Franciszek Ptak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 41:
Urodził się w rodzinie [[chłopi|chłopskiej]]. Był synem Antoniego, posiadacza ziemskiego, właściciela ok. 5 [[Morga|morgów]], i Salomei z Włodków. Ukończył szkołę ludową, ale był także samoukiem, wiele czytał. Gospodarował na swoich 2 morgach. Przez pewien czas był pracownikiem najemnym w młynie. Założył i prowadził karczmę w Bieńczycach. Przez dziewięć lat był dzierżawcą [[myto|myta]]<ref name=psb>{{cytuj książkę | autor r = Henryk Korczyk| rozdział = Franciszek Ptak (1859–1936)| tytuł = Polski Słownik Biograficzny| tom = XXIX/2 | zeszyt = 121| wydawca = Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk| miejsce = | rok = 1986| strony = 287–288| isbn =| adres rozdziału = http://www.ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/franciszek-ptak}}</ref>.
Był związany z ruchem chrześcijańsko–ludowym [[Stanisław Stojałowski|ks. Stanisława Stojałowskiego]]. W 1892 bez powodzenia kandydował w wyborach uzupełniających do galicyjskiego [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejmu Krajowego]]. W latach 1898–1902 wydawał czasopismo „Obrona Ludu”, organ stronnictwa chrześcijańsko–ludowego, ukazujące się w Krakowie.
[[Wincenty Witos]] w swoich wspomnieniach {{cytat|Już po drodze dowiedzieliśmy się od sąsiada p. Ptaka, który szedł do wsi, że Ptak jest wielkim bogaczem, ale też nie mniejszym spekulantem i zdziercą, że zarabia na panach i księżach grube pieniądze, za które kupuje majątki i pożycza na lichwę, że chłopi i robotnicy przepijają u niego ostatnie grosze. (...) Gadatliwy i zazdrosny widać chłopina, opowiedział nam także, że obecny bogacz Ptak, aczkolwiek „z dziadowskiej” pochodzi rodziny, gorszy jest od niejednego hrabiego. Chłopów ma za nic, z panami się tylko wdaje, do Wiednia i do Lwowa na wystawy jeździ, swoje córki po świecie obwozi i wielkim panom je przedstawia. (...)
Przypatrzyłem mu się bliżej. Był to mężczyzna wysoki, prosty, ładny, dobrej tuszy i postawy, doskonały model dla malarza, rzeźbiarza, czy nawet poety. Z twarzy biła mu zarówno duma, zadowolenie, pewność siebie, jak i lekceważenie dla otoczenia. (...)
Choć z karczmy pana Ptaka wyszedłem trochę rozżalony, nie omieszkałem chodzić tam każdej niedzieli po południu, ażeby sobie gazetkę przeczytać i małą szklankę piwa wypić, asekurując się tym sposobem przed wyrzuceniem za drzwi.<ref>{{cytuj książkę| autor = [[Wincenty Witos]]| tytuł = Moje wspomnienia| rozdział = Karczmarz z Bieńczyc| strony = 177–179| wydawca = Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza| rok = 1981}}</ref>
}}
W grudniu 1900 kandydował bez powodzenia do austriackiej [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]]. Nawiązanie do tego wydarzenia znalazło się w „[[Wesele (dramat)|Weselu]]” [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]] (akt I, scena 25 – rozmowa Poety z Czepcem – „GOSPODARZ: Toście Ptaka wybierali?; CZEPIEC: A kiedy ptak, niechta leci; POETA: macie ta skrzydlate ptaki?; CZEPIEC: Ptok ptakowi nie jednaki, człek człekowi nie dorówna, dusa dusy zajrzy w oczy, nie polezie orzeł w gówna”). Wyspiański zaprosił na premierę „Wesela” w [[Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie|Teatrze Miejskim]] Ptaka wraz z żoną, przy czym szczególnie zależało mu właśnie na opinii małżonki, Marianny z Szafrańskich, którą „cenił za praktyczny chłopski rozum”<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.nhpedia.pl/franciszek_ptak.html| tytuł = Franciszek Ptak| opublikowany = nhpedia.pl| język = pl| data dostępu = 27 stycznia 2015}}</ref>.
| |||