Wikipedia

Ahmad Hasan al-Bakr: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Bibliografia: pod przypisy, które zaraz wstawię
początek uzupełnień i generalnej poprawy
Linia 40:
'''Ahmad Hasan al-Bakr''', [[język arabski|arab.]] '''أحمد حسن البكر ''' (ur. 1 lipca 1914 w [[Tikrit|Tikricie]], zm. 4 października 1982 w [[Bagdad]]zie) – iracki polityk i [[Prezydenci Iraku|czwarty prezydent]] [[Irak]]u, pełniący swój urząd od 17 lipca 1968 do 16 lipca 1979. Przewodniczący Bagdadzkiego oddziału [[partia Baas|partii Baas]] oraz irackiej komórki tego ugrupowania.
 
== BiografiaŻyciorys ==
 
{{osobny artykuł|rewolucja w Iraku (1958)|zamach stanu w Iraku (luty 1963)}}
=== Wczesna działalność ===
Al-Bakr po raz pierwszy zyskał rozgłos po [[rewolucja w Iraku (1958)|zamachu stanu w 1958 roku]]. W okresie rządów puczystów na czele z [[Abd al-Karim Kasim|Abd al-Karimem Kasimem]] był odpowiedzialny za poprawę relacji ze [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związkiem Radzieckim]]. W rok po zamachu został podejrzany o prowadzenie działalności antyrządowej i zmuszony do odejścia z armii. Wkrótce po przymusowym zakończeniu służby Al-Bakr objął funkcję przewodniczącego militarnego wydziału [[partia Baas|irackiej partii Baas]]<ref>{{cytuj książkę | autor = al-Marashi, Ibrahim; Salama| tytuł = Iraq's Armed Forces: an Analytical History| wydawca = Routledge| miejsce = | rok = 2008 | strony = 92| isbn = 978-0-415-40078-7}} </ref>. W 1963 roku, po upadku rządu Kasima wskutek [[zamach stanu w Iraku (luty 1963)|zamachu stanu]] został wyznaczony do pełnienia funkcji premiera, a następnie wiceprezydenta Iraku. W grudniu tego samego roku został zmuszony do ustąpienia wskutek konfliktu nowych władz z jego ugrupowaniem. Po tym wydarzeniu partia Baas przeszła do opozycji. W tym czasie Al-Bakr, pełniący funkcję przewodniczącego irackiego oddziału tego ugrupowania mianował swoim zastępcą [[Saddam Husajn|Saddama Husajna]], z którym był spokrewniony.▼
Początkowo pracował jako nauczyciel. Następnie został oficerem armii irackiej<ref name=":0">S. Aburish, ''Saddam...'', s. 23-24.</ref>, dosłużył się stopnia pułkownika<ref name=":1">S. Aburish, ''Saddam...'', s. 39.</ref>. Utożsamiał się z poglądami irackich nacjonalistów skupionych wokół Złotego Czworoboku, brał udział w zamachu stanu przeprowadzonym w 1941 przez Raszida Alego al-Kilaniego<ref name=":0" />. W 1958 uczestniczył w [[Rewolucja w Iraku (1958)|rewolucji]], która obaliła iracką monarchię<ref name=":0" />.{{osobny artykuł|rewolucja w Iraku (1958)|zamach stanu w Iraku (luty 1963)}}
W okresie rządów Rady Rewolucyjnych Dowódców na czele z [[Abd al-Karim Kasim|Abd al-Karimem Kasimem]], po rewolucji w lipcu 1958, był odpowiedzialny za poprawę relacji ze [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związkiem Radzieckim]]. Zasiadał w utworzonym po przewrocie sądzie ludowym, który miał sądzić przeciwników rewolucji<ref name=":1" />.
 
