Huari Bumedien: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, drobne redakcyjne, naprawa przypisów
Linia 32:
Pułkownik prowadził budowę aparatu państwowego, co nie zostało zrealizowane za rządów poprzedniego prezydenta. Pierwszym etapem budowy była likwidacja niezależności wilajatów (struktur samorządowych odpowiadających polskim województwom), które były przez byłych liderów partyzanckich traktowane jako własne strefy wpływów. Bumedien w polityce administracyjnej odszedł od zasady przydzielania urzędów weteranom wojny o niepodległość, nadając stanowiska państwowe osobom do tego kompetentnym<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Powołał rady gminne i zgromadzenia wilajtowe. W lutym 1967 roku przeprowadzone zostały pierwsze wybory do Gminnego Zgromadzenia Ludowego. Prezydent liczył że takie rady przyciągną najbardziej aktywnych działaczy i wzmocnią rządzącą monopartię u podstaw<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Rady gminne nie zostały zrealizowane na skutek braków personalnych i niedostatecznych finansów<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Kolejnym etapem budowy administracji było utworzenie działających przy prefektach, Wilajatowych Zgromadzeń Ludowych. Zgromadzenia koordynowały politykę gospodarczą, socjalną i kulturalną na poziomie lokalnym. Pierwsze wybory do nich odbyły się w maju 1969 roku a wszyscy kandydaci startowali z listy Frontu Wyzwolenia Narodowego<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W ramach reformy administracyjnej zwiększono liczbę wilajtów do 31 (z 15) a powiatów do 161. Efektem takiego poszerzenia była rozbudowa [[biurokracja|biurokracji]]<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
 
W 1975 roku, w dziesiątą rocznicę przejęcia władzy, zapowiedział utworzenie nowej konstytucji, karty narodowej oraz wybory prezydenckie i do Zgromadzenia Narodowego. Prace nad kartą narodową zakończono w lutym 1976. Jej wprowadzenie w życie zostało poddane [[referendum]] które odbyło się w czerwcu tego samego roku. Karta stanowiła manifest ideologiczny, przedstawiono w niej specyfikę socjalizmu algierskiego, którego podstawą miało być chłopstwo<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W listopadzie, również na drodze referendum przyjęto nową konstytucję. W grudniu odbyły się z kolei wybory w których wygrał Bumedien, zdobywając 95% głosów. W lutym kolejnego roku odbyły się wybory do Ludowego Zgromadzenia Narodowego<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Nowe władze wywodzące się w większej mierze z inteligencji i kadr administracyjnych aniżeli kombatantów wojny o niepodległość, skupiły się na industrializacji kraju. Proces ten umożliwiły bogactwa naturalne kraju: [[Ropa naftowa|ropa]], [[gaz]], [[uran]], [[fosforany]] i [[Żelazo|rudy żelaza]]<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Zanim rozpoczęto industrializację, dokonano [[nacjonalizacja|nacjonalizacji]] sektora bankowego, przemysłu maszynowego i wydobywczego. Rząd planował także nacjonalizację przemysłu lekkiego do czego jednak nie doszło<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Sytuację gospodarczą znacznie poprawił wzrost cen ropy naftowej, jaki miał miejsce w pierwszej połowie lat 70. Umożliwił on rozpoczęcie industrializacji i budowę modelu [[państwo opiekuńcze|państwa opiekuńczego]]. Proces ten uległ spowolnieniu ze względu na konieczność kupowania technologii na Zachodzie i zatrudniania tamtejszych specjalistów<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
 
Industrializacja udała się w zakresie budowy przemysłu wydobywczego, pozostałe zakłady były jednak deficytowe. Nie zdołano stworzyć przemysłu, mogącego funkcjonować dzięki rodzimym specjalistom i technologiom. Problemem była biurokracja, [[nepotyzm]] i [[korupcja]]. Problemy związane również były z widocznymi różnicami między wsią a miastami - co spowodowane były niską efektywnością rolnictwa. Rolnictwo było zarządzane kolektywnie a na wzór innych socjalizmów, pracę na roli podejmowali między innymi studenci w ramach akcji [[propaganda|propagandowych]]. Realizowany był pomysł tworzenia obejmujących wiosek socjalistycznych. Taki modelowy rodzaj wiosek obejmował domy w liczbie od 100 do 300, centrum handlowe, [[meczet]], łaźnię i szkołę<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Nacjonalizacja krjaowego przemysłu naftowego doprowadziła do ziwększenia dochodów państwa. Z drugiej strony skupienie się na „przemyśle uprzemysławiającym” doprowadziło<ref name="Greilsamer119" >Laurent Greilsamer, ''Ostatnie dni Huariego Bumediena'', w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 119.</ref> do załamania się tego sektory gospodarki. Nastąpiła również dezorganizacja społeczna połączona z ówczesną eksplozją demograficzną: od 1962 do 1978 liczba mieszkańców zwiększyła się 6 milionów, a bezrobocie trzykrotnie wzrosło<ref name="Greilsamer118"/>.