Flandria (region): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
m Wycofano edycje użytkownika 89.229.176.76 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 78.8.73.109.
Linia 2:
[[Plik:LocatieZeeuwsVlaanderen.png|thumb|{{legenda|darkgreen|Holenderska część Flandrii}}]]
[[Plik:VlaanderenArtesie1477.png|thumb|300px|Hrabstwo Flandrii w 1477]]
'''Flandria''' (niderl. ''Vlaanderen'', fr. ''Flandre'') – kraina historyczno-geograficzna położona na terenie [[Belgia|Belgii]], [[Francja|Francji]] i [[Holandia|Holandii]] wzdłuż wybrzeża [[Morze Północne|Morza Północnego]].
 
Obejmuje terytoria dawnego [[Hrabstwo Flandrii|Hrabstwa Flandrii]], ale jej granice mogą być przy tym różnie określane, niekoniecznie jako prosta kontynuacja dawnego hrabstwa. Niekiedy, zwłaszcza w Belgii, termin "Flandria"„Flandria” używany jest na określenie wszystkich ziem zamieszkiwanych przez [[Flamandowie|Flamandów]] i objętych zasięgiem [[język flamandzki|języka flamandzkiego]] czy też jako określenie [[Region Flamandzki|Regionu Flamandzkiego]], jednostki federalnej Belgii, a nie jedynie terytorialno-kulturowej kontynuacji samego hrabstwa Flandrii.
 
Flandria zamieszkana jest głównie przez Flamandów, posługujących się językiem niderlandzkim i jego odmianą, językiem flamandzkim. Część obszaru dawnego Hrabstwa Flandrii jest jednak francuskojęzyczna.
 
== Historia ==
Od starożytności zasiedlona przez plemiona [[Celtowie|Celtów]], następnie część [[Cesarstwo Rzymskie|imperium rzymskiego]]. Począwszy od [[III wiek]]u zasiedlana przez plemiona [[Germanie|germańskie]], głównie [[Frankowie|Franków]] i [[Fryzowie|Fryzów]]. W [[VIII wiek]]u znalazła się w państwie [[Karol Wielki|Karola Wielkiego]], następnie po jego rozpadzie stanowiła [[lenno]] Francji. W okresie od [[XII wiek|XII]]–[[XV wiek]]u była najbogatszą i najgęściej zaludnioną częścią [[Europa|Europy]] oraz największym ośrodkiem gospodarczym kontynentu. Mieszkańcy regionu zajmowali się tkactwem, handlem i produkcją sukienniczą. Wśród jego najważniejszych ośrodków gospodarczych była Brugia, określana w literaturze historycznej mianem kolebki europejskiego kapitalizmu<ref>James M. Murray, ''Brugia. Kolebka kapitalizmu'', Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, ISBN 978-83-01-16710-3.</ref>. W [[1204]] roku hrabia Flandrii, [[Baldwin I (cesarz łaciński)|Baldwin IX]] został władcą [[Cesarstwo Łacińskie|Cesarstwa Łacińskiego]] w [[Konstantynopol]]u (jako Baldwin I). Rycerstwo flandryjskie licznie brało udział w [[krucjata|wyprawach krzyżowych]]. W latach [[1301]]-[[1320]] toczyła się [[wojna flandryjska|wojna w obronie niezależności regionu]], który usiłowali włączyć do swojego władztwa [[władcy Francji|królowie francuscy]]. W wyniku tej wojny jedynie część Flandrii znalazła się w granicach francuskich.
 
Od [[XV wiek]]u rozpoczął się we Flandrii [[renesans]], kraj stał się centrum rozwoju malarstwa, działali tu, m.in. [[Jan van Eyck]] i [[Rogier van der Weyden]]. Spór o dominację nad regionem był jedną z przyczyn wybuchu pomiędzy [[Anglia|Anglią]] i Francją [[wojna stuletnia|wojny stuletniej]]. Po śmierci [[Karol Zuchwały|Karola Zuchwałego]] w [[1477]] roku, dzięki małżeństwu z jego córką Marią, władzę nad prowincją objął arcyksiążę [[Habsburgowie|habsburski]] [[Maksymilian I Habsburg|Maksymilian]]. W [[1556]] Flandria przeszła pod rządy hiszpańskiej linii Habsburgów. W czasie [[Wojna o niepodległość Niderlandów|wojny o niepodległość Niderlandów]], toczonej w latach [[1566]]-[[1581]], Flandrię podzielono na katolicką część południową, która przystąpiła do [[Unia z Arras 1579|unii w Arras]] w [[1579]] i protestancką część północną, która przystąpiła do [[Unia utrechcka 1579|unii w Utrechcie]]. Od roku [[1714]], po [[pokój w Rastatt|pokoju w Rastatt]] znalazła się w rękach Habsburgów austriackich, w [[1794]] zajęta przez Francję, która utworzyła na jej terenie [[Republika Batawska|Republikę Batawską]]. Pomiędzy [[1814]] i [[1830]] wchodziła w skład Niderlandów, zaś od 1830 istnieje obecny podział pomiędzy Belgię, Francję i Holandię. Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] stanowiła teren walk między wojskami niemieckimi i państwami [[Ententa|Ententy]].
 
Od [[XV wiek]]u rozpoczął się we Flandrii [[renesans]], kraj stał się centrum rozwoju malarstwa, działali tu, m.in. [[Jan van Eyck]] i [[Rogier van der Weyden]]. Spór o dominację nad regionem był jedną z przyczyn wybuchu pomiędzy [[Anglia|Anglią]] i Francją [[wojna stuletnia|wojny stuletniej]]. Po śmierci [[Karol Zuchwały|Karola Zuchwałego]] w [[1477]] roku, dzięki małżeństwu z jego córką Marią, władzę nad prowincją objął arcyksiążę [[Habsburgowie|habsburski]] [[Maksymilian I Habsburg|Maksymilian]]. W [[1556]] Flandria przeszła pod rządy hiszpańskiej linii Habsburgów. W czasie [[Wojna o niepodległość Niderlandów|wojny o niepodległość Niderlandów]], toczonej w latach [[1566]]-[[1581]], Flandrię podzielono na katolicką część południową, która przystąpiła do [[Unia z Arras 1579|unii w Arras]] w [[1579]] i protestancką część północną, która przystąpiła do [[Unia utrechcka 1579|unii w Utrechcie]]. Od roku [[1714]], po [[pokój w Rastatt|pokoju w Rastatt]] znalazła się w rękach Habsburgów austriackich, w [[1794]] zajęta przez Francję, która utworzyła na jej terenie [[Republika Batawska|Republikę Batawską]]. Pomiędzy [[1814]] i [[1830]] wchodziła w skład Niderlandów, zaś od 1830 istnieje obecny podział pomiędzy Belgię, Francję i Holandię. Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] stanowiła teren walk między wojskami niemieckimi i państwami [[Ententa|Ententy]].
{{Przypisy}}