Podatek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: wulgaryzmy lub nieodpowiednie słownictwo (filtr nadużyć) VisualEditor |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|świadczenie pieniężne|[[Podatek (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
[[Plik:Amount of all taxes per Voivodeship of Polish-Lithuanian Commonwealth in 1790.PNG|thumb|266px|Suma wszystkich podatków według województw [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], według tabeli [[Fryderyk Józef Moszyński|Fryderyka Józefa Moszyńskiego]] z 1790 roku]]▼
'''Podatek''' – obowiązkowe [[świadczenie]] pieniężne pobierane przez związek publicznoprawny (państwo, jednostka samorządu terytorialnego) bez konkretnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego. Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby realizacji zadań publicznych.
Współcześnie pieniądze z podatków trafiają do [[Skarb Państwa|skarbu państwa]], województwa, powiatu albo gminy, które dzięki temu mogą [[inwestowanie|inwestować]] w rozwój [[infrastruktura|infrastruktury]], wojska, policji, [[oświata|oświaty]], [[służba zdrowia|służby zdrowia]] itp. Obecnie uznaje się, iż podatki są świadczeniami pieniężnymi, jednakże w historii znane są również podatki świadczone w innych niż pieniądz dobrach.
Zgodnie z polskim prawem [[danina|daniny]], aby zostały uznane za podatki muszą posiadać 4 cechy:▼
* nieodpłatność;▼
* przymusowość;▼
* powszechność;▼
* bezzwrotność.▼
Podatki dzielą się na:
* bezpośrednie – nałożone na [[dochód]] lub [[majątek]]
* pośrednie – nakładane na przedmiot spożycia, np. [[Podatek od towarów i usług|VAT]], [[akcyza]] – ostatecznie płaci konsument.
== Typy podatków ==
Klasyfikacja podatków według [[Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju|OECD]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.oecd.org/ctp/tax-policy/OECD-Revenue-Statistics-2014-classification-of-taxes.pdf | tytuł = The OECD classification of taxes | opublikowany = oecd.org | strony =
* [[Podatek dochodowy|podatki dochodowe]]
** [[podatek dochodowy od osób fizycznych]] (PIT)
Linia 48 ⟶ 41:
* regulacyjna,
* stymulacyjna,
* informacyjna.
Podatki służą w pierwszej kolejności realizacji '''funkcji fiskalnej''', która sprowadza się do tego, że podatek pełni bardzo ważną rolę jako podstawowy rodzaj dochodów budżetowych. Jego rozmiary przewyższają wpływy z innych tytułów, takich jak opłaty, cła czy pożyczki. Funkcja fiskalna jest jedną z najstarszych funkcji podatkowych. I w czasach nowożytnych, i w czasach współczesnych podatki zabezpieczają pokrycie głównych wydatków publicznych.
Ściśle związana z funkcją fiskalną jest '''funkcja regulacyjna'''. Polega ona na kształtowaniu dochodu i majątku będących w dyspozycji podatników. Dzięki podatkom następuje redystrybucja dochodu i majątku narodowego między podatnikami a związkami publicznoprawnymi, jakimi są państwo i organy samorządu terytorialnego. Zakres redystrybucji podatkowej zależy od struktury gospodarki.
Linia 56 ⟶ 50:
19% podatku dochodowego dla przedsiębiorców.
Ostatnią z wymienionych funkcji podatku jest '''funkcja informacyjna'''. Polega ona
== Historia podatków
* W starożytności podatkami i daninami były obciążone tylko niektóre grupy ludności. System podatkowy w starożytnym [[Egipt|Egipcie]] polegał na zabieraniu rolnikom części zbiorów, rzemieślnicy natomiast oddawali część swych wyrobów na potrzeby wojska i administracji (resztę sprzedawali), a kupcy składali daniny.
* W [[starożytny Rzym|starożytnym Rzymie]] obok łupów wojennych i danin wprowadzono świadczenia pieniężne. W wyniku wojen i bogatych zdobyczy od 167 roku p. n. e. podatek od [[Obywatele rzymscy|obywateli rzymskich]] został zniesiony<ref>P. Rochala, ''Powstanie Spartakusa 73 – 71 p. n. e.'', Inforteditions, Zabrze 2009, s. 16, 29.</ref>.
