Lawon Barszczeuski: Różnice pomiędzy wersjami

| polityk = Lawon Barszczeuski<br />{{#property:p1559}}

| grafika =

| opis grafiki =

| miejsce urodzenia = [[{{#property:p19}}Połock]]

| data śmierci =

| miejsce śmierci =

| funkcja = [[Deputowany]] do [[Rada Najwyższa Republiki Białorusi|Rady Najwyższej Republiki Białorusi]] XII kadencji<br /><small>(do 19 września 1991 − [[Rada Najwyższa Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej|Rady Najwyższej Białoruskiej SRR]])</small>

| poprzednik =

| następca =

| 3 poprzednik =

| commons = category:{{#property:p373}}

'''Lawon Piatrowicz Barszczeuski''' ({{wW języku|be|Лявон Пятровіч Баршчэўскі}}{{u|a1}}; {{wW języku|ru|Леонид Петрович Борщевский}}, ''Leonid Pietrowicz Borszczewski''; ur. 4 marca 1958 w [[Połock]]u) – [[Białorusini|białoruski]] filolog, tłumacz, pisarz, poeta i [[polityk]], w latach 1990–1995 [[deputowany]] do [[Rada Najwyższa Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej|Rady Najwyższej Białoruskiej SRR]]/[[Rada Najwyższa Republiki Białorusi|Rady Najwyższej Republiki Białorusi]] XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej partii [[Białoruski Front Ludowy]] (''Biełaruski Narodny Front''), o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym; w latach 2007–2009 przewodniczący [[Partia BNF|Partii BNF]], w lutym 2011 roku opuścił to ugrupowanie; [[kandydat nauk]] filologicznych (odpowiednik polskiego stopnia [[doktorDoktor (stopień naukowy)|doktora]]).

== MłodośćŻyciorys ==

Urodził się 4 marca 1958 roku w [[Połock]]u, w [[obwódObwód witebski|obwodzie witebskim]] [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. W 1980 roku ukończył [[Miński Państwowy Uniwersytet Lingwistyczny|Miński Państwowy Pedagogiczny Instytut Języków Obcych]]. W latach 1984–1987 odbywał tam [[aspiranturaAspirantura|aspiranturę]], a w 1989 roku uzyskał tytułstopień [[kandydatKandydat nauk|kandydata nauk]] filologicznych (odpowiednik polskiego stopnia [[doktorDoktor (stopień naukowy)|doktora]]). Temat jego rozprawy kandydackiej brzmiał: ''Czasowy aspekt ciągłości krótkiego tekstu literackiego we współczesnym języku niemieckim''. Pracował kolejno jako przewodnik-tłumacz w Mińskim Biurze Turystycznym (1980), nauczyciel w Szkole Średniej Nr 10 w Połocku (1980–1981). Wykładał w Nowopołockim Instytucie Politechnicznym w latach 1981–1984. Po aspiranturze pracował jako wykładowca, a następnie starszy wykładowca w Katedrze Języków na tej samej uczelni, w latach 1987–1990. Od 1991 roku był wicedyrektorem ds. naukowo-metodycznych Białoruskiego Humanistycznego Centrum Edukacyjno-Kulturowego przy Ministerstwie Edukacji Narodowej Republiki Białorusi{{r|a}}.

=== Działalność parlamentarna ===

W 1990 roku został wybrany na [[Deputowany|deputowanego]] ludowego do [[Rada Najwyższa Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej|Rady Najwyższej Białoruskiej SRR]] z Nowopołockiego-Maładziożnego [[Okręg wyborczy|Okręgu Wyborczego]] Nr 174 w [[obwódObwód witebski|obwodzie witebskim]]. Na początku czerwca 1990 roku został jednym z koordynatorów Grupy Deputackiej BNF (od 16 lipca pod nazwą ''Opozycja BNF''){{r|b}}. Pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Rady Najwyższej ds. Edukacji, Kultury i Ochrony Dziedzictwa Historycznego. Wchodził w skład Komisji Rady Najwyższej ds. Międzynarodowych i Zewnętrznych Więzi Gospodarczych. Był również członkiem tzw. ''Gabinetu Cieni'' Opozycji BNF. Kierował w nim Ministerstwem Edukacji{{r|c}}.

