Tranzyt Merkurego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zwracam honor. Na krańcach Polski koło Świnoujścia (53st54'51''N,14st11'8''E) zachód Słońca 20:50, ok. 9 minut po końcu zjawiska (po 4. kontakcie: 20:41)
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Mercury transit 1.jpg|thumb|Tranzyt Merkurego, [[8 listopada]] [[2006]] (blisko środka tarczy słonecznej)]]
'''Przejście Merkurego na tle tarczy Słońca''', '''[[Tranzyt (astronomia)|tranzyt]] Merkurego''' – [[zjawisko astronomiczne]] zachodzące wtedy, kiedy planeta [[Merkury]] znajduje się między [[Ziemia|Ziemią]] i [[Słońce]]m i jest widoczna na tle tarczy słonecznej. Obserwacje tranzytu umożliwiają wyznaczenie średnicy kątowej planety oraz określenie jej dokładnych współrzędnych na niebie. Tranzyty Merkurego są znacznie częstsze niż [[Tranzyt Wenus|tranzyty Wenus]] – zdarzają się średnio jedenaście razy w ciągu stulecia. Mogą mieć miejsce około 8 maja (w odstępach 7, 13 lub 33 lat) i około 10 listopada (w odstępach 13 lub 33 lat). W maju Merkury jest bliski swojego [[aphelium]] i ma [[rozmiar kątowy]] 12". W listopadzie jest bliski [[peryhelium]], a jego rozmiar kątowy to 10". Ostatnie trzy tranzyty nastąpiły w latach 1999, 2003 i 2006, następny nastąpi w9 maja 2016.
 
Czasami podczas tranzytu tarcza słoneczna bywa jedynie "muśnięta" przez Merkurego. Oznacza to, że w niektórych miejscach na kuli ziemskiej widać pełen tranzyt, a na innych tylko częściowy (bez drugiego i trzeciego kontaktu). Ostatni taki tranzyt miał miejsce 15 listopada 1999. Poprzedni – 28 października 743. Następny nastąpi 11 maja 2391. Zdarza się też, że z niektórych miejsc na Ziemi widać częściowy tranzyt, a z innych nie widać go w ogóle. Ostatni taki miał miejsce 11 maja 1937, poprzedni 21 października 1342, a kolejny nastąpi 13 maja 2608.
 
Pierwszym obserwatorem przejścia Merkurego przed tarczą Słońca był francuski astronom [[Pierre Gassendi]], który prześledził przebieg zjawiska w 1631. W Polsce po raz pierwszy dokonał podobnej obserwacji i dokładnie ją opisał [[Jan Heweliusz]] w 1661. Obserwacja ta była trzecią w historii astronomii<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Pokorny |imię=Edward |tytuł=Rodzina Słońca |wydawca=Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia” |miejsce=Warszawa |data=1975 |strony=33-3433–34}}</ref>.
 
Podczas przejścia można zaobserwować różne zjawiska optyczne, a do najciekawszych należy tzw. czarna kropla.
Linia 24:
* 2095 V 8/9 – początek
* 2098 XI 10 – częściowo
 
{{Przypisy}}
 
== Inne zjawiska związane z tranzytem ==
Linia 33 ⟶ 31:
 
== Zobacz też ==
* [[Tranzyttranzyt Wenus|Przejście Wenus na tle tarczy Słońca]]
{{commonscat|Transit of Mercury}}
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://web.archive.org/web/20100103225039/http://transit.savage-garden.org/MercuryCatalog.html Transits of Mercury Fourteen century catalog 1 601 AD - 3 000 AD] – katalog tranzytów z lat 1601 – 3000 {{lang|en}}
{{commonscat|Transit of Mercury}}
* [http://cybermoon.pl/prze_mercury.html Kalendarz przejść Merkurego na tle tarczy Słońca] {{lang|pl}} – Obraz i czas zjawisk, dane dla obserwatorów z terenu Polski
 
[[Kategoria:Merkury]]