Lista biskupów Faras: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne dodatki
śródtytuły, bibliografia
Linia 1:
= Lista biskupów Faras =
Jeden z najważniejszych dokumentów odnaleziony podczas polskiej misji archeologicznej w [[Faras]]<ref>{{Cytuj|autor=Stefan Jakobielski|tytuł=Some New Data to the History of Christian Nubia as Found in Faras' Inscriptions|czasopismo=Klio|data=1969-01-01|data dostępu=2016-05-24|wydanie=51|s=499|url=http://primo.kobv.de/primo_library/libweb/action/dlDisplay.do?vid=FUB&search_scope=default_scope&docId=TN_proquest1305193855&fn=permalink}}</ref>. Zawiera 27 imion. Podaje miesiąc śmierci biskupa oraz długość jego episkopatu. Najstarszą część listy datuje się na ok. 902 r. po Chr. Została ona sporządzona w części w języku greckim, w części w koptyjskim. W całości widać wyraźne wpływy staronubijskiej ortografii. Zabytek ten nie zachował się dobrze do naszych czasów, głównie z powodu wilgoci.<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Stefan Jakobielski|tytuł=A history of the bishopric of Pachoras on the basis of Coptic inscriptions = Dzieje biskupstwa pachoras na podstawie inskrypcij koptyjskich|data=1972-01-01|data dostępu=2016-05-24|miejsce=Warszawa|wydawca=PWN|url=http://primo.kobv.de/primo_library/libweb/action/display.do?tabs=detailsTab&ct=display&fn=search&doc=FUB_ALEPH001189150&indx=1&recIds=FUB_ALEPH001189150&recIdxs=0&elementId=0&renderMode=poppedOut&displayMode=full&frbrVersion=&frbg=&&dscnt=0&vl%25281UIStartWith0%2529=contains&scp.scps=scope%253A%2528FUB%2529%252Cscope%253A%2528FUB_IMG_M%2529%252Cscope%253A%2528FUB_IMG_T%2529%252Cscope%253A%2528FUB_EDOC%2529%252Cscope%253A%2528FUB_ML_KB%2529%252Cscope%253A%2528BGBM%2529%252Cscope%253A%2528FUB_IMG_J%2529%252Cscope%253A%2528%2522CHAR%2522%2529%252Cscope%253A%2528FUB_IMG_P%2529%252Cscope%253A%2528FUB_IMG_W%2529%252Cscope%253A%2528FUB_SFX%2529%252Cprimo_central_multiple_fe&tb=t&vid=FUB&mode=Basic&srt=rank&tab=fub&vl%2528690805832UI1%2529=all_items&vl%2528740820484UI0%2529=any&dum=true&vl%2528freeText0%2529=faras%25203&dstmp=1464098776784}}</ref>
 
Lista, o wymiarach 58x87 cm, pierwotnie znajdowała się na ścianie w niszy w południowo-wschodnim narożniku [[Katedra w Faras|Katedry w Faras]] (na prawo od wizerunku Chrystusa Emmanuela, umieszczonego w środku niszy), obecnie prezentowana jest w sudańskim Muzeum Narodowym w Chartumie. Została spisana czarnym atramentem w 31 liniach. Wyróżnia się pięć kolumn, w których znajdują się kolejno (od lewej): 1. imię, 2. słowo: „lat”, 3. lata episkopatu, 4. miesiąc śmierci i 5. dzień śmierci biskupa. Pozycje ostatnich biskupów z Listy zostały uzupełnione o dodatkowe dane – zawierają określenie „Biskup Pachoras”, imię „duchowego” ojca oraz wiek zmarłego.<ref name=":0" />
 
Na podstawie stylu pisma można stwierdzić, że listę tworzyły różne osoby z wyjątkiem pierwszych piętnastu pozycji, które zostały spisane przez jednego człowieka, oraz pozycji nr 19 i 20, które również wykonał jeden skryba. Ponadto, w przypadku imion nr 16 i 20, widoczna jest renowacja istniejących wcześniej napisów, polegająca na ponownym nakreśleniu liter czarnym tuszem lub napisaniu imienia od nowa (przez inną osobę niż oryginalnie).<ref name=":0" />
 
Biskupi, których imiona zostały umieszczone na Liście:
 
== Biskupi, których imiona zostały umieszczone na Liście: ==
1. Aetios – pierwszy biskup Faras reprezentujący odłam [[Melchici|melchicki]]. Jego imię znane jest jedynie z Listy biskupów umieszczonej na ścianie Katedry w Faras. Mianowany najprawdopodobniej przez metropolitę Dongoli sprawował swój urząd w latach 620-630. Imię biskupa, którego początek jest rekonstrukcją autorstwa S. Jakobielskiego, świadczy o jego bizantyjskim pochodzeniu. Aetios uznawany jest za fundatora najstarszej faraskiej katedry.<ref name=":1">{{Cytuj|autor=Włodzimierz Godlewski, Iwona Zych|tytuł=Pachoras: the Cathedrals of Aetios, Paulos and Petros : the architecture|data=2006-01-01|data dostępu=2016-06-01|isbn=832350167X|miejsce=Warsaw|wydawca=Warsaw University Press|url=http://www.worldcat.org/title/pachoras-the-cathedrals-of-aetios-paulos-and-petros-the-architecture/oclc/169433286?referer=di&ht=edition|język=en}}</ref>
 
Linia 61:
27. Iesou II - ostatni z Listy biskupów z Faras, służył w katedrze do 1170 lub 1175 r.<ref name=":3" />
 
W 1003 r. objął swój urząd w Faras biskup melchicki Marianos, jednak jego imię nie zostało zawarte na Liście biskupów. Urząd sprawował do 1037 r. Zmarł w 1031 lub 1036 r., a inskrypcja nagrobna wskazuje jako miejsce śmierci Quasr Ibrim (co przypuszczalnie stało się przyczyną pominięcia jego imienia na Liście).<ref name=":1" /> Wizerunek biskupa Marianosa w towarzystwie Marii trzymającej małego Jezusa zachował się w Katedrze, a obecnie znajduje się w Polsce w [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowym w Warszawie]].<ref name=":2" />
 
== Przypisy ==
<references />
 
== Bibliografia ==
* Jakobielski S., ''Some new Data to the History of Christian Nubia as Found in Faras' Inscriptions'', "Klio" 1969, nr 51.