Fenomenologia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Linia 2:
'''Fenomenologia''' (z [[język grecki|gr.]] ''[[Zjawisko|phainomenon]]'' - "to co się jawi") – [[XX wiek|XX-wieczny]] kierunek filozoficzny, polegający na opisie i oglądzie tego, co bezpośrednio jest dane.
 
Głównymi twórcami i reprezentantami są [[Edmund Husserl]] oraz [[Max Scheler]] (w dużej mierze niezależny od Husserla), a także wytworzona przez ten kierunek metoda badań filozoficznych, stosowana przez [[Egzystencjalizm (filozofia)|filozofów egzystencji]].
 
== Nazwa ==
Linia 8:
 
== Metoda fenomenologiczna ==
Metoda fenomenologiczna polega na opisie i oglądzie tego, co bezpośrednio jest dane. Jest to metoda filozofowania, która odbiega od codziennych sposobów orientowania się w rzeczywistości. Podejście fenomenologiczne różni się od naturalnego nastawienia bezzałożeniowością. W nastawieniu naturalnym mamy na temat świata pewne założenia, domysły, [[teoria|teorie]], spekulacje. Fenomenologia nawołuje do ich odrzucenia po to, by przyjrzeć się światu tak, jak się on jawi. [[Edmund Husserl]] postulował powrót do rzeczy samych. Ma temu służyć redukcja fenomenologiczna ([[Epoché|epoche]]), która oznacza wzięcie w nawias, zawieszenie przekonania o realnym istnieniu świata i poznającego podmiotu. Epoche miała sprawić, że świadomość stanie się czysta (pozbawiona założeń), będzie traktować świat wyłącznie jako fenomeny, zjawiska.
 
Dla fenomenologii ważne znaczenie ma pojęcie intencjonalności, które Husserl zapożyczył od swojego nauczyciela [[Franz Brentano|Franza Brentany]]. Według Brentany intencja jest relacją łączącą umysł, świadomość z treścią lub przedmiotem. Relacja intencjonalna składa się z dwóch członów: [[noeza|noezy]] i [[noematNoeza|noematu]]u. Noeza to akt świadomościowy, a noemat – przedmiot dany w tym akcie. Brentano przypisywał intencjonalność wszystkim stanom umysłowym. Husserl zauważył, że tak nie jest, niektóre stany nie są intencjonalne: np. ani nastrój, ani stan ducha nie są nakierowane na coś.
 
Fenomenologowie przejęli też od Brentany fascynację oczywistością. Fenomenologia zaczyna budować teorię od tego, co oczywiste. Sądy powinny być oczywiste, powinna je cechować "świetlista pewność". Husserl przejął od swojego nauczyciela ewidencjonalistyczną koncepcję [[prawda|prawdy]]. Według niego oczywistość właściwie rozumiana jest przeżyciem prawdy.
Linia 30:
* [[Jan Paweł II#Filozofia|Jan Paweł II]]
* [[Adolf Reinach]]
* [[Paul Ricœur|Paul Ricoeur]]
* [[Jean-Paul Sartre]]
* [[Max Scheler]]
Linia 36:
* [[Alfred Schütz (filozof)|Alfred Schutz]]
* [[Ewa Sowa]]
* [[Jan Szewczyk (filozof)|Jan Szewczyk]]
* [[Józef Tischner]]
}}
Linia 44:
* [[Zjawisko|fenomen]]
* [[Fenomenologia religii]]
* [[rzecz sama w sobie|noumen]]
* [[noeza]]
* [[Epoché|redukcja fenomenologiczna]]
* [[Termodynamika klasyczna|termodynamika fenomenologiczna]]