▲Al-Bakr po raz pierwszy zyskał rozgłos po [[rewolucja w Iraku (1958)|zamachu stanu w 1958 roku]]. W okresie rządów puczystów na czele z [[Abd al-Karim Kasim|Abd al-Karimem Kasimem]] był odpowiedzialny za poprawę relacji ze [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związkiem Radzieckim]]. W rok po zamachu został, podejrzany o prowadzenie działalności antyrządowej, izostał zmuszony do odejścia z armii. Wkrótce po przymusowym zakończeniu służby Al-Bakr objął funkcję przewodniczącego militarnego wydziału [[partia Baas|irackiej partii Baas]]<ref>{{cytuj książkę | autor = al-Marashi, Ibrahim; Salama| tytuł = Iraq's Armed Forces: an Analytical History| wydawca = Routledge| miejsce = | rok = 2008 | strony = 92| isbn = 978-0-415-40078-7}} </ref>. W 1963 roku, po upadku rządu Kasima wskutek [[zamach stanu w Iraku (luty 1963)|zamachu stanu]] został wyznaczony do pełnienia funkcji premiera, a następnie wiceprezydenta Iraku. W grudniu tego samego roku został zmuszony do ustąpienia wskutek konfliktu nowych władz z jego ugrupowaniem. Po tym wydarzeniu partia Baas przeszła do opozycji. W tym czasie Al-Bakr, pełniący funkcję przewodniczącego irackiego oddziału tego ugrupowania mianował swoim zastępcą [[Saddam Husajn|Saddama Husajna]], z którym był spokrewniony.
 
=== Dojście do władzy ===
W 1968 roku iracka partia Baas powróciła do władzy na skutek [[Zamach stanu w Iraku (1968)|kolejnego puczu]]. Po tym wydarzeniu al-Bakr stał się najpotężniejszym politykiem w Iraku<ref name=":0" />, obejmując urząd prezydenta, a następnie premiera. W tym samym roku Ahmad Hasan al-Bakr usynowił swojego kuzyna Saddama Husajna i mianował go swoim zastępcą w strukturach partyjnych<ref name=":0" />.
Pod koniec lat sześćdziesiątych, w 1968 roku partia socjalistycznego odrodzenia arabskiego powróciła do władzy na skutek puczu. Al-Bakr objął urząd [[prezydenci Iraku|prezydenta]] a następnie [[premierzy Iraku|premiera]]. Husajnowi przypadła natomiast funkcja wiceprezydenta. Partia Baas według komunikatu radiowego "przejęła władzę i położyła kres słabym i skorumpowanym reżimom , które reprezentowały kliki ignorantów, analfabetów, chciwców, złodziei, szpiegów i [[syjonizm|syjonistów]]"<ref>[http://generalbarzani.narod.ru/20up.html Ахмед Хаса аль-Бакр — Барзани. Пятая курдско-иракская война. Добро пожаловать в Курдистан — СТРАНИЦЫ ИЗ ИСТОРИИ. Архивировано из первоисточника 11 августа 2011.]</ref>. Dotychczasowy prezydent [[Abd ar-Rahman Arif]] został wygnany z kraju i udał się do [[Londyn]]u. Będąc u władzy baasiści od razu zaczęli zwalczać potencjalnych rywali. 14 dni po przewrocie uczestnicy spisku Nayef, Daud i Naser Al-Hani, wchodzący w skład dotychczasowo sojuszniczej organizacji Rewolucyjny Ruch Arabski zostali odsunięci od udziału w rządzie. Władza skupiła się w rękach al-Bakra. Po dojściu do władzy sformułował prowadzoną przez niego Radę Dowództwa Rewolucyjnego<ref>Перейти к: 1 2 Стенограмма радиопередачи «В круге СВЕТА». — интервью Е. М. Примакова радиостанции «Эхо Москвы», 21.01.2006</ref>. W celu umocnienia władzy, od jesieni 1968 roku irackie służby specjalne przeprowadziły na szeroką skalę serię czystek, w rezultacie których aresztowano wiele osób, które w mniemaniu BAAS mogły przedstawiać dla niej zagrożenie, także w szeregu wybitnych działaczy samej BAAS. Szczególny rozgłos otrzymał odkryty przez Saddama tzw. ''syjonistyczny spisek''. Dla wielu Żydów, obwinionych o współpracę z izraelskimi służbami specjalnymi na placach Bagdadu zostały zbudowane szubienice i rozpoczęły się publiczne egzekucje. Ogromne tłumy ludzi tańczących na ulicach świętowały wyroki śmierci dla ''zdrajców''<ref>Перейти к: 1 2 Ефим Шуман. Саддам Хусейн: на вершине власти. НЕМЕЦКАЯ ВОЛНА (29.01.2003). Архивировано из первоисточника 11 августа 2011.</ref>. Trudne dla nowego rządu baasistów okazały się relacje z baasistowską [[Syria|Syrią]]. Według Syryjczyków przywódcy Iraku nie zasługiwali na zaufanie. Wrogość między obydwoma państwami rządzonymi przez oddziały tej samej organizacji jeszcze się pogłębiła, gdy Irak stał się celem emigracji syryjskich basistów odsuniętych od władzy w 1966<ref>{{Cytuj książkę | autor = Tripp Ch.| tytuł = Historia Iraku| wydawca = Książka i Wiedza| miejsce = Warszawa| rok = 2009| strony = 249| isbn = 9788305135672}}</ref>.▼
 
