Okręg kowieński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
korekta linków, WP:SK
Linia 39:
== Historia ==
Jednostka podziału administracyjno-terytorialnego Litwy z centrum w Kownie powstała najprawdopodobniej około 1398 r., kiedy to w oficjalnych dokumentach wspomniany został starosta kowieński Jan Sunigajło. Starostwo było wówczas częścią kraju administrowaną przez urzędnika wyznaczonego przez Wielkiego Księcia Litewskiego – starostę lub namiestnika. Dlatego zdaniem historyków rok 1938 można uważać za datę założenia okręgu kowieńskiego.
Starosta kowieński rezydował w zamku w Kownie. Od 1408 roku, kiedy Kownu nadano prawo magdeburskie<ref>http://www.sztetl.org.pl/pl/article/kowno/3,historia-miejscowosci/.</ref>, autonomiczne samorządowo miasto nie podlegało mu, zaz wyjątkiem niektórych, określonych kwestii. W 1486 roku, kiedy odbudowano zamek w Kownie, stał się on centrum powiatu, a namiestnik powołany przez władcę pełnił tam funkcję najwyższego urzędnika, który zarządzał okolicznym terytorium.
 
Po reformie administracyjno-prawnej w latach 1564–1566, Litwa, zaz wyjątkiem Żmudzi, na przykładzie Polski została podzielona na powiaty (okręgi). Powiat kowieński, będący do tej pory niestałą jednostką terytorialną, został podporządkowany województwu trockiemu (i należał doń do 1795 roku) i przyjął jasno określone granice. Metryka Litewska w sposób następujący opisuje terytorium powiatu kowieńskiego: „Granicą tego powiatu – z jednej strony rzeka Niewiaża do granicy Upity, z drugiej strony do granicy Wiłkomierza, włączając Kulwę i Żejmy; z trzeciej strony włączając Vaiguvę i po lewej Uogintai wzdłuż granicy Żyżmar, z czwartej strony w górę Niemna włączając Barboriškės, do puszczy Jego Królewskiej Mości, do granicy Żmudzi.”
Kowno nie podlegało powiatowi. Miastu zezwolono na posiadanie pieczęci prawa ziemskiego. W 1791 roku z 20 parafii utworzono nowy okręg preński.
 
Linia 89:
|
|
* 22 miasteczka: [[Opitołoki]], [[Ejragoła]], [[Bobty]], [[Betygoła]], [[Czekiszki]], [[Datnów]], [[Grynkiszki]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Jaswojnie]], [[Kormiałów]], [[Kiejdany]], [[Kroki (Litwa)|Kroki]], [[Labūnava]], [[Czerwony Dwór (Litwa)|Czerwony Dwór]], [[Rumszyszki]], [[Średniki]], [[Skaruliai]], [[Surwiliszki]], [[Wędziagoła]], [[Wielona]], [[Wilki]], [[Żejmy]]
|-
|1897
Linia 97:
|
* 1 miasto: [[Kowno]]
* miasteczka: [[Ejragoła]], [[Datnów]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Kiejdany]], [[Kroki (Litwa)|Kroki]], [[Średniki]], [[Surwiliszki]], [[Wilki]]
|-
|1914
Linia 114:
|
|
|12 gmin: [[Bobty]], [[Czekiszki]], [[Datnów]], [[Godlewo]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Pokojnie]], [[Czerwony Dwór (Litwa)|Czerwony Dwór]], [[Rumszyszki]], [[Turžėnai]], [[Wielona]], [[Wędziagoła]], [[Wilki]], [[Zapyszki]]
|
|-
Linia 120:
|2618
|98 918
|16 gmin: [[Gmina Poniemoń]], [[Bobty]], [[Czekiszki]], [[Datnów]], [[Godlewo]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Łopie]], [[Klasztor w Pożajściu|Pożajście]], [[Pokojnie]], [[Czerwony Dwór (Litwa)|Czerwony Dwór]], [[Średniki]], [[Rumszyszki]], [[Turžėnai]], [[Wielona]], [[Wędziagoła]], [[Wilki]], [[Zapyszki]]
* 1 miasto: [[Janów (Litwa)|Janów]]
* 8 miasteczek
* 524 wsi
Linia 176:
|8060
|701 529
|8 samorządów: [[Birsztany]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Koszedary]], [[Kowno (rejon miejski)]], [[Kowno]], [[Kiejdany]], [[Preny]], [[Rosienie]]
* 14 miasta
* 2657 wsi
Linia 250:
| Gmina Godlewo || 1919–1950 || [[Godlewo]]
|-
| Gmina Janów || 1919–1950 || [[Janów (Litwa)|Janów]]
|-
| Gmina Kormiałów || 1947–1950 || [[Kormiałów]]
Linia 258:
| Gmina Łopie || 1921?–1950 || [[Łopie]]
|-
| Gmina Lekėčiai || 1949–1950 || [[Lokajcie|Lekėčiai]]
|-
| Gmina Pokojnie || 1919–1946 || [[Pokojnie]]
Linia 264:
| [[Gmina Poniemoń]] || 1920–1950 || [[Poniemoń]]
|-
| Gmina Poźajście || 1921?–1946 || [[Klasztor w Pożajściu|Pożajście]]
|-
| Gmina Petrašiūnai || 1945?–1947 || [[Petrašiūnai]]
|-
| Gmina Czerwony Dwór || 1919–1950 || [[Czerwony Dwór (Litwa)|Czerwony Dwór]]
|-
| Gmina Rumszyszki || 1919–1946 || [[Rumszyszki]]
Linia 337:
W okręgu jest 13 miast (spis według wielkości):
# [[Kowno]]
# [[Janów (Litwa)|Janów]]
# [[Kiejdany]]
# [[Godlewo]]
Linia 356:
* {{flaga|NOR}} [[Vestfold]], [[Norwegia]]
* {{flaga|GRE}} [[Prefektura Saloniki]], [[Grecja]]
* {{flaga|RUS}} [[Republika Komi|Komi]], [[Rosja]]
* {{flaga|FIN}} [[Peijet Hemė]], [[Finlandia]]
* {{flaga|RUS}} [[Ulan Udė]], [[Rosja]]