José Manuel Barroso: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu fakt na podstawie edycji http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jos%C3%A9%20Manuel%20Dur%C3%A3o%20Barroso&diff=prev&oldid=8132939
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = José Manuel Durão Barroso
|grafika = [[Plik:Jose Manuel Barroso, EU-kommissionens ordforande, under ett mote i Folketinget 2006-05-19 (2).jpg|240px]]
|opis grafiki =
|data urodzenia = [[23 marca]] [[1956]]
Linia 9:
|2 funkcja = [[Premierzy Portugalii|Premier Portugalii]]
|2 partia = [[Partia Socjaldemokratyczna (Portugalia)|Partia Socjaldemokratyczna]]
|2 od = [[6 kwietnia]] [[2002]]
|2 do = [[17 lipca]] [[2004]]
|2 poprzednik = [[António Guterres]]
|2 następca = [[Pedro Santana Lopes]]
|funkcja = [[Komisja Europejska|Przewodniczący Komisji Europejskiej]]
|partia = [[Europejska Partia Ludowa|EPP]]
|od = [[22 listopada]] [[2004]]
|do = [[31 października]] [[2014]]
|poprzednik = [[Romano Prodi]]
|następca = [[Jean-Claude Juncker]]
|podpis = Barroso signature.svg
|odznaczenia = {{order|OCh|KW}} {{order|NOKP|KW}} {{order|BR-ORB|KW}} {{order|OKZM|1}} {{order|OLF|KW}} [[Plik:Order of Civil Merit (Spain) GC.svg|40px|Krzyż Wielki Orderu Zasług Cywilnych (Hiszpania)]] {{order|OON|KW}} {{order|OSI|KW}} {{order|OWWL|WK}} {{order|LH|WO}} {{order|MT-XGR}} {{order|OMM|KW}} [[Plik:Ordre de l'Ouissam Alaouite GC ribbon (Maroc).svg|40px|Krzyż Wielki Orderu Ouissama Alaouite'aAlaouite’a (Maroko)]] {{order|OSPE|KW}} {{order|OZRP|KW}} {{order|OZRFN|KW}} [[Plik:Order of the Republic (Tunisia) - ribbon bar.gif|40px|Wielka Wstęga Orderu Republiki (Tunezja)]] {{order|OZRW|1C}} {{order|OPBK|2}} {{order|OŚMŚJ|KK}} [[Plik:Cote d'Ivoire Ordre national GO ribbon.svg|40px|Wielki Oficer Narodowego Orderu Wybrzeża Kości Słoniowej]]
|commons = Category:José Manuel Barroso
|quote = José Manuel Durão Barroso
Linia 30:
 
== Początki kariery ==
Polityką zaczął zajmować się jeszcze jako student. Był członkiem maoistowskiego [[Rewolucyjny Ruch Portugalskiego Proletariatu|Rewolucyjnego Ruchu Portugalskiego Proletariatu]], który uczestniczył w [[rewolucja goździków|rewolucji goździków]] obalającą w 1974 r. wojskową dyktaturę [[Nowe Państwo (Portugalia)|Nowego Państwa]] ustanowionego przez [[António de Oliveira Salazar|Salazara]] w Portugalii w 1933 roku<ref>Tom Gallagher, ''Portugal: A Twentieth-Century Interpretation'', Manchester University Press, 1983, s. 65. </ref><ref>youtubeYoutube.com: [https://www.youtube.com/watch?v=wAHv3UnXvmM Barroso as a young, passionate Maoist student leader in 1976] [dostęp 2014-06-05].</ref>. W grudniu 1980 r. został członkiem centroprawicowej Partii Socjaldemokratycznej (PSD), a od 1999 r. jej przewodniczącym. ''Jestem centrowym socjaldemokratą, politykiem umiarkowanym, reformatorem, w żadnym razie neoliberałem'' – mówił o sobie w 2004 r. Komentując swój udział w ruchu komunistycznym stwierdził: ''Nie wstydzę się tego, co robiłem, gdy byłem 18-latkiem na wydziale prawa w Lizbonie w tych rewolucyjnych czasach. Teraz jestem umiarkowany, ale myślę, że został mi ten sam entuzjazm''{{fakt|data=2007-06}}.
 
