. koronacja =
|1. poprzednik =[[Aj ]]
|1. następca =[[Ramzes I]]
|dynastia = [[XVIII dynastia]]
|data urodzenia =
Linia 37:
|1. związek od =
|1. związek do =
|1. dzieci =nieznana córka
|odznaczenia =
|commons = Category:Horemheb
Linia 44:
}}
[[Plik:GD-EG-Louxor-106.JPG|thumb|250px|Horemheb dający dar dla boga [[Atum]]a. Muzeum w [[Luksor]]ze]]
'''Horemheb''', także ''Haremhab'', początkowo '''Paatonemheb''' ([[XIV wiek p.n.e.|1319]]-[[XIII wiek p.n.e.|1292 p.n.e.]]) – ostatni [[faraon]] [[XVIII dynastia|XVIII dynastii]], nie spokrewniony jednak ze swoimi poprzednikami ani następcami, mąż Amenii, a po jej śmierci [[Mutnedżmet]], córki [[Aj (faraon)|Aj]] i królowej Tiy II.
 
== Wczesne lata ==
Urodził się w Hutnesu w [[Górny Egipt|Górnym Egipcie]] w rodzinie szlacheckiej, jednak jego rodzice nie są znani. Wsławił się jako dowódca wojskowy. Bywa identyfikowany z '''Paatonemhebem,''' generałem za czasów Amenhoetepa III, ale ta identyfikacja jest niepewna. Początek jego kariery militarnej przypada na czas rządów Amenhotepa IV [[Echnaton]]a. Za panowania [[Tutanchamon]]a jego władza i wpływy były już bardzo duże, faktycznie pełnił obowiązki [[regent]]a i opiekuna małoletniego króla, mimo własnego młodego wieku<ref>{{Cytuj|autor=Philipp Vandenberg|tytuł=Nefertiti, Świat Książki, 2002|data=}}</ref>. Faraon [[Aj (faraon)|Aj]] odsunął go prawdopodobnie od władzy, ale po jego śmierci Horemheb wstąpił na tron przy poparciu kapłanów [[Amon (bóg egipski)|Amona]]. Jego pozycję umocnił dodatkowo ślub z Mutnedżmet - siostrą królowej Nefretete, i być może córką Aja.
 
== Panowanie ==
W polityce wewnętrznej zainicjował wprowadzenie nowego ładu, był autorem licznych dekretów porządkujących wiele kwestii społecznych, gospodarczych i prawnych. Zyskał przydomek „Reformatora Państwa”. Wydany przez niego [[edykt Horemheba|edykt]], zawierający przede wszystkim uregulowania z zakresu prawa karnego i administracyjnego jest jednym z najważniejszych źródeł poznania [[prawo w starożytnym Egipcie|prawa staroegipskiego]].
 
W polityce zagranicznej popierał opór miast [[Syria|syryjskich]] przeciwko [[Hetyci|Hetytom]], zdecydowanie jednak unikając bezpośredniej konfrontacji z ich imperium.
 
Lata panowania Horemheba nie są pewne : dawniej sądzono, że panował ok. 27 lat, ale to wydaje się nieprawdopodobne, tym bardziej, że jego druga żona zmarła w 13 roku jego panowania, a on nie zdążył ożenić się ponownie i spłodzić dziedzica.
Grobowiec Horemheba został odkryty w lutym 1908 roku przez [[Edward Russell Ayrton|Edwarda R. Ayrtona]] i oznaczony jako KV57. Z racji swego położenia w niskiej części [[Dolina Królów|Doliny Królów]], grobowiec pełen był naniesionego [[Rumosz skalny|rumoszu skalnego]] wymieszanego z gliną i piaskiem, zapewne w wyniku rzadkich w Dolinie, lecz bardzo gwałtownych, burz. W [[Komora grobowa|komorze grobowej]] odkrywcy znaleźli [[sarkofag]] z różowego [[kwarcyt]]u, którego odsunięte wieko leżało nieopodal. Wewnątrz znajdowały się kości kilku osób, być może samego Horemheba i jego dwóch żon. Mimo wieloletniego panowania dekoracji ścian grobowca nie ukończono, co do dziś stanowi zagadkę.
 
Najprawdopodobniej rządził 4-14 lat <ref>{{Cytuj|autor=Michelel Moran|tytuł=Heretic queen Q&A na stronie http://www.michellemoran.com/books/heretic/qanda.html|data=}}</ref>.
 
== Małżeństwa i dzieci ==
Horemheb był żonaty dwukrotnie : z arystokratką Amenią oraz dziedziczką królestwa - [[Mutnedżmet]]. Nie ma informacji o żadnych żonach drugorzędnych.
 
Małżeństwo z Amenią zakończyło się jej śmiercią w czasie panowania Aja. Nie wiadomo czy mieli dzieci.
 
Przed swojej koronacją Horemheb poślubił młodszą siostrę [[Nefretete]] - [[Mutnedżmet]]. Mumię królowej odnaleziono, a jej badania wykazały, że zmarła w połogu<ref>{{Cytuj|autor=Michelel Moran|tytuł=Heretic queen Q&A na stronie http://www.michellemoran.com/books/heretic/qanda.html|data=}}</ref>. Ponieważ Horemheb nie miał dziedzica w chwili śmierci, zapewne żona urodziła mu córkę, która nie została wymieniona na zabytkach.
 
Istnieje hipoteza, że córką [[Mutnedżmet]] była późniejsza królowa Egiptu - [[Nefertari]], ale mogła być ona dzieckiem władczyni z pierwszego małżeństwa.
 
Nie można wykluczyć, że władca doczekał się syna, ale ten z pewnością nie przeżył ojca<ref>{{Cytuj|autor=Nicolas Grimal|tytuł=Dzieje starożytnego Egiptu, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006|data=}}</ref>.
 
== Pochówek ==
Grobowiec Horemheba został odkryty w lutym 1908 roku przez [[Edward Russell Ayrton|Edwarda R. Ayrtona]] i oznaczony jako KV57. Z racji swego położenia w niskiej części [[Dolina Królów|Doliny Królów]], grobowiec pełen był naniesionego [[Rumosz skalny|rumoszu skalnego]] wymieszanego z gliną i piaskiem, zapewne w wyniku rzadkich w Dolinie, lecz bardzo gwałtownych, burz. W [[Komora grobowa|komorze grobowej]] odkrywcy znaleźli [[sarkofag]] z różowego [[kwarcyt]]u, którego odsunięte wieko leżało nieopodal. Wewnątrz znajdowały się kości kilku osób, być może też samego Horemheba i jego dwóch żon. Mimo wieloletniego panowania dekoracji ścian grobowca nie ukończono, co do dziś stanowistaonowi zagadkę.
 
== Przypisy ==
 
== Bibliografia ==
* Philipp Vandenberg " Nefertiti " Świat Książki, 2002
* Michelle Moran " Heretycka królowa " Sonia Draga, 2010
* Michelle Moran " Heretic queen Q&A " na stronie http://www.michellemoran.com/books/heretic/qanda.html
* Nicolas Grimal " Dzieje starożytnego Egiptu " Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006
{{Władca-SEgipt|
poprzednik=[[Aj (faraon)|Aj]]|