Kryzys zakładników (Iran): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Autokorekta |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 10:
22 października 1979 prezydent USA [[Jimmy Carter]] zgodził się na przyjazd obalonego szacha do Stanów Zjednoczonych na leczenie. Początkowo fakt ten nie wzbudził w Iranie większego zainteresowania, następnie jednak ajatollah Chomejni i jego współpracownicy zaczęli przekonywać opinię publiczną, że wyjazd szacha do USA świadczył o tym, że kraj ten nadal starał się wpływać na sytuację wewnętrzną w Teheranie. Twierdzono, że zwolennicy monarchii i współpracy z USA nadal działali w rządzie i wśród przeciwników Chomejniego. Przekonanie, że Stany Zjednoczone przygotowywały zamach stanu (tak jak w 1953) przeciwko islamskiemu rządowi było żywe w szczególności w środowisku zradykalizowanych studentów<ref>M. Axworthy, ''Revolutionary...'', s. 166-167.</ref>. Mohammad Haszemi i [[Masume Ebtekar]] w swoich wspomnieniach twierdzili, że studenci o radykalnych poglądach dyskutowali o możliwości ataku na ambasadę USA, część z nich popierała takie działanie, a część była przeciwna, argumentując, że rewolucji islamskiej bardziej zagraża [[lewica]], [[komunizm]] i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związek Radziecki]]. Według Haszemiego zajęcie ambasady popierali głównie studenci religijni, ale równocześnie o poglądach lewicujących, a już po opanowaniu budynku niektórych napastników, bardziej pobożnych, zmuszono do jego opuszczenia<ref name=":8">S. Hunter, ''Iran...'',s 104-105.</ref>.
[[Plik:Two American hostages in Iran hostage crisis.jpg|mały|Dwójka zakładników]]
4 listopada 1979 grupa kilkuset (według Abrahamiana czterystu<ref name=":3">E. Abrahamian, ''Historia...'', s. 218-219.</ref>) młodych działaczy, studentów<ref name=":0" /> i szyickich duchownych<ref>J. Zdanowski, ''Historia...'', s. 501.</ref>, określających siebie jako Studentów Wiernych Linii Imama<ref name=":3" />, wkroczyli do ambasady amerykańskiej w Teheranie i wzięli jako zakładników znajdujących się w niej marines i personel dyplomatyczny. Przebywający w ambasadzie wojskowi nie bronili się, rzucili jedynie w stronę studentów kilka granatów z gazem łzawiącym<ref name=":0">M. Axworthy, ''Revolutionary...'', s. 168.</ref>. Zakładników związano i założono im opaski na oczy (w późniejszym okresie byli związani tylko wtedy, gdy wyprowadzano ich poza budynek lub gdy okazywali nieposłuszeństwo<ref name=":4">M. Axworthy, ''Revolutionary...'', s. 171.</ref>). Niektórzy zostali pobici i poddani przesłuchaniom przez studentów, którzy starali się ustalić, którzy z dyplomatów byli oficerami [[Centralna Agencja Wywiadowcza|CIA]], a także zmusić personel ambasady do otwarcia sejfów. W telewizji i prasie pojawiły się fotografie zakładników, które zrobiły w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie duże wrażenie<ref name=":0" />. Studenci wydali oświadczenie, w którym domagali się powrotu szacha do Iranu<ref name=":0" />. W imieniu grupy komunikaty dla mediów przekazywała Masume Ebtekar<ref>{{Cytuj|tytuł=Profile: Masumeh Ebtekar|czasopismo=BBC|data=2003-07-09|data dostępu=2016-07-23|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3053145.stm}}</ref>.
[[Plik:Revolutionary occupation of U.S. embassy Title of Islamic Republican newspaper in November 5, 1979.jpg|mały|"Rewolucyjna okupacja ambasady amerykańskiej" - nagłówek z irańskiej gazety z 5 listopada 1979]]
Prawdopodobnie studenci zamierzali początkowo zająć ambasadę tylko na kilka godzin<ref name=":0" /> lub najwyżej 3-4 dni, tj. na czas umożliwiający zapoznanie się z przechowywanymi w niej tajnymi dokumentami<ref name=":8" />. Postanowili jednak kontynuować okupację, gdy zdali sobie sprawę z tego, z jakim zainteresowanie spotkało się to wydarzenie<ref name=":8" />. Jest mało prawdopodobne, by o całej sytuacji wiedział Ruhollah Chomejni lub by to on był jej inicjatorem (w momencie zajęcia placówki dyplomatycznej przebywał w [[Kom (miasto)|Ghom]])<ref name=":0" />. Nie jest także jasne, które postacie z porewolucyjnej irańskiej elity władzy mogły stać za działaniami studentów, i czy w ogóle były takie osoby. O zainspirowanie ataku oskarżano m.in. Mohammada Behesztiego, jednak w ocenie Shireen Hunter na poparcie tej koncepcji istnieją jedynie domysły. Bardziej prawdopodobne jej zdaniem jest pojawienie się idei zajęcia ambasady w kręgu lewicującego duchowieństwa, z [[Mohammad Choejniha|Mohammadem Choejnihą]] na czele<ref>S. Hunter, ''Iran...'', s. 106-107.
| |||