Szef grupy opracowującej projekty ustaw: ''O obywatelstwie'' (1990), ''O referendum'' (1991), ''O edukacji'' (1992), współautor szeregu innych projektów. Uczestnik głodówki deputowanych Opozycji BNF 11–12 kwietnia 1995 roku w Sali Owalnej parlamentu, ogłoszonej na znak protestu przeciwko zainicjowanemu przez [[przywódcyPrzywódcy Białorusi|prezydenta]] [[Alaksandr Łukaszenka|Łukaszenkę]] referendum na temat wprowadzenia [[językJęzyk rosyjski|języka rosyjskiego]] jako drugiego języka państwowego, zmiany symboli państwowych Białorusi ([[Biało-czerwono-biała flaga Białorusi|biało-czerwono-białej flagi]] i [[Pogoń (herb)|herbu Pogoni]]) na symbole nawiązujące do radzieckich (obecne [[godłoGodło Białorusi|godło]] i [[flaga Białorusi]]), integracji ekonomicznej z [[Rosja|RosjąFederacją Rosyjską]] i prawa prezydenta do rozwiązywania parlamentu{{r|c}}. W nocy z 11 na 12 kwietnia został razem z innymi protestującymi wywleczony siłą z sali parlamentu przez zamaskowanych funkcjonariuszy wojska i służb specjalnych, pobity, wepchnięty do samochodu, wywieziony, a następnie wyrzucony na ulicy w centrum [[Mińsk]]a{{r|d}}.

=== Późniejsza działalność polityczna ===

[[Plik:Anatoly Lebedko Senate of Poland 02.JPG|mały|240px|Lawon Barszczeuski (drugi z lewej) w [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senacie Rzeczypospolitej Polskiej]], 28 maja 2008 roku]]

[[Plik:Wiaczorka i Barszczeuski.jpg|thumb|240pxmały|Lawon Barszczeuski (z prawej) i Wincuk Wiaczorka (z lewej) za sceną w czasie koncertu „[[Solidarni z Białorusią]]” w [[Warszawa|Warszawie]], 22 marca 2009 r.]]

W 1995 roku został wiceprzewodniczącym Białoruskiego Frontu Ludowego. Rok później, w związku z udaniem się Zianona Pazniaka na emigrację polityczną do [[Stany Zjednoczone|USAStanów Zjednoczonych]], objął stanowisko p. o. przewodniczącego partii. W 1999 roku stanowisko to przejął [[Wincuk Wiaczorka]]. W tym samym roku doszło do rozłamu we Froncie, w wyniku którego powstały dwa ugrupowania: [[Konserwatywno-Chrześcijańska Partia - BNF]] pod kierownictwem Pazniaka oraz Partia BNF pod kierownictwem [[Wincuk Wiaczorka|Wincuka Wiaczorki]]. Barszczeuski poparł Wiaczorkę i został jego doradcą.

11 lutego 2011 roku, wraz z 84 innymi działaczami Partii BNF, opuścił szeregi tego ugrupowania. Tak samo uczyniła m.in. [[Halina Siamdzianawa]]. Przyczyną był sprzeciw wobec prowadzonej od 2009 roku polityki kierownictwa partii, która, według podpisanej m.in. przez Barszczeuskiego deklaracji, ''nie odpowiada wyzwaniom współczesności, przeczy samego duchowi narodowej demokracji, wolności, moralności i pryncypialności, z jakim utożsamiał się Białoruski Front Ludowy od jego założenia w 1988 roku''. Z deklaracji wynika także, że jedną z głównych przyczyn o wystąpieniu z partii były złe wyniki kampanii przed [[wyboryWybory prezydenckie na Białorusi w 2010 roku|wyborami prezydenckimi w 2010 roku]]{{r|h}}. Barszczeuski wyraził też krytyczną opinię, że Partia BNF prowadzi pojednawczą politykę wobec prezydenta Łukaszenki, oraz że faktycznie kieruje nią lider [[Ruch Za Wolność|Ruchu „Za wolność”]], [[Alaksandr Milinkiewicz]]. Zdaniem [[Ryhor Kastusiou|Ryhora Kastusioua]], wiceprzewodniczącego Partii BNF, odejście m.in. Lawona Barszczeuskiego to ''(…) niewielka strata. Tym bardziej, że ci ludzie na partię nie pracują już z dawien dawna, oni pracują nie na korzyść partii, a na jej szkodę''{{r|i}}.

