Jakucja: Różnice pomiędzy wersjami

Obszary nad główną rzeką Jakucji, [[Lena (rzeka)|Leną]], zamieszkane były już od czasów [[Prehistoria|prehistorycznych]]. W etnogenezie współczesnych Jakutów wzięli udział przede wszystkim przedstawiciele turkojęzycznych ludów pasterskich, którzy przybyli na obszary nad Leną znad [[Angara|Angary]] i terytoriów [[Bajkał|nadbajkalskich]]. Spotkali się oni z zamieszkałymi tu już wcześniej narodami, do których należeli przede wszystkim [[Ewenkowie|Tunguzi]] (Ewenkowie) i [[Dołganie]]. Za datę włączenia Jakucji w skład państwa rosyjskiego uznaje się 1632, kiedy wyprawa wojskowego Piotra Biekietowa wzdłuż rzeki Leny doprowadziła do założenia tam rosyjskich stanowisk wojskowych i obłożenia Jakutów obowiązkowymi dostawami na rzecz caratu, w których skład wchodziły zwłaszcza mające ogromną wartość skóry zwierząt futerkowych. Już w 1638 powstał jakucki ''[[ujezd]]'', przemianowany w 1775 na prowincję jakucką, a potem [[obwód jakucki]] (początkowo w składzie [[gubernia irkucka|guberni irkuckiej]] - od 1805 samodzielny) - największą terytorialnie jednostkę administracyjną [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskiego]].

Od drugiej połowy XVII wieku następowało osiedlanie się tutaj wprowadzających swe tradycje rolnicze Rosjan, którzy przedsiębrali także próby chrystianizacji autochtonicznych narodów. W XVII i XVIII wieku Jakucja staje się obszarem zsyłek. Trafiali tu również polscy powstańcy. Bolszewicy przejęli władzę w Jakucji w 1922. 27 kwietnia 1922 [[Wszechrosyjski Centralny Komitet Wykonawczy]] zadecydował o powstaniu [[Jakucka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka|Jakuckiej ASRR]] w składzie [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosyjskiej FSRR]]. Pod koniec lat 20. zaczyna się rozwój [[przemysł]]u, zwłaszcza górnictwa [[Węgle kopalne|węgla]]. Jego dynamika jest jednak raczej niewielka, a produkcja przeznaczona na potrzeby regionu. W późniejszych czasach Jakucja ze względu na wielką ilość różnych bogactw naturalnych odegrała ogromną rolę w rozwoju radzieckiej gospodarki. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] władze radzieckie zajęły się zwłaszcza wydobyciem [[diament]]ów, dla którego potrzeb zbudowano rozległą infrastrukturę w postaci fabryk, dróg, portów lotniczych, elektrowni. Powstały wtedy górnicze miasta [[Mirny (Jakucja)|Mirny]], [[Udacznyj]], [[Ajchał]]. Od 1974 zaczęto stosować technologię odkrywania pokładów rud diamentowych za pomocą podziemnych wybuchów atomowych. To one właśnie są przyczyną zwiększonego poziomu radiacji w niektórych obszarach republiki i włączenia jej w 1996 w rosyjski rządowy program likwidacji skutków promieniowania atomowego.