Penicyliny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Bibliografia: naprawa linku zewnętrznego
m poprawa przek., WP:SK, drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 3:
'''Penicyliny''', '''antybiotyki penicylinowe''' ([[Klasyfikacja anatomiczno-terapeutyczno-chemiczna|ATC]] [[ATC (J01)|J 01 C]]) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych [[Antybiotyki|antybiotyków]]; najstarsza grupa '''[[antybiotyki beta-laktamowe|antybiotyków β-laktamowych]]'''.
 
Penicylina to [[antybiotyki beta-laktamowe|antybiotyk]] [[Laktamy|β-laktamowy]] otrzymywany przy użyciu [[Pleśń|pleśni]] ''[[Pędzlak|Penicillium]]''. W swej strukturze chemicznej zawiera pierścień tiozolidynowy sprzężony z pierścieniem beta laktamowym.
Przedstawicielami są: penicylina benzylowa, penicylina fenoksymetylowa.
 
Linia 9:
Pierwszy raz fakt występowania [[substancja (fizyka)|substancji]] hamujących rozwój niektórych [[bakterie|bakterii]] chorobotwórczych opisał w [[1897]] r. francuski lekarz wojskowy [[Ernest Duchesne]] w swojej rozprawie doktorskiej pt. "Antagonizm między [[pleśń|pleśniami]] i mikrobami". Odkrycie to nie zostało jednak przez nikogo rozwinięte, a sam odkrywca zmarł w [[1912]] r. na [[gruźlica człowieka|gruźlicę]], która mogłaby być wyleczona, gdyby efektem badań Francuza było wyizolowanie składnika czynnego odpowiedzialnego za opisane zjawisko.
 
Powtórnego odkrycia dokładnie tego samego zjawiska dokonał (jak głosi legenda – przypadkiem, gdyż w wyniku bałaganu w laboratorium, na resztkach pożywienia zaczęły wzrastać drobnoustroje) [[28 września]] [[1928]] r. [[Alexander Fleming]], jednak i jemu nie udało się wyizolować [[substancja czynna|substancji czynnej]], choć stwierdził, że jej skuteczne działanie ma miejsce nawet przy bardzo dużym rozcieńczeniu. W [[1938]] r. grupa trzech naukowców, w skład której obok Fleminga weszli [[Howard Florey|Howard Walter Florey]] oraz [[Ernst Boris Chain]], wyizolowała składnik czynny zakładając rok później pierwszą na świecie wytwórnię penicyliny. Za swoje odkrycie zostali oni uhonorowani w [[1945]] r. [[NagrodaLaureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrodą Nobla]]<ref>Alexander Fleming „[http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1945/fleming-lecture.pdf Alexander Fleming – Penicillin] (''Nobel Lecture'', December 11, .12.1945) {{lang|en}}</ref>.
 
== Mechanizm i zakres działania ==
Linia 22:
'''Penicyliny półsyntetyczne''':
* penicyliny doustne
** [[Propicylina|propycylina]]
* penicylina oporne na [[penicylinaza|penicylinazy]]
** penicyliny izoksazolilowe
Linia 56:
 
== Bibliografia ==
* [http://wwwarchive.portalwiedzy.pan.plis/index.php?option=com_content&view=article&id=169:historia-odkrycia-penicyliny&catid=104:rok-2009&Itemid=67IAWrG Historia odkrycia penicyliny] – z prelekcji prof. [[Marek Chmielewski (chemik)|Marka Chmielewskiego]] na stronie [[Polska Akademia Nauk|PAN-u]] (strona archiwalna)
* [http://www.infekcje.com.pl/antybiot.php Penicyliny] na stronie ''Polskiego serwisu antybiotykowego''
* {{Cytuj stronę | url = http://resmedica.pl/pl/archiwum/zdart10016.html | tytuł = Różne grupy antybiotyków – Penicyliny | opublikowany = resmedica.pl | data dostępu = 2016-07-08 | archiwum = http://web.archive.org/web/20100627031124/http://resmedica.pl/pl/archiwum/zdart10016.html | zarchiwizowano = 2010-06-27}}