HCP 303D: Różnice pomiędzy wersjami

|seria_lokomotywy seria_lokomotywy= SU46

|grafika grafika= Su46-033.jpg

|opis opis= Lokomotywa SU46-033 z piętrowymi wagonami osobowymi typu [[Bhp]]

|producent producent= {{flaga|Polska}} [[H. Cegielski – Poznań|HCP]] [[Poznań]]

|lata_budowy lata_budowy=1974-1977 1974–1977 i 1985

|układ_osi układ_osi=Co'Co' Co’Co’

|masa_służbowa masa_służbowa= 105 t

| długość_ze_zderzakami = 18 990 mm

|szerokość szerokość= 3034 mm

|wysokość wysokość= 4292 mm

| rozstaw_osi_skrajnych =

|średnica_kół średnica_kół= 1100 mm

|zapas_paliwa zapas_paliwa= 3200 l

|typ_silnika typ_silnika= [[Kolejowy silnik spalinowy|W2112SSF]]

|siła_pociągowa siła_pociągowa= 316 kN

|rodzaj_przekładni rodzaj_przekładni= elektryczna

|prędkość_konstrukcyjna = 120 km/h

|nacisk_osi nacisk_osi= 17,5 t

|system_hamulca system_hamulca= [[Oerlikon]]

|sterowanie_wielokrotne = jest

|system_ogrzewania system_ogrzewania= elektryczne 3 kV

|uwagi uwagi=

|galeria_commons galeria_commons= SU46

'''303D''' (seria ''SU46'') – polska [[lokomotywa spalinowa]] produkowana w latach 1974-19771974–1977 i 1985 przez zakłady [[H. Cegielski – Poznań]] w [[Poznań|Poznaniu]] dla [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]]. Łącznie wyprodukowano 54 sztuki tego typu.

Projekt lokomotywy SU46 powstał w 1972 (równolegle z projektem [[HCP 302D|SP47]]) i był rozwinięciem konstrukcji spalinowozu [[HCP 301D|SP45]]. Zastosowano w niej po raz pierwszy elektryczne ogrzewanie wagonów prądem o napięciu 3 [[Wolt|kV]] (dotychczas stosowano ogrzewanie parowe lub elektryczne 500 V), które zapewniała 9-fazowa [[prądnica prądu przemiennego]] LCPa-400 o mocy 440 kW z układem prostownikowym (w lokomotywach SU46-053 i SU46-054 prądnica LCPb-400 o mocy 495 kW). Lokomotywa charakteryzowała się także uproszczoną konstrukcją pudła, silnikami o większej mocy niż dotychczas stosowane (zmiana wymuszona zastosowaniem nowego systemu ogrzewania) i zmodyfikowaną budową wózków. Choć konstrukcja była udana, produkcję wstrzymano w roku 1977 w wyniku odgórnych poleceń obligujących zakłady HCP do niezwłocznego rozpoczęcia dostaw lokomotyw [[HCP 203E|ET41]]. W roku 1985, wykorzystując postęp techniczny i kilkuletnie obserwacje zbudowanych lokomotyw wykonano jeszcze dwa zmodyfikowane egzemplarze (SU46-053 i 054). Różnice były niewielkie. Główna to zastosowanie w szerszym zakresie materiałów i urządzeń krajowych (związane z antyimportową polityką gospodarczą). Ponadto zamiast [[wzbudnica|wzbudnicy]] zastosowano regulator ''TUPEX-1'', zmieniono sposób zasysania powietrza do wentylatorów silników trakcyjnych – zamiast z wnętrza przedziałów, powietrze było pobierane z zewnątrz przez żaluzje, przekonstruowano nieco wózki, oraz sterowanie hamulcem postojowym za pomocą siłowników hydraulicznych. Z zewnątrz rzucają się w oczy inne żaluzje (o układzie pionowym). Dodatkowo (co może być mniej widoczne) zabudowano mniejsze boczne okna kabin maszynisty. Przez miłośników kolei, jak i kolejarzy nazywana ''Suką''.

