Silnik o zapłonie samoczynnym: Różnice pomiędzy wersjami

'''Silnik o zapłonie samoczynnym''' (znany jako '''silnik wysokoprężny''' lub '''silnik Diesla''', '''''ZS''''') – [[silnik cieplny]] [[silnik spalinowy|spalinowy]] [[silnik tłokowy|tłokowy]] o [[silnik o spalaniu wewnętrznym|spalaniu wewnętrznym]], w którym ciśnienie maksymalne [[czynnik termodynamiczny|czynnika]] jest znacznie większe, niż w silnikach niskoprężnych ([[silnik o zapłonie iskrowym|z zapłonem iskrowym]]), a do zapłonu paliwa nie jest wymagane żadne zewnętrzne źródło energii, ma miejsce [[samozapłon|zapłon samoczynny]]<ref name="Wajand">{{cytuj książkę|tytuł=Tłokowe silniki spalinowe średnio- i szybkoobrotowe|imię=Jan Aleksander|nazwisko=Wajand|imię2=Jan Tomasz|nazwisko2=Wajand|wydawca=Wydawnictwa Naukowo-Techniczne|miejsce=Warszawa|isbn=8320430542|rok=2005|strony=89-123}}</ref>. Do cylindra dostarczane jest powietrze, a kiedy tłok zbliża się do swojego [[GMP (silnik)|GMP]] następuje wtrysk paliwa, które następnie spala się po przekroczeniu w komorze spalania temperatury jego zapłonu. Do zainicjowania zapłonu nie są potrzebne tak jak w przypadku silnika o zapłonie iskrowym zewnętrzne źródła ciepła<ref name="Wajand" />. Stopień sprężania w silnikach wysokoprężnych mieści się w przedziale 12-25<ref name="Wajand" />.

Dużą rolę w rozwoju silnika odegrał inż. Prosper L’Orange zatrudniony w przedsiębiorstwie Benz & Cie, który zaprojektował w 1908 r. [[komora wstępna|komorę wstępną]]. {{fakt|Pierwszy pojazd dieslowski produkcji przedsiębiorstwa MAN był jednocylindrowym gigantem o pojemności niemal 20 litrów, który przy prędkości 172 obrotów na minutę rozwijał moc 15 kW.|data=2011-05}}

* 1900 -– polski inżynier [[Marian Lutosławski]] w warszawskim [[Hotel Bristol|hotelu Bristol]] zbudował pierwszą w Polsce elektrownię zasilaną silnikiem diesla<ref>[http://teatrnn.pl/leksykon/node/4180/marian_lutos%C5%82awski_1871%E2%80%931918 "Marian Lutosławski (1871–1918)" Leksykon Lublin]</ref>.

Temperatura powietrza pod koniec sprężania jest tak wysoka, że możliwy jest [[zapłon]] wtryśniętej dawki paliwa do przestrzeni nad tłokiem znajdującym się w pobliżu [[GMP (silnik)|górnego martwego położenia]]<ref name="Wajand" />. Paliwo wtryskiwane jest pod wysokim ciśnieniem (zob. [[hydrauliczny system wtrysku paliwa]]), dzięki czemu uzyskuje się dobre rozpylenie [[paliwo|paliwa]]. Bardzo małe [[kropla|krople]] paliwa otoczone gorącym powietrzem szybko [[parowanie|odparowują]], a [[Para cieczy|pary]] paliwa, dzięki dużej [[turbulencja|turbulencji]], dobrze mieszają się z powietrzem tworząc jednorodny palny [[gaz]] palny. Gaz ten ulega [[samozapłon]]owi wywołanemu wysoką temperaturą. W wyniku [[spalanie|spalania]] silnie rośnie temperatura gazu. Spalanie rozpoczyna się, gdy tłok znajduje się w pobliżu górnego położenia zwrotnego tłoka<ref name="Wajand" />. Jest to początek ekspansji [[czynnik termodynamiczny|czynnika roboczego]] i wykonywania pracy. Początkowo, wraz ze wzrostem temperatury, rośnie także ciśnienie [[czynnik termodynamiczny|czynnika]], lecz wzrost prędkości poruszania się tłoka powoduje, że ciśnienie zaczyna maleć, a rośnie [[objętość właściwa]] gazu. Spalanie kończy się jeszcze w czasie ruchu tłoka w stronę [[DMP (silnik)|dolnego martwego położenia]].

* Ze względu na właściwości palne oleju napędowego mniejsze prawdopodobieństwo samozapłonu (w tym eksplozywnego) przy składowaniu i dostarczaniu paliwa do silnika.

* Współczesne silniki Diesla są bardzo rozwinięte technologicznie, co przekłada się na bardzo dobre osiągi tych silników i zastosowania w samochodach wyścigowych jak np. [[Audi R10]]. Osiągi te pozostają jednak relatywnie niższe względem silników benzynowych o identycznej pojemności skokowej i podobnym stopniu zaawansowania technologicznego (np. silniki aut F1).