Wikipedysta:Buforowy23/brudnopis2.: Różnice pomiędzy wersjami

Wzmianki o fortalicji w Oporowie pojawiały się w latach 1425, 1428 i 1428.<ref>Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi ziemskie łęczyckie, ks. 9, k. 85v-86</ref>{{Refn|W dokumencie z 1428 roku zawarto informację, że w Oporowie było „fortalicium cum curia”, co można interpretować jako murowaną fortalicję z drewnianym dworem{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=77}}.|grupa = uwaga|nazwa = nota10}} Utożsamiana jest ona z wieżą mieszkalną, wybudowaną zapewne dzięki staraniom [[Mikołaj Oporowski|Mikołaja Oporowskiego]].{{odn|Tomala|2002|s=129}} Był to budynek o wymiarach 8,3 na 9,6m. Posiadał trzy kondygnacje, położony na wyspie (około 2m niżej, niż obecny teren wyspy zamkowej), otoczonej fosą, stał opodal dworu Oporowskich. Do budowy niższych partii użyto kamienia, a do wyższych cegły. Nie ma śladów po przyporach we wschodniej części obiektu, co świadczyma świadczyć o tym, iż od początku planowano budowę większego założenia, jakim był zamek. Wejście do wieży usytuowano około 2m nad otaczającym terenem i można się tam było dostać zapewne po drabinie. Według klasyfikacji [[Leszek Kajzer|Leszka Kajzera]], budowla ta miała charakter obronny, o tradycyjnych cechach, zbliżonych do drewnianych wolnostojących wież mieszkalnych.{{odn|Tomala|2002|s=130}}

===Powstanie zamku z inicjatywy arcybiskupabiskupa gnieźnieńskiegowłocławskiego===

Zamek wybudowano w całości za czasów Władysława Oporowskiego, najwybitniejszego przedstawiciela rodu i jednego z najznamienitszych dyplomatów swej epoki<ref>Poczet Prymasów Polski, Marceli Kosman, 1997, s.86</ref>. Pełnił on funkcję podkanclerzego koronnego przy dworze [[Władysław Jagiełło|Władysława Jaiełły]], następnie [[biskupi włocławscy|biskupa włocławskiego]], a potem także [[arcybiskupi gnieźnieńscy|arcybiskupa gnieźnieńskiego,]] i [[Prymas Polski|prymasa Polski]], dzięki czemu miał fundusze na stworzenie okazałej budowli w swym rodzinnym mieście (Oporów miał już wtedy prawa miejskie). Budowa wymienianego w ówczesnych źródłach „castrum” trwała w latach 30. i 40. XV wieku, przez około 10-20kilkanaście lat. Władysław w 1428 roku<ref>Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi ziemskie łęczyckie, ks. 9, k. 85v-86</ref>- zobowiązał się do wybudowania zamku (a dokładniej, do „obmurowania rodzinnej siedziby”){{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=71}}{{Refn|W dokumencie tym zawarto również informacje, iż bracia Władysława mogą się zjawić w Oporowie, jeśli zajdzie „necessitas vulgariter przygoda”, ale wraz z co najwyżej 5 towarzyszami, podczas gdy Władysław mógł mieć ze sobą w fortalicji do 10 „familiares”{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=71}}.|grupa = uwaga|nazwa = nota9}}, zgodnie z ugodą, zawartazawartą między swoim braćmi, czyli synami [[Mikołaj z Oporowa|Mikołaja Oporowskiego]] w 1428 roku.{{odn|Tomala|2002|s=140}} Po śmierci ojca Mikołaja, pierwotna budowla przypadła jego żonie, Krystynie, która nie była w stanie kontynuować prac, gdyż nie miała odpowiednich funduszy. Niedługo potem podzielono majątek między braci. Piotr Oporowski otrzymał rodzinną miejscowość i mógł doglądać budowy zamku, którą z kościelnej kasy fundował jego brat, Władysław.{{odn|Tomala|2002|s=122}} Wybudowanie zamku stanowiło okazję do podkreślenia świetności rodu.{{odn|Tomala|2002|s=142}} Według historyków sztuki, arcybiskup naśladował prawdopodobnie [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniewa Oleśnickiego]], biskupa krakowskiego kardynała i kardynała, konkurenta Oporowskiego, który wybudował podobny zamek w [[Pińczów|Pińczowie]].{{odn|Tomala|2002|s=143}}