SU46 to dwukabinowe 6-osiowe lokomotywy o układzie Co'Co'Co’Co’ z przekładnią elektryczną. Źródłem mocy jest wysokodoładowany [[Silnik o zapłonie samoczynnym|wysokoprężny]] [[Silnik czterosuwowy|czterosuwowy]] silnik spalinowy z chłodzeniem powierza doładowującego W2112SSF o mocy 2250 KM (1654 kW), stanowiący modyfikację silnika kolejowego firmy [[FIAT]] typu [[Kolejowy silnik spalinowy|2112SSF]] o mocy 1700 KM (1250 kW) który był wcześniej użyty do napędu lokomotyw 301Db (SP45), który napędza [[prądnica|prądnicę]] główną GP846 B1 ([[napięcie znamionowe]] – 725 V, [[prąd znamionowy]] – 2000 A, moc ciągła – 1450 kW, [[prędkość obrotowa]] – 1500 obr./min, wzbudzanie – szeregowo-bocznikowo-obce, masa – 4350 kg), współpracującą ze wzbudnicą typu BA5-72U (prod. – ''Dolmel'' Wrocław, napięcie znamionowe – 190 V, prąd – 45 A, prędkość obrotowa wirnika – 1500 obr./min,

wzbudzanie – obce (ok. 10&nbsp;A), masa – 230&nbsp;kg) i zasilającą elektryczne [[Silnik elektryczny|silniki trakcyjne]] LSm-493 (moc – 225&nbsp;kW, prąd przy obciążeniu ciągłym – 334&nbsp;A (maxmaks. 565&nbsp;A), napięcie robocze – 725&nbsp;V (maxmaks. 850&nbsp;V), prędkość obrotowa znamionowa – 553&nbsp;obr./min (maksymalna – 2260&nbsp;obr./min), zapotrzebowanie powietrza chłodzącego – 66&nbsp;m³/min, masa – 1890&nbsp;kg). Ponieważ do rozruchu konieczne jest osiągnięcie temperatury silnika +40&nbsp;°C, lokomotywa wyposażona jest w opalany [[olej napędowy|olejem napędowym]] podgrzewacz wody do nagrzewania kadłuba silnika, oleju oraz chłodnicy powietrza doładowującego<ref>Stanisław Piątek i inni ''Lokomotywy serii SP45 i SU46'', WKiŁ, Warszawa 1989, ISBN 83-206-0773-6.</ref>. Jako źródła prądu użyto

zasadowych akumulatorów niskooporowych typu SJ-200 o napięciu 90&nbsp;V<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Mierzejewski |imię = Edward |tytuł = SU46 |czasopismo = Przegląd Kolejowy Mechaniczny |wolumin = 12 |data = 1975}}</ref>.

Zamówienia na lokomotywy SU46 związane były ze wzrastającymi w [[lata 70. XX wieku|latach 70. XX wieku]] przewozami pasażerskimi i niedostatkiem taboru do prowadzenia tego typu pociągów na liniach nieelektryfikowanych. Ze względu na uniwersalną charakterystykę SU46 znalazły także zatrudnienie przy obsłudze przewozów towarowych. Ostatnio także obsługują pociągi przy granicy z [[Niemcy|Niemcami]] – głównie kolejowe przejścia graniczne [[Węgliniec]] – [[Horka (Saksonia)|Horka]] (przejście towarowe), Zasieki -– Forst (przejście pasażersko-towarowe) i Zgorzelec – [[Görlitz]] (przejście osobowe). Cztery lokomotywy tej serii – o numerach 011, 032, 037 i 048 (wtedy stacjonujące w lokomotywowni w Żaganiu) – zostały na przełomie 2004/2005 r. dostosowane do prowadzenia pociągów na sieci DB Netz, później "zgermanizowano"„zgermanizowano” też lokomotywy tejże serii o numerach 013, 023, 025, 026, 034 oraz 043. W regionie Warmińsko-Mazurskim obsługują ruch towarowy i pasażerski na odcinku niezelektryfikowanym Ełk – Korsze. Obsługiwały także ruch turystyczny na niezelektryfikowanej linii [[Hel (stacja kolejowa)|Hel]] – [[Gdynia Główna]] w sezonie letnim, a w zimowym [[Kościerzyna (stacja kolejowa)|Kościerzyna]] – [[Gdynia Główna]] ze względu na trudny profil trasy. Obecnie w sezonie letnim zastępowane przez SM42/SU42 w trakcji wielokrotnej i SP32. Obecnie wszystkie SU46 należą do spółki PKP Cargo, stacjonują w Węglińcu (CT Wrocław), Zajączkowie Tczewskim (CT Gdynia) i Lublinie (CT Lublin). Z 54 sztuk obecnie istnieje jedynie 35, chociaż jest to jedyna lokomotywa spalinowa pasażerska w Polsce, mogąca prowadzić ciężkie (kilkunastowagonowe) pociągi pasażerskie z zapewnieniem odpowiedniej szybkości rozkładowej dla pociągu pośpiesznego i ogrzewania składu (w razie awarii sieci trakcyjnej może zastąpić elektrowóz).