Wikimedia Foundation: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Linki zewnętrzne: kłe? que? linkfix
opis affiliates z prawdziwego zdarzenia, 7 lat od ostatniej dużej zmiany
Linia 10:
|kod mapy = San Francisco
}}
'''Wikimedia Foundation Inc.''' (WMF) – organizacja typu ''non-profit'' z siedzibą w [[San Francisco]], zarządzająca serwisami internetowymi typu [[wiki]]. Najbardziejo znana[[Otwarta jesttreść|otwartej ztreści]]. prowadzeniaProwadzi [[Wikipedia|WikipediiWikipedię]], jednejjedną z najpopularniejszych witryn internetowych<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Alexa Top 500 Global Sites|url = http://www.alexa.com/topsites|data dostępu = 2015-06-04|opublikowany = alexa.com|język = en}}</ref>, prowadzioraz także„projekty siostrzane” Wikipedii: słownik o nazwie [[Wikisłownik]] (''Wiktionary''), zbiór cytatów [[Wikicytaty]] (''Wikiquote''), serwis z podręcznikami o otwartej treści [[Wikibooks]], serwis z tekstami źródłowymi [[Wikiźródła]] (''Wikisource''), serwis informacyjny [[Wikinews]], serwis turystyczny [[Wikipodróże]] (''Wikivoyage''), repozytorium mediów [[Wikimedia Commons]], serwis gromadzący dane [[Wikidane]] (''Wikidata'') oraz katalog gatunków biologicznych – [[Wikispecies]]. Organizacja została założona przez [[Jimmy Wales|Jimmy'ego Walesa]] w 2003 w celu finansowania Wikipedii i jej „projektów siostrzanych”<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Wikipedia founder Jimmy Wales goes bananas|url = http://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/mediatechnologyandtelecoms/3399843/Wikipedia-founder-Jimmy-Wales-goes-bananas.html|data dostępu = 2015-06-04|opublikowany = telegraph.co.uk|autor = Rupert Neate|data = 2008-11-07|język = en}}</ref>.
 
W 20152016 fundacja zatrudnia ok. 250300 pracowników i osiągnęła dochód rzędu 50 milionów USD. Przewodniczącym rady powierniczej (zarządu) jest Jan-BartPatricio de VreedeLorente, a dyrektor wykonawczą jest [[Lila Tretikov]].
 
== Historia ==
20 czerwca 2003 Jimmy Wales ogłosił decyzję o założeniu fundacji utrzymującej Nupedię i Wikipedię. Siedzibą fundacji został [[St. Petersburg (Floryda)|St. Petersburg na Florydzie]]<ref>{{Cytuj stronę|url = https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikipedia-l/2003-June/010743.html|tytuł = Announcing Wikimedia Foundation|autor = Jimmy Wales|data dostępu = 2015-06-05|opublikowany = lists.wikimedia.org|język = en}}</ref>. Nazwa Wikimedia została zaproponowana przez Sheldona Ramptona na anglojęzycznej liście dyskusyjnej Wikipedii w marcu 2003. Nieco później Daniel Mayer zarejestrował domeny wikimedia.org i wikimediafoundation.org. Wraz z ogłoszeniem powstania Wikimedia Foundation, Jimmy Wales oznajmił przekazanie prawa własności do domen Wikipedii, Wikisłownika i Nupedii na rzecz Wikimedia Foundation. Również prawa autorskie do wszystkich materiałów związanych z tymi projektami, które zostały stworzone przez pracowników [[Bomis (spółka internetowa)|Bomisu]] lub samego Walesa, stały się własnością Wikimedia Foundation. Sprzęt komputerowy, na którym działają projekty Wikimedia, został przekazany Wikimedia Foundation.
 
25 września 2007 rada powiernicza postanowiła, że nową siedzibą fundacji będzie [[San Francisco]]. Decyzję tę uzasadniono usytuowaniem podobnych organizacji, potencjalnych partnerów, wyspecjalizowanym rynkiem pracy oraz lepszą i tańszą komunikacją międzynarodową (szczególnie z rozwijającymi się krajami azjatyckimi)<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.sfgate.com/business/article/Wikimedia-abandons-Florida-for-San-Francisco-2497704.php|tytuł = Wikimedia abandons Florida for San Francisco|autor = Ryan Kim|data dostępu = 2015-06-05|opublikowany = sfgate.com|język = en}}</ref>.
 
