Billie Holiday: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
m po czyszczeniu kodu przejrzyj wykonane zmiany!
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Billie Holiday
|imię i nazwisko org =
|grafika = Billie Holiday 1949.jpg
|opis grafiki = Billie Holiday, marzec 1949; fotografia [[Carl van Vechten|Carla Van Vechtena]], [[1934]]
|podpis =
|data urodzenia = [[7 kwietnia]] [[1915]]
|miejsce urodzenia = w [[Filadelfia|Filadelfii]]
|data śmierci = [[17 lipca]] [[1959]] roku
|miejsce śmierci = w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]
|zawód =
|odznaczenia =
|commons = Billie Holiday
|www =
}}
'''Billie Holiday''', właściwie ''Elinore Harris''<ref>Częstokroć prawdziwe nazwisko Holiday podawane jest błędnie jako Eleanora Gough, Eleanora Fagan Gough, Eleanora Gough McKay czy Eleanora Gough Harris. Por. {{cytuj stronę| url = http://www.accuracyproject.org/cbe-Holiday,Billie.html| tytuł = Internet Accuracy Project| data dostępuautor = 28 stycznia 2010| autorjęzyk = en | językdata dostępu = EN28 stycznia 2010}}</ref> (ur. [[7 kwietnia]] [[1915]] w [[Filadelfia|Filadelfii]], zm. [[17 lipca]] [[1959]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) – amerykańska śpiewaczka [[jazz]]owa; przedstawicielka "miejskiej"„miejskiej”, [[swing (jazz)|swingowej]] odmiany wokalistyki jazzowej. Przez [[Lester Young|Lestera Younga]], lojalnego przyjaciela i partnera muzycznego, nazywana także ''Lady Day''. Utwory, do których napisała teksty – m.in. "[[God Bless the Child]]", "Don't„Don’t Explain"Explain” i "Lady„Lady Sings the Blues"Blues” – na przestrzeni lat stały się jazzowymi klasykami.
 
== Życiorys ==
Kiedy się urodziła, jej matka, Sadie Fagan, miała 13 lat, a ojciec, Clarence Holiday<ref>Clarence Holiday był przybranym ojcem, prawdziwym, wg metryki urodzenia, był Frank DeViese. Por. {{cytuj stronę| url = http://www.accuracyproject.org/cbe-Holiday,Billie.html| tytuł = Internet Accuracy Project| data dostępuautor = 28 stycznia 2010| autorjęzyk = en | językdata dostępu = EN28 stycznia 2010}}</ref> – 15<ref name="jazz">{{cytuj książkę |nazwisko = del Arco| imię = Miguel| nazwisko2 = Caporal| imię2 = Olga| tytuł = Magiczny świat jazzu. 2. Ballady jazzowe – muzyka przy świetle księżyca| wydawca = Marketing Room Poland| miejsce = Kraków| rok = 2009| strony = 27-3227–32| isbn = 978-83-61923-02-2}}</ref>. W wieku 10 lat wyznała, że została zgwałcona. W 1926 dostała się do katolickiego domu poprawczego, z którego później uciekła<ref name="jazz" />. Po przeprowadzce wraz z matką do Nowego Jorku, dostała pracę jako wokalistka w jednym z klubów Harlemu, co spowodowało, że zaczęła poświęcać muzyce coraz więcej uwagi.
 
W 1933 została dostrzeżona przez [[John H. Hammond|Johna Hammonda]], który pomógł jej w nagraniu pierwszych utworów<ref name="jazz" />. Od 1935 współpracowała z grupą [[Teddy Wilson|Teddy'egoTeddy’ego Wilsona]], w 1937 została wokalistką big bandu [[Count Basie|Counta Basiego]], a w 1938 dołączyła do grupy [[Artie Shaw|Artiego Shawa]]. W międzyczasie śpiewała też u boku takich artystów jak: [[Ben Webster]], [[Johnny Hodges]], [[Bunny Berigan]], [[Roy Eldridge]] i [[Lester Young]]<ref name="jazz" />.
 
W roku [[1943]] została wybrana w ankiecie magazynu ''[[Esquire]]'' "najlepszą„najlepszą wokalistką"wokalistką”, przed [[Mildred Bailey]] i [[Ella Fitzgerald|Ellą Fitzgerald]].
 
Uzależnienie od alkoholu i narkotyków stały się przyczyną narastających kłopotów zdrowotnych. Była również kilkakrotnie aresztowana za posiadanie narkotyków, a wyrok za ich zażywanie łączył się także z odebraniem pozwolenia na występy na żywo<ref name="jazz" />.
W maju 1958 roku trafiła do szpitala z powodu dolegliwości serca i marskości wątroby, która stała się również przyczyną jej śmierci 17 lipca 1959<ref name="jazz" />.
 
Była osobą [[biseksualizm|biseksualną]]<ref>[http://panachereport.com/channels/old_school_update/BillieHolidayLouisMcKay.htm ''Billie Holiday & Louis McKay'' w serwisie panachereport.com], dostęp 2009-09-01.</ref><ref>[http://www.sas.upenn.edu/sasalum/newsltr/spring2001/holiday.html [[Farah Griffin]] ''Lady or the Tramp. The Billie Holiday Myth in a Different Light'' w serwisie sas.upenn.edu], dostęp 2009-09-01.</ref><ref>{{NNDB|osoba|106/000023037|Billie Holiday}}</ref>.
 
Billie Holiday nagrała ponad 350 płyt, w tym około 70 z Teddym Wilsonem i Lesterm Youngiem<ref name="jazz2">{{cytuj książkę |nazwisko = Berendt| imię = Joachim Ernst| tytuł = Wszystko o jazzie. Od Nowego Orleanu do jazz-rocka| wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne| miejsce = Kraków| rok = 1991| strony = 411| isbn = 83-224-0411-5}}</ref>. Spopularyzowała pieśń ''[[Strange Fruit]]'', protest przeciwko dyskryminacji rasowej mówiący o linczu dokonanym na Afroamerykaninie<ref name="jazz2" />.
 
W 2000 Billie Holiday została wprowadzona do ''[[Rock and Roll Hall of Fame]]''<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.digitaldreamdoor.com/pages/best_halloffame.html| tytuł = Rock 'n'‘n’ Roll Hall of Fame Inductees 1986 – 2010| data dostępu = 2010-05-01|opublikowany = digitaldreamdoor.nutsie.com| język =en| data dostępu = 2010-05-01}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
Linia 36:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Holiday, Billie}}
[[Kategoria:Amerykańskie kontralty]]
[[Kategoria:Amerykańskie wokalistki jazzowe]]