[[Plik:2008.06.16.Adam Pomorski and Zianon Pazniak and Lawon Barszczeuski Fot M Kubik.JPG|mały|240px|[[Adam Pomorski]], [[Zianon Pazniak]] i Lawon Barszczeuski na spotkaniu polskiego [[PEN Club]]u, 16 czerwca 2008 roku]]

Lawon Barszczeuski jest pisarzem, poetą, tłumaczem i krytykiem. Pierwsze jego publikacje pojawiły się w druku w 1985 roku na terenie Białoruskiej SRR. Od 1989 roku należy do [[Związek Pisarzy Białoruskich|Związku Pisarzy Białoruskich]]. Tłumaczy z [[łacinaŁacina|łaciny]], [[językJęzyk grecki klasyczny|starożytnej greki]], [[językJęzyk niemiecki|języka niemieckiego]], [[językJęzyk angielski|angielskiego]], [[językJęzyk francuski|francuskiego]], [[językJęzyk polski|polskiego]], [[językJęzyk hiszpański|hiszpańskiego]] i innych. 3 września 2003 roku został wybrany na przewodniczącego białoruskiego [[PEN Club]]u, na miejsce zmarłego [[Wasil Bykau|Wasila Bykaua]]. Pełnił tę funkcję do października 2005 roku, kiedy to zastąpił go na tym stanowisku [[Uładzimir Niaklajeu]]{{r|a}}.

W 2003 roku Lawon Barszczeuski rozpoczął pracę nad stworzeniem EuroThesaurus – ''Słownika europejskiego'' (''Еўрапейскі слоўнік''). Wydanie zawiera kilka tysięcy haseł, przełożonych na 28 języków Europy. Pracę zakończył w 2008 roku, promocja odbyła się w mińskiej siedzibie BNF{{r|l}}. Jest redaktorem wychodzącej od 2006 roku we [[Wrocław]]iu serii wydawniczej ''Biblioteka białoruska''. W 2008 w opracowaniu [[Adam Pomorski|Adama Pomorskiego]] i Lawona Barszczeuskiego ukazała się w [[Polska|Polsce]] dwujęzyczna antologia pt. ''Nie chyliłem czoła przed mocą. Antologia poezji białoruskiej od XV do XX wieku'' ([[Kolegium Europy Wschodniej|Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego]] 2008, ISBN 978-83-89185-65-5).

<ref name=a>{{cytujCytuj stronę | url = http://who.bdg.by/obj.php?&kod=762| tytuł = Борщевский Левон| dataopublikowany dostępu= who.bdg.by| język = 2014-09-03ru| opublikowanyarchiwum = https://web.archive.org/web/20140917155842/http://who.bdg.by/obj.php?&kod=762| językzarchiwizowano = ru2014-09-17| data dostępu = 2016-07-06}}</ref>

<ref name=d>{{cytujCytuj stronę| url = http://www.svaboda.org/content/transcript/2007850.html| tytuł = Зьбіцьцё дэпутатаў БНФ: хроніка, фота, відэа|data dostępunazwisko =2014-09-03 Навумчык| imię = Сяргей| autor link =[[ Siarhiej Nawumczyk|Сяргей Навумчык]]|opublikowany = [[Radio Wolna Europa|RadyjoRadio Swaboda]]| data = 2010-04-09 18:25| język = be| data dostępu = 2016-07-06}}</ref>

<ref name=e>{{odn|ref=nie|Пазьняк|2010|s=276−277276–277}}</ref>

<ref name=f>{{cytujCytuj stronę | url = http://www.svaboda.org/content/article/1822845.html| tytuł = Лявон Баршчэўскі ідзе ў прэзыдэнты| data dostępu = 2014-09-03| nazwisko = Каліноўскі| imię = Валер| autor link = Waleryj Kalinouski| data = 2009-09-15 11:16| opublikowany =[[Radio Wolna Europa|Radyjo Swaboda]]| język = be| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

