Historia powstania samolotu F-16: Różnice pomiędzy wersjami

[[United States Air Force|Siły Powietrznepowietrzne Stanów Zjednoczonych (Stany Zjednoczone)]] wkroczyły w [[wojna wietnamska|konflikt wietnamski]] bez dobrego [[samolot myśliwski|samolotu myśliwskiego]]. Atomowe [[pole walki]], do jakiegoktórego szykowano się na wypadek konfliktu z [[Układ Warszawski|Układem Warszawskim]] w [[Europa|Europie]], skierowało wysiłki Stanów Zjednoczonych na opracowanie [[Samolot ponaddźwiękowy|naddźwiękowych]] [[samolot myśliwsko-bombowy|samolotów myśliwsko-bombowych]], zdolnych do penetracji [[przestrzeń powietrzna|przestrzeni powietrznej]] przeciwnika i wykonania [[bomba jądrowa|jądrowego uderzenia jądrowego]] na wybrane cele. Przed atakami myśliwców przeciwnika miała je chronić duża prędkość i manewrowość, a także możliwość podjęcia z nimi [[walka powietrzna|walki]] naw wypadekrazie [[przechwycenie (lotnictwo)|przechwycenia]]. Natomiast doDo roli głównego środka osłony własnych [[armia|wojsk]] wyznaczono [[rakietowy zestaw przeciwlotniczy|rakietowe zestawy przeciwlotnicze]], a dopiero za ich szczelnym łańcuchem miały operować naddźwiękowe myśliwce przechwytujące zdolne do ataku [[Pocisk odrzutowy|rakietowego]] ataku na szybko poruszające się obiekty. Wobec prognozy o zaniku klasycznych walk powietrznych, coraz mniejszą wagę przywiązywano do manewrowości [[samolot bojowy|samolotu bojowego]], zarówno myśliwsko-bombowego, jak i [[myśliwiec przechwytujący|myśliwca przechwytującego]].

Ostatnim samolotem myśliwskim przeznaczonym do działań dziennych i prowadzenia manewrowych walk powietrznych, z przewagą uzbrojenia strzeleckiego nad rakietowym, był [[North American F-100 Super Sabre|North American F-100A Super Sabre]]. Jednak jego dalszy rozwój przebiegał w kierunku samolotu do uderzeń z użyciem broni jądrowej.

By zyskać możliwość wypełnienia pierwszego zadania, jeszcze przed rozpoczęciem wojny wietnamskiej podjęto studia nad wyspecjalizowanym myśliwcem przewagi powietrznej. W wyniku podjętego w tym celu ''[[program FX|programu FX]]'' powstał bardzo skuteczny samolot myśliwski do działań w każdych [[pogoda|warunkach pogodowych]] – [[McDonnell Douglas F-15 Eagle|F-15 Eagle]] (w amerykańskiej terminologii wojskowej „all-weather fighter” oznacza także samolot będący w stanie skutecznie walczyć w nocy). Był to jednak kosztowny samolot, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt jego specjalizacji. Dlatego w zadaniach uderzeniowych musiał być uzupełniony maszyną szturmową, zdolną do wykonywania precyzyjnych uderzeń na cele naziemne. W pierwszej połowie [[lata 70. XX wieku|lat 70.]] flota samolotów uderzeniowych składała się głównie z samolotów [[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom II]] i [[General Dynamics F-111]]. Ich możliwości w zakresie prowadzenia walk powietrznych były jednak ograniczone (w przypadku General Dynamics F-111 – wręcz żadne), a nieustanna walka z silnym lotnictwem przeciwnika wymagałaby uzupełnienia jednostek lotnictwa taktycznego znaczną liczbą kosztownych myśliwców F-15.

Bardzo podobna sytuacja zarysowała się w [[marynarka wojenna|marynarce wojennej]] – następcą myśliwców F-4 PhantomPhantomów w [[United States Navy|Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych]] miał być wyspecjalizowany do zwalczania przeciwnika powietrznego (w tym [[pocisk skrzydlaty|pocisków skrzydlatych]] odpalanych przeciwko [[lotniskowcowa grupa uderzeniowa|lotniskowcowym grupom uderzeniowym]]) równie drogi samolot [[Grumman F-14 Tomcat|F-14 Tomcat]]. W przypadku udziału w konflikcie konwencjonalnym zarysował się więc pewien niedobór liczebny obu typów maszyn w obu służbach – siłach powietrznych i marynarce wojennej. Kosztowny był bowiem nie tylko zakup znacznie droższych samolotów, ale także konieczność sformowania nowych jednostek z powodu specjalizacji sprzętu, w jakie były one wyposażone.

Pierwszy okres wojny wietnamskiej przyniósł nowe doświadczenia. Sam przebieg działań nie odpowiadał co prawda [[Europa|europejskim]] warunkom, jednak ich intensywność i ilość zaangażowanych sił pozwalały na wysnucie pewnych wniosków. Charakterystyczną cechą konfliktu był powrót do manewrowych walk powietrznych, co spowodowało pojawienie się nie w pełni właściwych wniosków co do możliwości prowadzenia walk powietrznych na średnich odległościach z użyciem kierowanych [[Pocisk odrzutowy|pocisków rakietowych]]. Główną przyczyną braku takich walk był stanowczy nakaz wzrokowej identyfikacji samolotu przeciwnika przed jego ewentualnym zwalczeniem, z obawy o zestrzelenie maszyny [[Chińska Republika Ludowa|chińskiej]] lub [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowieckiej]]. W Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przyjęto, że brak użycia pocisków kierowanych półaktywnie [[radiolokacja|radiolokacyjnie]] do niszczenia celów powietrznych spoza zasięgu widzialności wzrokowej wynika wyłącznie z ich niedoskonałości technicznej. W Stanach Zjednoczonych rzeczywista przyczyna była znana, jednak użycie tego rodzaju pocisków na mniejszych odległościach, doświadczenia w zakresie możliwości wykrycia przeciwnika na małej wysokości, jego odpowiednia wczesna identyfikacja oraz własności własnych maszyn w manewrowych walkach powietrznych również dały wiele do myślenia. Okazało się bowiem, że przy zmasowanym użyciu lotnictwa jedynie część samolotów przeciwnika może być zwalczana spoza widzialności wzrokowej, po czym w wyniku zbliżania się obu grup do siebie nastąpi nawiązanie manewrowych walk powietrznych. Wówczas główną rolę odgrywać miała manewrowość samolotu na typowych prędkościach walk powietrznych ([[liczba Macha|Ma]] od 0,6 do 1,2) z uwzględnieniem fazy pościgu (Ma do 1,6). Liczyła się przy tym nie tylko zdolność do wykonywania ciasnych zakrętów w płaszczyźnie poziomej, ale także nadmiar [[ciąg silnika lotniczego|ciągu]], który umożliwiałby wykonywanie [[akrobacja lotnicza|figur]] nawet w pionie bez utraty prędkości bądź wysokości i wywalczenie lepszej pozycji do ataku. Natomiast w zakrętach w płaszczyźnie poziomej ważna była zdolność do utrzymania prędkości, jak bowiem twierdził [[as myśliwski|as]] [[izrael]]skiego [[Siły ObronnePowietrzne Izraela#Lotnictwo|izraelskich (Heylwojsk ha'Avir, חיל האוויר)|lotnictwalotniczych]] – [[AviemAwiem Sella]], – ''Utrata„utrata prędkości w walce to śmierć. Samolot staje się wówczas łatwym łupem samonaprowadzających się pocisków rakietowych, a brak prędkości uniemożliwia wykonywanie odpowiednich uników''uników”.