== Kariera polityczna w Partii Socjaldemokratycznej ==
W 1985 r. został doradcą sekretarza stanu ds. polityki zagranicznej – jako 29-latek był wówczas jednym z najmłodszych polityków w rządzie. Dwa lata później został sekretarzem stanu ds. polityki i współpracy zagranicznej. Był zaangażowany w próby pokojowego rozwiązania wojny domowej w byłej portugalskiej kolonii [[Angola|Angoli]]: w 1990 i 1991 r. patronował porozumieniom pokojowym. Popierał także niepodległość [[Timor Wschodni|Wschodniego Timoru]], wówczas prowincji [[Indonezja|Indonezji]]. Od 1992 r. do porażki PSD w wyborach w 1995 r. był ministrem spraw zagranicznych Portugalii. Po wyborach 2002 r. został premierem rządu koalicyjnego. Jego rząd popierał interwencję w [[Irak]]u (m.in. w marcu 2002 zorganizował szczyt na [[Azory|Azorach]]), prowadził restrykcyjną politykę gospodarczą, zmierzającą do ograniczenia [[deficyt budżetowy|deficytu budżetowego]] i przeglądu portugalskiego [[prawo pracy|prawa pracy]]. Podniósł podatek [[Podatek od towarów i usług|VAT]] i ograniczył zatrudnienie w administracji. Nie spowodowało to jednak, jak na razie, ożywienia gospodarki i zmniejszenia [[bezrobocie|bezrobocia]], powodując spadek poparcia społecznego dla rządu i porażkę Partii Socjaldemokratycznej w [[Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku|wyborach do Parlamentu Europejskiego]] w czerwcu 2004 r. PSD poniosła również porażkę w [[Wybory parlamentarne w Portugalii w 2005 roku|przyspieszonych wyborach parlamentarnych]] wyznaczonych na 20 lutego 2005<ref>[http://www.psz.pl/tekst-982/Portugalia-Zdecydowanie-zwyciestwo-wyborcze-lewicy psz.pl Portugalia: Zwycięstwo wyborcze lewicy].</ref>.
 
== Barroso przewodniczącym Komisji Europejskiej ==
[[Plik:Buzek-van rompuy- barroso.jpg|mały|240px|Europejska „wielka trójka” po traktacie lizbońskim: Buzek, Van Rompuy, Barroso]]
Początkowo Barroso nie był nawet brany pod uwagę jako ewentualny kandydat na szefa Komisji. Okazało się jednak, że jego kandydatura wzbudza najmniej kontrowersji wśród 25 europejskich przywódców. Wybór był tylko formalnością – 29 czerwca 2004 r. nominację ogłoszono już 5 minut po rozpoczęciu brukselskiego szczytu. ''Wybór padł na premiera Portugalii nie w uznaniu jego cech przywódczych czy sprawności w zarządzaniu. Barroso wygrał, bo nikomu się nie naraził. Nie był ani zbyt proamerykański dla Francuzów, ani zbyt antyamerykański dla Polaków. Wystarczająco, w oczach Niemców, forsował dalszą integrację, ale nie zraził Skandynawów nadmiernym entuzjazmem do budowy europejskiego państwa federalnego''{{fakt|data=2007-06}} – komentował decyzję [[Rada Europejska|Rady]] w "[[Rzeczpospolita (gazeta)|Rzeczypospolitej]]" Jędrzej Bielecki. Zdaniem polskiego premiera [[Marek Belka|Marka Belki]], jest on wybitną postacią i podziela polską wizję Europy{{fakt|data=2007-06}}.
 
[[22 lipca]] Barroso uzyskał wotum zaufania od nowo wybranego [[Parlament Europejski|Parlamentu Europejskiego]]{{fakt|data=2007-06}}.
 