Linia 68 ⟶ 62:
{{Osobny artykuł|Danina}}
W XIII wieku – pod wpływem szybkiego wzrostu wielkiej własności ziemskiej, recepcji prawa niemieckiego i towarzyszącego jej upowszechniania [[immunitet]]u oraz rozszerzania się gospodarki towarowo-pieniężnej – system danin uległ dezintegracji. Zanikła zasada proporcjonalnego podziału dochodów między poszczególne ogniwa aparatu monarchii, a w wyniku utraty pełnej zwierzchności nad poddanymi w dobrach kościelnych i prywatnych od schyłku XIII wieku finanse [[Państwo|państwa]] zostały znacznie ograniczone.
== Podatki w Polsce ==
▲[[Plik:Amount of all taxes per Voivodeship of Polish-Lithuanian Commonwealth in 1790.PNG|thumb|266px|Suma wszystkich podatków według województw [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], według tabeli [[Fryderyk Józef Moszyński|Fryderyka Józefa Moszyńskiego]] z 1790 roku]]
{{Osobny artykuł|System podatkowy w Polsce}}
▲Zgodnie z polskim prawem [[danina|daniny]], aby zostały uznane za podatki muszą posiadać 4 cechy:
▲* nieodpłatność;
▲* przymusowość;
▲* powszechność;
▲* bezzwrotność.
=== Podatki w budżecie Polski w 2013 ===
Według projektu budżetu państwa na rok 2013, dochody państwa wyniosą 299 miliardów złotych, w tym 266 miliardów złotych pochodzić ma z podatków<ref>{{cytuj stronę |url=http://ze-swiata.pl/ile-i-za-co-zaplacimy-w-2013-roku-infografika | tytuł = Ile i za co zapłacimy w 2013 roku? Infografika |opublikowany = ze-swiata.pl |język = pl |data dostępu=2013-01-13}}</ref> (w lipcu 2013 rząd zaplanował nowelizację tego budżetu).
Na 266 mld planowanych dochodów podatkowych budżetu państwa składają się:
Linia 94 ⟶ 95:
Podatki pośrednie według projektu budżetu stanowią w 2008 blisko '''3/4''' dochodów podatkowych państwa<ref>The Wall Street Journal Polska, 12.09.2007 r., s. 2.</ref>.
== Zobacz też
* [[prawo podatkowe]]
* [[zasady podatkowe]]
* [[kontrola podatkowa]]
* [[podatek globalny]]
* [[podatek odroczony]]
* [[podatek liniowy]]
* [[podatek progresywny]]
Linia 109 ⟶ 106:
* [[opłata skarbowa]]
* [[podatki w Unii Europejskiej]]
* [[alternatywny podatek minimalny]]
* [[minimalizacja podatków]]
Linia 122 ⟶ 118:
* Zbigniew Ofiarski: ''Prawo finansowe.'' C.H. Beck, ISBN 83-7483-506-0.
== Linki zewnętrzne
* [http://www.heritage.org/index/Explore.aspx?view=by-variables Wielkość podatków jako % PKB („Tax burden % GDP”), górna stawka podatku od dochodów osobistych (PIT – „Income tax rate”) i od dochodów osób prawnych (CIT – „Corporate tax rate”) w różnych krajach] Index of Economic Freedom | The Heritage Foundation Explore economic data, facts, and figures for countries and regions
* [http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?query=BOOKMARK_DS-052646_QID_-DFF7B8D_UID_-3F171EB0&layout=TIME,C,X,0;GEO,L,Y,0;ECASE,L,Z,0;INDICATORS,C,Z,1;&zSelection=DS-052646INDICATORS,OBS_FLAG;DS-052646ECASE,A1_50;&rankName1=ECASE_1_2_-1_2&rankName2=INDICATORS_1_2_-1_2&rankName3=TIME_1_0_0_0&rankName4=GEO_1_2_0_1&ppcRK=FIRST&ppcSO=ASC&sortC=ASC_-1_FIRST&rStp=&cStp=&rDCh=&cDCh=&rDM=true&cDM=true&footnes=false&empty=false&wai=false&time_mode=ROLLING&time_most_recent=true&lang=EN&cfo=%23%23%23%2C%23%23%23.%23%23%23, Efektywna stawka
* [http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Tax_revenue_statistics Tax revenue statistics] [[Eurostat]].
* [http://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=REV# Podatki w krajach OECD od 1965] Revenue Statistics – Comparative tables [[OECD]]
* [http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/BASLeksykon.xsp?t=s&id=FB0D364ACFD50C18C1257A590041E70C&q=Podatki Leksykon budżetowy Biura Analiz Sejmowych – Podatki bezpośrednie i pośrednie]
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Podatki| ]]
| |||