▲Pod koniec lat sześćdziesiątych, w 1968 roku partia socjalistycznego odrodzenia arabskiego powróciła do władzy na skutek puczu. Al-Bakr objął urząd [[prezydenci Iraku|prezydenta]] a następnie [[premierzy Iraku|premiera]]. Husajnowi przypadła natomiast funkcja wiceprezydenta. Partia Baas według komunikatu radiowego "przejęła władzę i położyła kres słabym i skorumpowanym reżimom , które reprezentowały kliki ignorantów, analfabetów, chciwców, złodziei, szpiegów i [[syjonizm|syjonistów]]"<ref>[http://generalbarzani.narod.ru/20up.html Ахмед Хаса аль-Бакр — Барзани. Пятая курдско-иракская война. Добро пожаловать в Курдистан — СТРАНИЦЫ ИЗ ИСТОРИИ. Архивировано из первоисточника 11 августа 2011.]</ref>. Dotychczasowy prezydent [[Abd ar-Rahman Arif]] został wygnany z kraju i udał się do [[Londyn]]u. Będąc u władzy baasiści od razu zaczęli zwalczać potencjalnych rywali. 14 dni po przewrocie uczestnicy spisku Nayef, Daud i Naser Al-Hani, wchodzący w skład dotychczasowo sojuszniczej organizacji Rewolucyjny Ruch Arabski zostali odsunięci od udziału w rządzie. Władza skupiła się w rękach al-Bakra. Po dojściu do władzy sformułował prowadzoną przez niego Radę Dowództwa Rewolucyjnego<ref>Перейти к: 1 2 Стенограмма радиопередачи «В круге СВЕТА». — интервью Е. М. Примакова радиостанции «Эхо Москвы», 21.01.2006</ref>. W celu umocnienia władzy, od jesieni 1968 roku irackie służby specjalne przeprowadziły na szeroką skalę serię czystek, w rezultacie których aresztowano wiele osób, które w mniemaniu BAAS mogły przedstawiać dla niej zagrożenie, także w szeregu wybitnych działaczy samej BAAS. Szczególny rozgłos otrzymał odkryty przez Saddama tzw. ''syjonistyczny spisek''. Dla wielu Żydów, obwinionych o współpracę z izraelskimi służbami specjalnymi na placach Bagdadu zostały zbudowane szubienice i rozpoczęły się publiczne egzekucje. Ogromne tłumy ludzi tańczących na ulicach świętowały wyroki śmierci dla ''zdrajców''<ref>Перейти к: 1 2 Ефим Шуман. Саддам Хусейн: на вершине власти. НЕМЕЦКАЯ ВОЛНА (29.01.2003). Архивировано из первоисточника 11 августа 2011.</ref>. Trudne dla nowego rządu baasistów okazały się relacje z baasistowską [[Syria|Syrią]]. Według Syryjczyków przywódcy Iraku nie zasługiwali na zaufanie. Wrogość między obydwoma państwami rządzonymi przez oddziały tej samej organizacji jeszcze się pogłębiła, gdy Irak stał się celem emigracji syryjskich basistów odsuniętych od władzy w 1966<ref>{{Cytuj książkę | autor = Tripp Ch.| tytuł = Historia Iraku| wydawca = Książka i Wiedza| miejsce = Warszawa| rok = 2009| strony = 249| isbn = 9788305135672}}</ref>.
 
=== Jako prezydent ===
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ahmad_Hasan_al-Bakr”