Barroso zapowiedział, że dążyć będzie do wzmocnienia Unii i zwiększenia jej gotowości do interwencji w sprawach międzynarodowych. Barroso jest zdecydowanym zwolennikiem zacieśnienia stosunków pomiędzy Unią Europejską a [[Stany Zjednoczone|Stanami Zjednoczonymi]]{{fakt|data=2007-06}}.
 
''Nasza planeta miałaby się znacznie lepiej, gdyby Europa i USA pracowały razem, i znacznie gorzej, gdyby taka współpraca ustała'' – zapewniał w jednym z wywiadów. Od początku konsekwentnie popierał interwencję zbrojną w [[Irak]]u. Mówi się, że z byłym prezydentem USA [[George W. Bush|George'emGeorge’em W. Bushem]] łączą go przyjacielskie stosunki. To samo można powiedzieć o jego relacjach z [[Jacques Chirac|Jacques’em Chirakiem]]. Doskonale posługuje się zarówno [[język angielski|językiem angielskim]], jak i [[język francuski|francuskim]]{{fakt|data=2007-06}}.
 
== Ordery i odznaczenia ==
* [[Order Chrystusa (Portugalia)|Krzyż Wielki Orderu Chrystusa]] (1996, Portugalia)
* [[Order Krzyża Południa|Krzyż Wielki Orderu Krzyża Południa]] (1991, [[Brazylia]])<ref name=OMS>[http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=155 Nacionais com Ordens Estrangeiras – José Manuel Durão Barroso] {{lang|pt}} [dostęp 2012-10-25].</ref>
* [[Order Rio Branco|Krzyż Wielki Orderu Rio Branco]] (1996, Brazylia)<ref name=OMS />
* [[Order Podwójnego Białego Krzyża|Order Podwójnego Białego Krzyża II Klasy]] (2014, [[Słowacja]])
* [[Order Krzyża Ziemi Maryjnej]] I klasy (2009, [[Estonia]])
* [[Order Lwa Finlandii|Krzyż Wielki Orderu Lwa Finlandii]] (1991, [[Finlandia]])<ref name=OMS />
* [[Order Zasługi Cywilnej (Hiszpania)|Krzyż Wielki Orderu Zasługi Cywilnej]] (1993, [[Hiszpania]])<ref name=OMS />
* [[Order Oranje-Nassau|Rycerz Krzyża Wielkiego Orderu Oranje-Nassau]] (1992, [[Holandia]])<ref name=OMS />
* [[Order Sokoła Islandzkiego|Krzyż Wielki Orderu Sokoła Islandzkiego]] (1993, [[Islandia]])
* [[Order Witolda Wielkiego|Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego]] ([[Litwa]])
* [[Xirka Ġieħ ir-Repubblika]] (1995, [[Malta]])<ref name=OMS />
* Krzyż Wielki Orderu Ouissama Alaouite'aAlaouite’a (1995, [[Maroko]])<ref name=OMS />
* [[Order Słońca Peru|Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru]] (1994, [[Peru]])<ref name=OMS />
* [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej|Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]] (2004)<ref>{{Monitor Polski|rok=2004|numer=56|pozycja=936}}</ref>
* [[Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec|Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec]] (1990, [[Niemcy|Republika Federalna Niemiec]])<ref name=OMS />
* Wielka Wstęga Orderu Republiki (1993, [[Tunezja]])<ref name=OMS />
* [[Order Zasługi (Węgry)|Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej]] (2002, [[Węgry]])<ref name=OMS />
* [[Order św. Michała i św. Jerzego|Honorowy Rycerz Komandor Orderu św. Michała i św. Jerzego]] (1994, Wielka Brytania)<ref name=OMS />
* [[Legia Honorowa|Wielki Oficer Legii Honorowej]] (2014, [[Francja]])
* Wielki Oficer Narodowego Orderu Wybrzeża Kości Słoniowej (1991, [[Wybrzeże Kości Słoniowej]])<ref name=OMS />
* [[Order Pro Merito Melitensi|Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi]] (1989)<ref name=OMS />
 