== Działalność ==
[[Plik:New Wikimedia logoFoundation familyOffice complete-201314.svgjpg|thumb|Projektyupright=1.2|Siedziba Wikimedia Foundation w San Francisco]]Statut fundacji określa, że celem jest gromadzenie i rozwijanie zasobów edukacyjnych, a także ich efektywne rozpowszechnianie na całym świecie<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Bylaws - Wikimedia Foundation|url = https://wikimediafoundation.org/wiki/Bylaws|data dostępu = 2015-06-04|opublikowany = wikimediafoundation.org|język = en}}</ref>. Misją organizacji jest utrzymywanie [[otwarta treść|otwartych]] serwisów internetowych typu wiki, dostępnych bezpłatnie<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Mission statement - Wikimedia Foundation|url = https://wikimediafoundation.org/wiki/Mission_statement|data dostępu = 2015-06-04|opublikowany = wikimediafoundation.org|język = en}}</ref>.
 
Fundacja utrzymuje się z darowizn zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, oraz z licencjonowania prawa do użycia nazw i logo projektów na produktach i w ramach usług komercyjnych.
 
==Projekty i inicjatywy==
[[Plik:Wikimedia logo family complete-2013.svg|thumb|Projekty Wikimedia]]Oprócz Wikipedii, fundacja prowadzi działalność innych wiki, które następują darmowy model zawartości z ich głównym celem jest rozpowszechnianie wiedzy. Obejmują one:
 
{| style="margin-top: 2em"
Linia 37:
|-
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wikidata-logo.svg|50px|Wikidata logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikidane|Wikidata]]<br />'''Opis:''' [[baza wiedzy]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikidata.org wikidata.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wikipedia-logo-v2.svg|50px|Wikipedia logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' Wikipedia<br />'''Opis:''' wolna [[encyklopedia]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikipedia.org wikipedia.org]
Linia 46:
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikimedia Commons]]<br />'''Opis:''' Repozytorium obrazów, dźwięków, filmów i ogólnych mediach.<br />'''strona WWW:''' [http://commons.wikimedia.org commons.wikimedia.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wikiquote-logo.svg|50px|Wikiquote logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikicytaty|Wikiquote]]<br />'''Opis:''' zbiór cytatów<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikiquote.org wikiquote.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wikivoyage-logo.svg|50px|Wikivoyage logo]]
| style="vertical-align: top; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikipodróże|Wikivoyage]]<br />'''Opis:''' [[przewodnik turystyczny]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikivoyage.org wikivoyage.org]
|-
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wikimedia Community Logo.svg|50px|Wikimedia Meta logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' Meta-Wiki<br />'''Opis:''' centralna koordynacja wszystkich projektów Wikimedia.<br />'''strona WWW:''' [http://meta.wikimedia.org meta.wikimedia.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wikisource-logo.svg|50px|Wikisource logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikiźródła|Wikisource]]<br />'''Opis:''' [[biblioteka cyfrowa]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikisource.org wikisource.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[File:Wiktionary-logo.svg|50px|Wiktionary logo]]
| style="vertical-align: top; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikisłownik|Wiktionary]]<br />'''Opis:''' [[słownik]] online i [[tezaurus]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wiktionary.org wiktionary.org]
|}
 
== Lokalni partnerzyPartnerzy ==
[[Plik:Wikimedia chapters existing and regional user groups.svg|thumb|{{Legenda|#000075|Chaptery (na niebiesko)||}}
{{dopracować|sekcja|dopisać wszystkich partnerów – sprawdzić inne dane|źródła=2010-07}}
{{Legenda|#0F7001|Grupy użytkowników Wikimedia skupiające się na określonym terytorium (na zielono)}}
[[Plik:Wikimedia chapters existing.svg|thumb|upright=1.7|Na niebiesko zaznaczone są kraje, w których istnieją lokalni partnerzy Wikimedia Foundation (stan na luty 2011, kółkiem zaznaczone są Wikimedia Hong Kong i Wikimedia New York, które terytorialnie obejmują pojedyncze miasta)]]
]]
[[Plik:New Wikimedia Foundation Office 14.jpg|thumb|upright=1.2|Siedziba Wikimedia Foundation w San Francisco]]
Wikimedia Foundation współpracuje z kilkudziesięcioma organizacjami należącymi do ruchu Wikimedia. Nie są to jednak [[Oddział przedsiębiorstwa|oddziały]] WMF przez nią zarządzane, lecz partnerzy, którzy zawarli umowy precyzujące zasady współpracy między nimi a Wikimedia Foundation. Model partnerski WMF przewiduje cztery typy organizacji partnerskich:
 
