Jaworzyna Krynicka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ilustracja
Karbonare (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, poprawa linku wewnętrznego
Linia 24:
[[Plik:Widok z Jaworzyny Krynickiej.jpg|thumb|400px|Widok z Jaworrzyny na wschód]]
 
'''Jaworzyna Krynicka''' lub '''Jaworzyna''' (1114 m [[n.p.m.]]) – szczyt w [[Beskid Sądecki|Beskidzie Sądeckim]], znajdujący się na obszarze [[Muszyna (gmina)|gminy Muszyna]] w pobliżu [[Krynica-Zdrój|Krynicy-Zdroju]], najwyższy w [[Pasmo Jaworzyny|Paśmie Jaworzyny]]<ref name=Compass>{{Cytuj książkę |tytuł=Beskid Sądecki. Mapa 1:50&nbsp;000 |wydawca=Wyd. „Compass” |miejsce=Kraków |data= 2011 |isbn=978-83-7605-080-5}}</ref><ref name=geoportal>{{cytuj stronę |url=http://mapy.geoportal.gov.pl |tytuł=Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna |data dostępu=2012-01-10}}</ref><ref name=wit>{{Cytuj książkę |tytuł=Beskid Sądecki. Mapa 1:50&nbsp;000 |wydawca=Agencja Wyd. „Wit” s.c. |miejsce=Piwniczna |isbn=83-915737-3-7}}</ref><ref>Schronisko PTTK używa nazwy ''Jaworzyna Krynicka''.</ref>.
 
== Topografia ==
Jaworzyna Krynicka znajduje się w grani głównej wschodniej części Pasma Jaworzyny. W północno-zachodnim kierunku do [[Bukowa (Beskid Sądecki)|Bukowej]] (1077 m [[n.p.m.]]) grań ta jest względnie równa i niemal płaska, natomiast w południowo-wschodnim kierunku z Jaworzyny dość stromo, poprzez wierzchołki [[Bystry Wierch|Bystrego Wierchu]], [[Palenica (Pasmo Jaworzyny)|Palenicy]], [[Szczawna Góra|Szczawnej Góry]], [[(Pasmo Jaworzyny)|Smereczyn]] i [[Jastrzębska Góra (Pasmo Jaworzyny)|Jastrzębskiej Góry]] opada w widły [[Kryniczanka (potok)|Kryniczanki]], [[Muszynka (rzeka)|Muszynki]] i [[Jastrzębik (dopływ Muszynki)|Jastrzębika]]. Jaworzyna jest też [[zwornik (geografia)|zwornikiem]] dla dwóch bocznych grani – długiej południowej z wierzchołkiem [[Zaruby]] i krótkiej wschodniej opadającej do doliny [[Czarny Potok (dopływ Kryniczanki)|Czarnego Potoku]]. Dolinami pomiędzy czterema grzbietami Jaworzyny spływają cztery potoki: Czarny Potok i jego dopływ Izwór, Jastrzębik i [[Szczawniczek]]<ref name=Compass/>.
 
== Zagospodarowanie ==
Jaworzyna Krynicka jest silnie zagospodarowana. Na jej wierzchołek kursuje z doliny Czarnego Potoku kolej gondolowa. Dzięki temu, jak również dzięki dużym trawiastym obszarom na jej grzbiecie, jest Jaworzyna dobrym i masowo odwiedzanym [[punkt widokowy|punktem widokowym]]. Panorama widokowa (z różnych miejsc) obejmuje cały horyzont. Jest też zimą [[Ośrodek narciarski|ośrodkiem narciarskim]], jednym z największych w Polsce. U jej stóp w dolinie Czarnego Potoku znajduje się nowoczesna [[Stacja Narciarska Jaworzyna Krynicka]]: 8 [[trasa narciarska|tras narciarskich]], obsługiwanych przez kolejkę gondolową i 7 wyciągów. Łącznie jest tutaj 14&nbsp;km tras zjazdowych (w tym najdłuższa oświetlona trasa narciarska w Polsce), planowane są też następne. W górnej części północnego stoku jestznajduje się [[Schronisko PTTK na Jaworzynie Krynickiej]], obok niego dyżurka [[Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe|GOPR]] i [[Muzeum Turystyki Górskiej PTTKna Jaworzynie Krynickiej]]<ref name=BS>{{Cytuj książkę |nazwisko=Mościcki |imię=Bogdan |tytuł=Beskid Sądecki i Małe Pieniny |wydawca=Oficyna Wyd. „Rewasz” |miejsce=Pruszków |rok= 2007 |isbn=978-83-89188-65-6}}</ref>.
 
Jest też Jaworzyna węzłem szlaków turystyki pieszej i rowerowej. Na szczycie znajduje się [[TSR Jaworzyna Krynicka|maszt radiowo-telewizyjny]], restauracja i bufety<ref name=BS/>.
Linia 39:
Pierwotnie Jaworzynę porastał las bukowo-jodłowy. Las świerkowy na grzbiecie powstał w wyniku zalesienia. Oprócz tych trzech podstawowych gatunków drzew na Jaworzynie można spotkać jawory, jesiony, wiązy, modrzewie, sosny, jarzębiny, brzozy, iwy i olsze. Przy schronisku rośnie 60-letnia zasadzona [[sosna limba]] (pomnik przyrody), przy drodze dojazdowej do schroniska jest nasienny drzewostan bukowy<ref name=przyroda>{{Cytuj stronę |url=http://www.jaworzynakrynicka.pl/stacja/index.php5?module=Contents&contentId=28 |tytuł= Przyroda Jaworzyny |data dostępu = 2012=08-10}}</ref>. Z rzadkich w Polsce gatunków roślin występuje na Jaworzynie Krynickiej m.in. [[ostrożeń dwubarwny]]<ref>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.
 
Ze zwierząt w masywie Jaworzyny występują wszystkie większe gatunki krajowych ssaków: jelenie, dziki, sarny, ryśrysie, wilki i niedźwiedźniedźwiedzie. TenTe ostatniostatnie nie występujewystępują tutaj stale, ale pojawia; sięniekiedy czasamimigrują ze Słowacji lub z Bieszczadów<ref name=przyroda/>.
 
== Piesze szlaki turystyczne ==