Cech: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 44115200 autora 83.14.38.106 (dyskusja)
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
→‎Rys historyczny: uzupełnienie
Linia 15:
 
== Rys historyczny ==
Działalność rzemieślnicza wiąże się z powstaniem pierwszych [[Miasto|miast]]. Już [[Kodeks Hammurabiego]] z XVIII w. p.n.e. pierwszy przewidział odpowiedzialność karną bądź cywilną za działalnośćstraty wynikłe z błędów w działalności zawodowązawodowej.
{{cytat|(...) § 229 ''Jeśli budowniczy wybudował komuś dom, a dzieła swego nie wykonał trwale i dom, który wybudował, zawali się i zabije właściciela, budowniczy poniesie [[kara śmierci|karę śmierci]]''. (§ 233. ''Jeśli murarz dom obywatelowi zbudował, a pracy swej nie sprawdził i mur się pochylił, murarz ten własnym kosztem mur ten umocni.'' § 235.) ''Jeśli szkutnik barkę obywatelowi uszczelnił, a pracy swej nie wykonał solidnie i w tym samym roku barka ta utraciła stabilność, wadę okazała, szkutnik barkę tę rozłoży i ze środków swych własnych umocni, a barkę umocnioną właścicielowi barki odda.''}} coDowodzi jest dowodemto, że takowadziałalność taka istniała., Nicbrak nie wiadomodanych, żeczy posiadała ramy organizacyjne.
 
W późnym [[Cesarstwo Rzymskie|Imperium Rzymskim]] rzemieślnicy byli przypisywani ([[łac.]] ''adscripti'') do zakładów pracy, przymusowo zrzeszani w związkach zwanych ''corpora'' (l.pl. ''corpus'' [[łac.]] "ciało")<ref> [[Géza Alföldy]], ''Historia społeczna starożytnego Rzymu'', Poznań 1998, s. 262n. Wiesław Litewski, ''Rzymskie prawo prywatne'', Warszawa 1994 ISBN 83-01-11349-9, s. 124.</ref>.
 
Cechy jako organizacje zrzeszające pokrewne warsztaty powstały w [[Średniowiecze|średniowieczu]] najpierw przy klasztorach, a następnie rozwinęły się w miastach w ślad za procesem urbanizacji kraju.
Linia 34 ⟶ 36:
 
Pierwsze wzmianki o będących jednocześnie [[Zduństwo|zdunami]] i [[garncarstwo|garncarzami]] [[gdańsk]]ich pochodzą z 1374 roku. Podstawową produkcję ich warsztatów stanowił wyrób [[Piec kaflowy|pieców]].
 
O cechu [[Snycerstwo|snycerzy]] [[wrocław]]skich wiadomo, że istniał już w 1386 roku.
 
W [[Kraków|Krakowie]], gdy przedstawiciele poszczególnych gałęzi rękodzieła byli słabi liczebnie, łączyli się w jedną konfraternię (z [[łac.]] ''bractwo''). W początkowym okresie istnienia cechów snycerze, [[tokarz]]e, [[stolarz]]e i [[Malarstwo|malarze]] tworzyli wspólne bractwo, z którego stolarze wyodrębnili się w 1419 roku, utworzywszy własną korporację. Świetnie rozwijało się w Gdańsku [[konwisarstwo]]. Na początku wieku XVI czynnych tutaj było 10 warsztatów, a w latach 1532- 1594 tytuł mistrza uzyskało 33 rzemieślników. Poza drobnymi wyrobami o poziomie tej gałęzi rzemiosła najlepiej świadczą trumny w Grobach Królewskich na [[Wawel]]u, archiwalnie stwierdzone dzieła konwisarzy gdańskich. Najstarszą z nich, z roku 1572, w której złożono zwłoki ostatniego z Jagiellonów – [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]], zdobi sześć płaskorzeźb.
W [[Poznań|Poznaniu]] cech malarsko - snycerski wyodrębnił się dopiero w 1571 roku. Rozkwit [[ludwisarz|ludwisarstwa]] [[Warszawa|warszawskiego]] szacuje się na lata 1520 - 1575. Spośród znanych mistrzów: rodzina Mrugawczyków, których najwybitniejszym przedstawicielem był Maciej (zm. 1564) wykonawca licznych dzwonów między innymi do kolegiaty Św. Jana w Warszawie. Działali też Wojciech i Wawrzyniec Łyszczowie i Aleksy Gocz oraz Maciej Drewno i jego syn Stanisław. Warsztaty te zaspokajały zapotrzebowanie na wyroby odlewnicze z obszaru [[Mazowsze|Mazowsza]].