Huari Bumedien: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 20:
== Historia ==
=== Wczesne życie i kariera wojskowa ===
Urodził się na wschodzie Algierii w Clauzel koło [[Kalima (miasto)|Kalimy]] w ubogiej chłopskiej rodzinie. Wykształcony w [[islam]]skim Instytucie [[Konstantyna (miasto)|Konstantynie]], studiował przez krótki czas w [[Paryż]]u, a także w [[Tunis]]ie, w El Azhar University w [[Kair]]ze<ref name=B>{{cytuj stronę| url =http://www.britannica.com/biography/Houari-Boumedienne| tytuł =Houari Boumedienne| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Do 1954 pracował jako dyrektor szkoły, w tym samym roku zrezygnował z posady i włączył się w działalność [[Front Wyzwolenia Narodowego|Frontu Wyzwolenia Narodowego]]. W tym czasie zastąpił swoje prawdziwe imię i nazwisko pseudonimem wojennym ''Bumedien'' na cześć Sidiego Bumediena, słynnego mistyka sufickiego, z którym go potem utożsamiano<ref>Laurent Greilsamer, ''Ostatnie dni Huariego Bumediena'', w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 117.</ref>. W 1955 dołączył do oddziału partyzantów w algierskiej wojnie o niepodległość. Był szefem Grupy V wilajatu (vileyatu, podstawowej jednostki wojskowej) odpowiadającej za ataki algierskich nacjonalistów w Oranie, i dowódcą sztabu generalnego [[Narodowa Armia Wyzwoleńcza (Algieria)|Narodowej Armii Wyzwoleńczej]]<ref name=NLF>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref><ref name=B>{{cytuj stronę| url =http://www.britannica.com/biography/Houari-Boumedienne| tytuł =Houari Boumedienne| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>.
W 1960 został szefem sztabu Narodowej Armii Wyzwoleńczej<ref name=B>{{cytuj stronę| url =http://www.britannica.com/biography/Houari-Boumedienne| tytuł =Houari Boumedienne| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Po uzyskaniu przez Algierię niepodległości był ministrem obrony (od września 1962) a od 1963 roku wicepremierem<ref name=O>{{cytuj stronę| url http://portalwiedzy.onet.pl/75990,,,,bumedien_huari,haslo.html| tytuł =Bumedien Huari| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = |
Wykorzystując coraz większe niezadowolenie wojska z prób ograniczania jego wojska przez urzędującego prezydenta, 19 czerwca 1965 aresztował Ben Bellę i jego najbliższych współpracowników w całkowicie bezkrwawym [[zamach stanu|zamachu stanu]]. Przejęcie władzy przez Huariego Bumediena wywołało międzynarodowe zaskoczenie, niemniej jednak w kraju obeszło się bez większego sprzeciwu obywateli<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Po sukcesie zamachu powołał do życia Radę Rewolucyjną, na czele której stanął<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref><ref name="Greilsamer118" >Laurent Greilsamer, ''Ostatnie dni Huariego Bumediena'', w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 118.</ref><ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref><ref name=B>{{cytuj stronę| url =http://www.britannica.com/biography/Houari-Boumedienne| tytuł =Houari Boumedienne| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>.
=== Rządy ===
Wraz z rozpoczęciem jego rządów w kraju rozpoczął się okres stabilizacji. Stabilizacja została zakłócona jedynie raz w 1967 roku kiedy doszło do nieudanej próby puczu niechętnych mu wojskowych<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref><ref name=O>{{cytuj stronę| url http://portalwiedzy.onet.pl/75990,,,,bumedien_huari,haslo.html| tytuł =Bumedien Huari| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
Zaprowadził w kraju stabilizację polityczno-społeczną, stosując przy tym autorytarne rządy. Prowadził politykę niezaangażowania się, utrzymując dobre stosunki zarówno z [[Układ Warszawski|Układem Warszawskim]], jak i [[NATO]]. Uczynił z Algierii lidera państw Trzeciego Świata oraz umocnił pozycję na arenie międzynarodowej<ref name="Greilsamer118" />. W odróżnieniu od innych socjalistów arabskich nie orientował się na współpracę ze Związkiem Radzieckim, pozostał jednak radykalnym krytykiem proamerykańskich monarchii arabskich, Izraela, duchownych islamskich oraz [[kapitalizm]]u<ref name="PAR2"/>. W 1968 wymusił na Francji zlikwidowanie baz militarnych w Al-Marsa al-Kabir pod Oranem. W 1971 przywrócił Algierii prawo własności do złóż gazu i ropy naftowej. W 1973 zorganizował w Algierze – algierskiej stolicy – szczyt [[Ruch Państw Niezaangażowanych|ruchu państw niezaangażowanych]], a w tym czasie pełnił rolę przewodniczącego organizacji. W 1973 wystąpił w siedzibie [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], gdzie ogłosił w przemówieniu „nowy międzynarodowy ład gospodarczy”<ref name="Greilsamer118" /><ref name=B>{{cytuj stronę| url =http://www.britannica.com/biography/Houari-Boumedienne| tytuł =Houari Boumedienne| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. W 1975 roku brał udział w mediacjach między szachem [[Iran|irańskim]] [[Mohammad Reza Pahlawi|Mohammadem Rezą Pahlawim]] a wiceprezydentem [[Irak]]u [[Saddam Husajn|Saddamem Husajnem]] w wyniku czego doprowadzono do tzw. Umowy Algierskiej kończącej długoletni konflikt między państwami<ref>Ryszard Malik: Gangster z Tikritu. Kraków: Assimil, 2004, s. 74-75. ISBN 83-87564-42-7.</ref>.
Linia 38 ⟶ 42:
== Bibliografia ==
* M. Bennoune, ''The Making of Contemporary Algieria, 1830-1987'', 1988.
* Laurent Greilsamer, ''Ostatnie dni Huariego Bumediena'', w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 113-119.
* A. Horne, ''A Savage War of Peace, Algeria 1954-1962'', 1977.
| |||