|
'''Gotszalk''' (ur. ok. [[1010]], zm. [[1066]], [[łacina|łac.]] ''Godescalcus'') – książę [[Obodryci|obodrzycki]], syn [[Przybygniew (książę obodrzycki)|Przybygniewa]] (Udona), po jego śmierci ([[1029]]) w wyniku spisku przeciwników forsowanej przez niego [[chrystianizacja|chrystianizacji]] zbiegł na dwór saski. W kraju rządy objął tymczasem niejaki [[Racibor (książę obodrzycki)|Racibor]]. Młody Gotszalk został przez księcia saskiego oddany na wychowanie do klasztoru św. Michała w [[Lüneburg]]u, następnie służył na dworze duńskim u króla [[Kanut Wielki|Kanuta Wielkiego]] i potem [[Swen II Estrydsen|Swena II Estridsena]], dochodząc do wysokich stanowisk.
{{Władca infobox
|władca = Gotszalk
|imiona =
|tytulatura = książę
|grafika =
|opis grafiki =
|herb =
|opis herbu =
|faksymile =
|opis faksymile =
|dewiza =
|1. tytuł = Książę Obodrytów
|1. od = [[1043]]
|1. do = [[7 czerwca]] [[1066]]
|1. koronacja =
|1. poprzednik = Racibor
|1. następca = Krut
|dynastia = Gotszalkowice
|data urodzenia = ok. [[1010]]
|miejsce urodzenia =
|data śmierci = [[7 czerwca]] [[1066]]
|miejsce śmierci =
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|ojciec = Przybygniew
|matka =
|rodzeństwo =
|1. związek = żona
|1. związek z = nieznana<br />Sygryda
|1. związek od =
|1. związek do =
|1. dzieci = Budiwoj Gotszalkowic<br />Henryk Gotszalkowic
|odznaczenia =
|commons = Category:Gottschalk (Obotrite prince)
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
Po śmierci Kanuta wW [[1043]] roku Gotszalk z pomocą Duńczyków odzyskał tron Obodrzyców; w walce zginął dotychczasowy pogański władca [[Racibor (książę obodrzycki)|Racibor]] oraz jego ośmiu synów. Gotszalk jest uważany za właściwego twórcę wczesnofeudalnego państwa obodrzyckiego. Utrzymywał ścisły sojusz z Saksonią i Danią. Usiłował przeprowadzić w swoim kraju akcję chrystianizacyjną; za jego rządów odnowiono biskupstwo w [[Oldenburg in Holstein|Stargardzie Wagryjskim]] i erygowano dwa nowe: w [[Ratzeburg|Raciborzu]] i [[ Dorf Mecklenburg|MechlinieMeklemburg]] u, założono także szereg klasztorów męskich i żeńskich . W roku [[1057]] interweniował wraz z Duńczykami i Sasami w wojnę domową pomiędzy plemionami [[Wieleci|Związku wieleckiego]]. W wyniku tej akcji przyłączył do swego państwa ziemie plemion [[Chyżanie|Chyżan]] i [[Czrezpienianie|Czrezpienian]]<ref>{{cytuj książkę|inni= Lech Leciejewicz (red.)|tytuł=Mały słownik kultury dawnych Słowian|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|rok=1988|isbn=83-214-0499-5|strony= 125}}</ref>. ▼'''Gotszalk''' (ur. ok. [[1010]], zm. [[1066]], [[łacina|łac.]] ''Godescalcus'') – książę [[Obodryci|obodrzycki]], syn księcia [[Przybygniew (książę obodrzycki)|Przybygniewa]] (Udona). Przypuszczalnie jego przodkiem był [[Nakon]].