<ref name=g>{{cytujCytuj stronę | url = http://www.svaboda.org/content/article/1816622.html| tytuł = Сойм Партыі БНФ без Баршчэўскага і Садоўскага| data dostępu = 2014-09-03| nazwisko = Абакунчык| imię = Галіна| autor link = Halina Abakunczyk| opublikowany = [[Radio Wolna Europa|Radio Swaboda]]| data = 2009-09-07 16:36| język = be| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

<ref name=h>{{cytujCytuj stronę | url = http://www.charter97.org/be/news/2011/2/11/35953| tytuł = Из Партии БНФ вышли почти 100 активистов| data dostępu = 2014-09-03| opublikowany = [[Karta'97]]| data = 2011-02-11 11:27| język = ru| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

<ref name=i>{{cytujCytuj stronę | url = http://www.svaboda.org/content/article/2306393.html| tytuł = Новы раскол у БНФ| data dostępu = 2014-09-03| nazwisko = Каліноўскі| imię = Валер| autor link = Waleryj Kalinouski| opublikowany = [[Radio Wolna Europa|Radio Swaboda]]| data = 2011-02-11 16:31| język = be| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

<ref name=j>{{cytujCytuj stronę | url = http://www.svaboda.org/content/transcript/1989293.html| tytuł = Анкета Свабоды: Лявон Баршчэўскі| data dostępu = 2014-09-03| opublikowany = [[Radio Wolna Europa|Radio Swaboda]]| data = 2010-03-26 06:44| język = be| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

<ref name=k>{{cytujCytuj pismo | nazwisko = Poczobut| imię = Andrzej| autor link = Andrzej Poczobut| tytuł = Łukaszenko chce się pogodzić z Izraelem| url = http://wyborcza.pl/1,86672,4613807.html| czasopismo = [[Gazeta Wyborcza]]| wolumin = 251| strony = 12| data = 2007-10-26| wydawca = [[Agora (spółka)|Agora]]| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

<ref name=l>{{cytujCytuj stronę | url = http://dw.de/p/E3fZ| tytuł = У Мінску прэзентаваны Еўрапейскі слоўнік| data dostępu = 2014-09-03| nazwisko = Канстанцінаў| imię = Генадзь| autor link = Hienadź Kanstancinau| opublikowany = [[Deutsche Welle]]| data = 2008-05-21| język = be| data dostępu = 2014-09-03}}</ref>

* {{cytujCytuj książkę | nazwisko = Навумчык| imię = Сяргей| autor link = Siarhiej Nawumczyk| nazwisko2 = Пазьняк| imię2 = Зянон| autor link2 = Zianon Pazniak| tytuł = Дэпутаты незалежнасьці| url = http://kamunikat.org/download.php?item=14996-1.pdf| wydawca = „Biełaruskija Wiedamaści”, [[Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie]]| miejsce = [[Nowy Jork]], [[Wilno]], [[Warszawa]]| rok = 2010| strony = 216−270216–270| rozdział = Дэпутаты Апазыцыі БНФ у Вярхоўным савеце ХІІ скліканьня (1990−91990–9.01.1996)| nazwisko r = Навумчык| imię r = Сяргей| autor r link = Siarhiej Nawumczyk| isbn = 978-9955-578-11-6| język = be| odn = tak}}

* {{cytujCytuj książkę | nazwisko = Навумчык| imię = Сяргей| nazwisko2 = Пазьняк| imię2 = Зянон| tytuł = Дэпутаты незалежнасьці| url = http://kamunikat.org/download.php?item=14996-1.pdf| wydawca = „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie| miejsce = Nowy Jork, Wilno, Warszawa| rok = 2010| strony = 271−2855–92; 271–285| rozdział = Дэпутаты незалежнасьці (замест прадмовы); Слова пра калег і сяброў| nazwisko r = Пазьняк| imię r = Зянон| autor r link = Zianon Pazniak| isbn = 978-9955-578-11-6| język = be| odn = tak}}