* ''chaptery'' – [[Osoba prawna|osoby prawne]] typu ''non-profit'' reprezentujące ruch Wikimedia i współdziałające w celach określonych globalnie, prowadzące działalność skupioną na określonym terytorium. Ich nazwa składa się z członu „Wikimedia” oraz nazwy geograficznej (narodowej lub węższej). Mogą one używać znaków towarowych należących do Wikimedia Foundation i uczestniczą w zbiórce funduszy prowadzonej przez WMF<ref name=":0">{{Cytuj|tytuł=Wikimedia movement affiliates/Models|data dostępu=2016-03-11|opublikowany=meta.wikimedia.org|url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_movement_affiliates/Models}}</ref>. W marcu 2016 było 41 ''chapterów'', w tym [[Wikimedia Polska]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Wikimedia chapters - Meta|data dostępu=2016-03-11|opublikowany=meta.wikimedia.org|url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_chapters}}</ref>,
Wikimedia Foundation współpracuje z kilkudziesięcioma fundacjami i stowarzyszeniami lokalnymi. Nie są to jednak oddziały Wikimedia Foundation przez nią zarządzane, lecz partnerzy, którzy otrzymali od Wikimedia Foundation prawo używania nazwy „Wikimedia”, mają podobne do Wikimedia Foundation logo i realizują podobne cele. Żaden z oddziałów lokalnych nie jest prawnym reprezentantem projektów, może jedynie na terenie swojego kraju i na prośbę Wikimedia Foundation wspierać niektóre jej działania.
* organizacje tematyczne – osoby prawne typu ''non-profit'' reprezentujące ruch Wikimedia; ich działalność dotyczy określonego tematu, który niekoniecznie związany jest z obszarem geograficznym. Mają takie same prawa do wykorzystywania znaków towarowych WMF i uczestnictwa w zbiórce funduszy co ''chaptery''<ref name=":0" />. W marcu 2016 była jedna organizacja tematyczna<ref>{{Cytuj|tytuł=Wikimedia thematic organizations - Meta|data dostępu=2016-03-11|opublikowany=meta.wikimedia.org|url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_thematic_organizations}}</ref>;
 