== Inne wyróżnienia ==
Linia 78:
** [[Uniwersytet Edynburski|University of Edinburgh]] (2006)
** [[HEC Paris]] (2006)
** [[Sapienza - Uniwersytet Rzymski|Sapienza – Uniwersytet Rzymski]] (2007)
** [[Szkoła Główna Handlowa w Warszawie]] (2007)<ref>[http://uczelnia.sgh.waw.pl/pl/muzeum/zbiory/Strony/Doktorzy-honoris-causa.aspx ''Doktorzy honoris causa.''] Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.</ref>.
** [[Pontificia Universidad Católica de Sao Paulo]] (2007)
** [[University of Liverpool]] (2008)
** [[Université de Nice - Sophia Antipolis|Université de Nice – Sophia Antipolis]] (2008)
** [[Univerzita Tomáše Bati ve Zlíně]] (2009)
** [[Technische Universität Chemnitz]] (2009)
** [[University of Pittsburgh]] (2009)
** [[Uniwersytet Łódzki]] (11 października 2010)<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.oswiatowiec.pl/link/barroso-doktorem-hc-uniwersytetu-lodzkiego-3053.html |tytuł= Barroso doktorem h.c. Uniwersytetu Łódzkiego'' |opublikowany= |data= |data dostępu=21 lutego 2011}}</ref>
** [[Politechnika Wrocławska]] (1 grudnia 2011)<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.uniaeuropejska.org/jose-manuelowi-barroso-doktorem-honorowym-politechniki-wrocawskiej| tytuł =José Manuel Barroso doktorem honorowym Politechniki Wrocławskiej| data dostępunazwisko = 2014-05-21| autorimię = Katarzyna Biniek| nazwiskoautor = |Katarzyna imię =Biniek| data = 2011-12-03| rok = | miesiąc = | format = | praca = | opublikowany = UniaEuropejska.org| oznaczenie = | strony = | język = pl| iddata =dostępu | cytat= 2014-05-21}}</ref>
{{Wikinews|Spotkanie szefa Komisji Europejskiej z Milinkiewiczem|spotkania Barroso z Milinkiewiczem}}
** [[Uniwersytet Ekonomiczny w Bratysławie]] (2014)<ref>[http://www.euba.sk/univerzitne-aktivity/preview-file/chochol_brozura_25062015_5_www-20230.pdf Doctor Honoris Causa Ekonomickej Univerzity v Bratislave].</ref>
 
{{Przypisy|2}}
Linia 96:
* [http://ec.europa.eu/commission_barroso/president/personal/profile/index_en.htm President of the European Commision – José Manuel Barroso] {{lang|en}}
 
{{Przewodniczący Komisji Europejskiej|urząd=|lata=od 2004|poprzednik=[[Romano Prodi]]|następca=-
}}
{{Pierwsza Komisja José Barroso}}
Linia 105:
 
{{SORTUJ:Barroso, José Manuel Durão}}
[[Kategoria:Portugalscy prawnicy]]
[[Kategoria:Absolwenci uczelni w Portugalii]]
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Genewskiego]]
Linia 110 ⟶ 111:
[[Kategoria:Portugalscy ministrowie spraw zagranicznych]]
[[Kategoria:Komisarze Unii Europejskiej]]
[[Kategoria:Politycy Partii Socjaldemokratycznej (Portugalia)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Wielkim Łańcuchem Orderu Infanta Henryka (Portugalia)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]
Linia 130 ⟶ 132:
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa uczelni we Włoszech]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego]]
[[Kategoria:Politycy Partii Socjaldemokratycznej (Portugalia)]]
[[Kategoria:Portugalscy prawnicy]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1956]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Pro Merito Melitensi]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Rio Branco]]
Linia 138 ⟶ 137:
[[Kategoria:Wykładowcy uczelni w Portugalii]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi Cywilnej (Hiszpania)]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1956]]