Aleksandr Orłow (funkcjonariusz NKWD): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne |
m →Ucieczka, pobyt w USA: drobne redakcyjne |
||
Linia 49:
W lipcu 1938 otrzymał rozkaz wyjazdu do [[Antwerpia|Antwerpii]] i spotkania z wysłannikiem Centrali [[Siergiej Szpigelglas|Siergiejem Szpigelglasem]]<ref>Specjalnością Szpigelglasa, pełniącego po śmierci otrutego [[Abram Słucki|Abrama Słuckiego]] obowiązki szefa INO były porwania i skrytobójstwa (w tym [[Ignacy Porecki|Ignatija Reissa-Poreckiego]])</ref>na pokładzie sowieckiego parowca ''Swir''. Obawiając się uprowadzenia do Moskwy i egzekucji w ramach aresztowań starych funkcjonariuszy [[NKWD]] przez ekipę [[Nikołaj Jeżow|Nikołaja Jeżowa]], wyjechał przez Francję i [[Kanada|Kanadę]] do [[Stany Zjednoczone|USA]] wraz z żoną i córką, a także archiwum i 68 000 [[dolar amerykański|dolarów]] z kasy rezydentury, posługując się zdobytym w 1932 paszportem amerykańskim. W USA zamieszkał w [[Cleveland]] pod nazwiskiem ''Igora Konstantinowicza Berga'', pozostając do 1953 nieznanym [[Federal Bureau of Investigation|FBI]].
W początkach 1953, na krótko przed śmiercią Stalina, opublikował w magazynie ''[[Life (czasopismo)|Life]]'' cykl artykułów, które złożyły się na wydaną wkrótce [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] książkę ''The Secret History of Stalin’s Crimes'' ([[język polski|pol.]] ''Tajna historia zbrodni Stalina''), opisującą wydarzenia, które doprowadziły do [[Wielki terror (ZSRR)|wielkiego terroru lat 1936-1939]] i przekazującej znane Orłowowi osobiście, lub z przekazów bezpośrednich kulisy wielkiej czystki. Jednym z informatorów Orłowa był {{Link-interwiki|pl= Paweł Alliłujew|lang=ru|tam= Аллилуев, Павел Сергеевич|tekst= Paweł Alliłujew}}, szwagier Stalina, który służył po kierownictwem Orłowa w Niemczech w latach 20.
Książka Orłowa została przetłumaczona na wiele języków. Po szerokim ujawnieniu części archiwów sowieckich w czasie ''[[pieriestrojka|pieriestrojki]]'' (od 1986) , a szczególnie po [[Rozpad ZSRR|rozpadzie ZSRR]] (1991) informacje w niej zawarte zostały w przeważającej części zweryfikowane jako autentyczne. Publikacje Orłowa w Life miały być szokiem dla dyrektora FBI [[J. Edgar Hoover|J. Edgar Hoover]], który nie zdawał sobie sprawy z piętnastoletniego pobytu byłego wysokiego funkcjonariusza wywiadu NKWD na terytorium Stanów Zjednoczonych.
Opuszczając rezydenturę miał w 1938 skierować osobisty list do Stalina, w którym ostrzegł dyktatora, że w przypadku próby zamachu na jego życie, lub życie jego rodziny ujawni całą swoją wiedzę na temat operacji specjalnych [[OGPU]]/[[NKWD]] na Zachodzie<ref>''Я предупредил его, что если он отыграется на наших матерях, я опубликую все, что мне известно о нем и тайных операциях ОГПУ''</ref>. Jako wieloletni funkcjonariusz tych służb osobiście je współtworzył i wiedział jak działają. Pomimo wielokrotnych przesłuchań przez FBI i inne amerykańskie służby specjalne po 1953 przekazał wprawdzie informacje o funkcjonowaniu sowieckich służb specjalnych, w czasie gdy był ich funkcjonariuszem, nigdy jednak nie ujawnił tożsamości zwerbowanych przez siebie, lub prowadzonych agentów sowieckich - w tym [[Kim Philby|Kima Philby]] i całej ''[[Siatka szpiegowska Cambridge|piątki z Cambridge]]''. W związku z tym, w 1964 [[KGB]] miało zrezygnować wobec Orłowa z zarzutu zdrady, gdyż wszyscy znani mu osobiście agenci kontynuowali bez przeszkód działalność po roku 1953, aż do ich wycofania w 1963 w granice ZSRR.
| |||