Pod swoim panowaniem zjednoczył wszystkie plemiona obodrzyckie oraz [[Glinianie|Glinian ]]. Po wojnie domowej w sąsiadującym z Obodrytami Związku Wieleckim, potęgajego Gotszalkapotęga osiągnęła szczytu, gdy pod jego panowanie dostały się dwa rdzenne plemiona wieleckie: Chyżanie i Czrezpienianie . Spowodowało to w konsekwencji upadek pogańskiego Związku Wieleckiego i było szczytem potęgi Obodrytów. ▼Gotszalk zginął zamordowany w słowiańskim grodzie [[Lenzen (Elbe)|Łączyn]] [[7 czerwca]] [[1066]] roku. Inspiratorami zamachu byli prawdopodobnie przeciwni chrystianizacji [[ WieleciLucice]] (Lucice). Po śmierci Gotszalka w kraju doszło do reakcji pogańskiej dowodzonej przez jego szwagra [[Blus]]a<ref>{{cytuj książkę|inni= Lech Leciejewicz (red.)|tytuł=Mały słownik kultury dawnych Słowian|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|rok=1988|isbn=83-214-0499-5|strony= 36}}</ref>. ▼
Był dwukrotnie żonaty; jego drugą żoną była Sygryda, córka Swena II Estridsena, króla Danii. Najstarszym synem Gotszalka był [[Budiwoj]]. Z drugiego małżeństwa z duńską księżniczką Gotszalk miał syna [[Henryk Gotszalkowic|Henryka]]. Budiwoj objął po śmierci ojca władzę z pomocą Sasów, został jednak rychło obalony przez wybranego na księcia przez stronnictwo pogańskie [[Krut]]a .; Wygnanywygnany z kraju Henryk Gotszalkowic objął tron w [[1093]] roku po pokonaniu Kruta. ▼==Wczesny okres==
Wg [[Helmold]]a za młodu uczył się w klasztorze św. Michała w [[Lüneburg]]u, jednak przerwał naukę w [[1029]], gdy dowiedział się o zamordowaniu swojego ojca przez Sasa i wrócił do domu przejąć władzę. Następnie by pomścić ojca spustoszył ziemię saskich [[Nordalbingowie|Nordalbingów]] dokonując rzezi Holzatów, Szturmarów i Ditmarszów. Oparły mu się tylko grody [[Itzehoe]] i [[Bökelnburg]]<ref>http://www.poselska.nazwa.pl/wieczorna2/historia-nowozytna/helmond-z-bozowa-i-jego-kronika-slowian</ref>. W wyniku spisku przeciwników forsowanej przez niego [[chrystianizacja|chrystianizacji]] zbiegł na dwór saski księcia [[Bernard II z Saksonii|Bernarda II z Saksonii]]. W kraju rządy objął tymczasem niejaki [[Racibor (książę obodrzycki)|Racibor]]. Młody Gotszalk następnie służył na dworze duńskim u króla [[Kanut Wielki|Kanuta Wielkiego]], którego córką pojął za żonę i potem [[Swen II Estrydsen|Swena II Estridsena]], dochodząc do wysokich stanowisk.
==Panowanie==
▲Po śmierci Kanuta w [[1043]] roku Gotszalk z pomocą Duńczyków odzyskał tron Obodrzyców; w walce zginął dotychczasowy pogański władca [[Racibor (książę obodrzycki)|Racibor]] oraz jego ośmiu synów. Gotszalk jest uważany za właściwego twórcę wczesnofeudalnego państwa obodrzyckiego. Utrzymywał ścisły sojusz z Saksonią i Danią. Usiłował przeprowadzić w swoim kraju akcję chrystianizacyjną; za jego rządów odnowiono biskupstwo w [[Oldenburg in Holstein|Stargardzie Wagryjskim]] i erygowano dwa nowe: w [[Ratzeburg|Raciborzu]] i [[Dorf Mecklenburg|Mechlinie]], założono także szereg klasztorów męskich i żeńskich.
==Wojna domowa w Związku Wieleckim i rozszerzenie posiadania==
W roku [[1057]] interweniował wraz z Duńczykami i Sasami w wojnę domową pomiędzy graniczącymi z Obodrytami od wschodu czterema plemionami [[Wieleci|Związku wieleckiego]] - Redarami, Dołężanami oraz Chyżanami i Czrezpienami. W wyniku tej akcji przyłączył do swego ziemie wieleckich plemion [[Chyżanie|Chyżan]] i [[Czrezpienianie|Czrezpienian]] mających siedziby do rzeki [[Piana (rzeka)|Piana]]<ref>{{cytuj książkę|inni= Lech Leciejewicz (red.)|tytuł=Mały słownik kultury dawnych Słowian|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|rok=1988|isbn=83-214-0499-5|strony= 125}}</ref>.
▲Pod swoim panowaniem zjednoczył wszystkie plemiona obodrzyckie oraz [[Glinianie|Glinian]]. Po wojnie domowej w sąsiadującym z Obodrytami Związku Wieleckim, potęga Gotszalka osiągnęła szczytu, gdy pod jego panowanie dostały się dwa rdzenne plemiona wieleckie: Chyżanie i Czrezpienianie. Spowodowało to w konsekwencji upadek pogańskiego Związku Wieleckiego i było szczytem potęgi Obodrytów.
==Śmierć==
▲Gotszalk zginął zamordowany w słowiańskim grodzie [[Lenzen (Elbe)|Łączyn]] [[7 czerwca]] [[1066]] roku. Inspiratorami zamachu byli prawdopodobnie przeciwni chrystianizacji [[Wieleci]] (Lucice). Po śmierci Gotszalka w kraju doszło do reakcji pogańskiej dowodzonej przez jego szwagra [[Blus]]a<ref>{{cytuj książkę|inni= Lech Leciejewicz (red.)|tytuł=Mały słownik kultury dawnych Słowian|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|rok=1988|isbn=83-214-0499-5|strony= 36}}</ref>.
==Rodzina==
▲Był dwukrotnie żonaty; jego drugą żoną była Sygryda, córka Swena II Estridsena, króla Danii. Najstarszym synem Gotszalka był [[Budiwoj]]. Z drugiego małżeństwa z duńską księżniczką Gotszalk miał syna [[Henryk Gotszalkowic|Henryka]]. Budiwoj objął po śmierci ojca władzę z pomocą Sasów, został jednak rychło obalony przez wybranego na księcia przez stronnictwo pogańskie [[Krut]]a. Wygnany z kraju Henryk Gotszalkowic objął tron w [[1093]] roku po pokonaniu Kruta.
{{Przypisy}}
| 