* grupy użytkowników – grupy wolontariuszy z wyznaczonymi osobami kontaktowymi, pracujące nad wspólnymi projektami. Podstawową ich cechą jest łatwość zakładania i prowadzenia. Mają ograniczone prawo użycia znaków towarowych WMF, nie muszą być wyposażone w osobowość prawną<ref name=":0" />. W marcu 2016 było 55 grup użytkowników<ref>{{Cytuj|tytuł=Wikimedia user groups - Meta|data dostępu=2016-03-11|opublikowany=meta.wikimedia.org|url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_user_groups}}</ref>,
20 marca 2009 istniało 22 lokalnych partnerów Wikimedia Foundation. Są to m.in.:
* partnerzy ruchu – organizacje podzielające wartości wyznawane przez uczestników ruchu Wikimedia, aktywnie wspierające działalność ruchu, mające ograniczone użycia znaków towarowych WMF. W marcu 2016 trwały prace nad utworzeniem tej kategorii partnerów Wikimedia Foundation<ref name=":0" />.
* '''[[Wikimedia Deutschland]]''' – [[Towarzystwo zarejestrowane|stowarzyszenie]] użytkowników i twórców niemieckojęzycznych projektów Wikimedia Foundation i jednocześnie jej lokalny partner na terenie [[Niemcy|Niemiec]]. Wikimedia Deutschland została założona w czerwcu 2004<ref>{{Cytuj stronę |tytuł = Verein – Wikimedia Deutschland|url = https://wikimedia.de/wiki/%C3%9Cber_uns|opublikowany = wikimedia.de|data dostępu = 2015-06-05|język = en}}</ref> i była pierwszym lokalnym partnerem Wikimedia Foundation.
{{Przypisy|2}}
* '''Wikimedia France''' – stowarzyszenie użytkowników i twórców francuskojęzycznych projektów Wikimedia Foundation i jednocześnie jej partner na terenie [[Francja|Francji]]. Wikimedia France powstała 23 października 2004 jako drugi, po Wikimedia Deutschland lokalny partner Wikimedia Foundation.
* '''Wikimedia Italia''' (pełna nazwa: Wikimedia Italia – Associazione per la diffusione della conoscenza libera) – stowarzyszenie użytkowników i twórców włoskojęzycznych projektów Wikimedia Foundation i jednocześnie jej lokalny partner we [[Włochy|Włoszech]]. Wikimedia Italia została zarejestrowana 17 lipca 2006 w [[Canino]].
* '''Wikimedia Nederland''' (pełna nazwa: Stichting Wikimedia Nederland) – fundacja założona przez użytkowników i twórców projektów Wikimedia Foundation zamieszkałych w Holandii i jednocześnie lokalny partner Wikimedia Foundation na terenie tego kraju. Wikimedia Nederland została założona 27 marca 2006 w [[Eindhoven]]. We wrześniu 2006 liczyła 24 członków.
* '''Wikimedia CH''' – organizacja non-profit założona przez użytkowników i twórców projektów Wikimedia Foundation zamieszkałych w [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. Spotkanie założycielskie Wikimedia CH miało miejsce w [[Zurych]]u 13 listopada 2005, ale organizacja została formalnie zarejestrowana dopiero latem 2006. Jej prezesem jest Ilario Valdelli, który zasiada równolegle we władzach Wikimedia Italia. Cechą Wikimedia CH jest jej wielojęzyczność. Jej założyciele wywodzą się ze społeczności Wikipedii włoskiej, niemieckojęzycznej, retoromańskiej, francuskiej oraz pisanej w wariancie szwajcarskim języka niemieckiego.
* '''[[Wikimedia Polska]]''' – stowarzyszenie, którego celem jest promocja i wspieranie projektów Wikimedia Foundation, działające na terenie [[Polska|Polski]]. Założone w 2005 – 23 kwietnia 2005 wysunięto inicjatywę jego utworzenia, 13 sierpnia miał miejsce jego pierwszy zjazd, 15 listopada 2005 zostało zarejestrowane. Liczy 117 członków zwykłych i dwóch wspierających. Prezesem Stowarzyszenia jest [[Tomasz Ganicz]]. Siedziba mieści się w Łodzi.
* '''Wikimedia RU''' (pełna nazwa: Некоммерческое партнёрство по распространению энциклопедических знаний «Викимедиа РУ») – towarzystwo niehandlowe promowania rozwoju encyklopedycznej wiedzy) – lokalny partner Wikimedia Foundation na terenie [[Rosja|Rosji]].
* '''Wikimedia Serbia''' (serb. Wikimedia Србије) – stowarzyszenie edytorów i użytkowników projektów Wikimedia Foundation zamieszkujących [[Serbia|Serbię]]. Zostało zarejestrowane w [[Belgrad]]zie 3 grudnia 2005 jako Wikimedia Србије и Црне горе (Wikimedia Serbia i Czarnogóra). Po ogłoszeniu niepodległości [[Czarnogóra|Czarnogóry]] jako osobnego państwa, zmieniło nazwę na obecną. Głównymi organami stowarzyszenia są prezes, 10 wiceprezesów oraz sześcioosobowy Komitet Wykonawczy.
* '''Wikimedia UK''' (nazwa oficjalna Wiki UK Limited) – [[spółka z ograniczoną odpowiedzialnością]] założona przez użytkowników i twórców projektów Wikimedia Foundation zamieszkałych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Wikimedia UK została założona pierwotnie w 2005 pod nazwą Wiki Educational Resources Limited, ale ze względu na różnorodne problemy prawne nie została zaakceptowana przez Wikimedia Foundation. W 2007 przedsiębiorstwo zostało zamknięte i utworzono nowe o obecnej nazwie. Wikimedia UK została ostatecznie zaaprobowana przez Wikimedia Foundation w styczniu 2009 r. Członkostwo w Wikimedia UK polega formalnie na staniu się udziałowcem spółki.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==