Polityka zagraniczna Polski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Linia 24:
Nierozwiązana pozostawała natomiast kwestia [[Garnizony Armii Radzieckiej na terytorium Polski|stacjonującej w Polsce Armii Radzieckiej]]<ref name="Zieba26" />. O ile zagadnienie to zostało stosunkowo szybko uregulowane z NRD, Węgrami i Czechosłowacją, o tyle w przypadku Polski pojawiły się dwa problemy – z jednej strony była to kwestia zaplecza dla wycofujących się jednostek z niemieckich landów wschodnich, zaś z drugiej – wstrzemięźliwość strony polskiej w związku z brakiem polsko-niemieckiego układu dotyczącego granicy<ref name="Zieba26" />. Ostatecznie ostatni żołnierze byłej Armii Radzieckiej opuścili terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 17 września 1993 roku<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.rp.pl/artykul/192416.html?print=tak|tytuł=Ogni Moskwy nie ma już w Polsce|autor=Maja Narbutt|data=2008-09-18|opublikowany=rp.pl|data dostępu=2010-01-22}}</ref>.
Pogłębiający się kryzys, otwarte dążenia poszczególnych republik do uzyskania niepodległości oraz nieudany [[Pucz moskiewski|pucz twardogłowych komunistów]] przyspieszyły [[
==== Intensyfikacja procesów integracyjnych oraz transformacja NATO ====
Linia 62:
Drugim tak wyraźnym kierunkiem stała się polityka wschodnia, początkowo zorientowana na uregulowanie stosunków z ZSRR, a następnie na budowę formalnoprawnych ram dobrosąsiedzkiej współpracy z byłymi republikami sowieckimi<ref name="Zieba19" />. Wiosną 1990 roku zainicjowano politykę ''dwutorowości'' wobec ZSRR – z jednej strony nie naciskano na rozwiązanie Układu Warszawskiego i wycofanie Armii Radzieckiej z Polski, zaś z drugiej życzliwie odnoszono się do faktu odzyskiwania suwerenności przez kolejne republiki<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Zięba|imię=Ryszard|autor link=Ryszard Zięba|tytuł=Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie|wydanie=1|wydawca=[[Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne]]|miejsce=Warszawa|rok=2010|strony=20|isbn=978-83-60807-13-2}}</ref>. Już po rozpadzie ZSRR wśród kolejnych władz rządzących Polską ukształtowała się wizja polityki wschodniej, w której za głównego rywala uznano [[Rosja|Federację Rosyjską]], zaś [[Ukraina|Ukrainę]] określono jako strategicznego partnera<ref name="Zieba21">{{Cytuj książkę|nazwisko=Zięba|imię=Ryszard|autor link=Ryszard Zięba|tytuł=Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie|wydanie=1|wydawca=[[Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne]]|miejsce=Warszawa|rok=2010|strony=21|isbn=978-83-60807-13-2}}</ref>. Towarzyszyła temu koncepcja wspierania demokratyzacji [[Białoruś|Białorusi]]<ref name="Zieba21" />. Takie ujęcie polityki wschodniej było pewnym nawiązaniem do idei [[prometeizm (polityka)|prometeizmu]]<ref name="Zieba21" />.
Wraz z reorientacją polityki zagranicznej nastąpiła marginalizacja jednego z dotychczasowych jej kierunków, czyli współpracy z państwami pozaeuropejskimi<ref name="Zieba22" />. Ograniczono ją głównie do państw powiązanych z Zachodem<ref name="Zieba22" />. Na spadek kontaktów z wieloma spośród tych krajów wpłynęło również nawiązanie stosunków z [[Izrael]]em, [[Chile]] i [[
== Organy odpowiedzialne za prowadzenie polityki zagranicznej ==
Linia 99:
Wśród powodów, dla których chadecki kanclerz zwlekał z uznaniem granicy, mimo nacisków m.in. prezydenta [[George H.W. Bush|George’a Busha]], wymienia się m.in<ref name="Zieba47" />:
* obawy o utratę poparcia politycznego wśród środowisk [[Wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej|wysiedlonych Niemców]], szczególnie przed [[Wybory parlamentarne w Niemczech w 1990 roku|wyborami parlamentarnymi z 1990 roku]];
* posługiwanie się zasadą [[legalizm]]u – zwraca się uwagę na fakt, że [[Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec|Konstytucja Niemiec]] mówi o terytorium sprzed [[II wojna światowa|II wojny światowej]];
* obawy przed roszczeniami polskiego rządu i społeczeństwa o odszkodowania za szkody wyrządzone przez [[Niemcy (naród)|Niemców]].
Linia 209:
==== Polska w NATO ====
[[Plik:EU and NATO.svg|thumb|250px|Europejskie państwa członkowskie [[NATO]] i [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]]]]
Po przystąpieniu Polski do NATO wskazać można na kilka tendencji w jej polityce względem Organizacji. Polska jest krajem, który wspiera politykę ''otwartych drzwi'' – widoczne było to m.in. w jej staraniach o poszerzenie NATO o [[kraje bałtyckie]] i [[Słowacja|Słowację]]<ref name="Zieba99">{{Cytuj książkę|nazwisko=Zięba|imię=Ryszard|autor link=Ryszard Zięba|tytuł=Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie|wydanie=1|wydawca=[[Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne]]|miejsce=Warszawa|rok=2010|strony=99|isbn=978-83-60807-13-2}}</ref>. Podobnie jak Stany Zjednoczone wspierała również zbliżenie z [[Gruzja|Gruzją]] i [[Ukraina|Ukrainą]]<ref name="Zieba99" />. W obu przypadkach zaangażowanie to powodowało jednak wzrost napięć w stosunkach z Federacją Rosyjską<ref name="Zieba99" />. Wspieranie amerykańskiego stanowisko zauważalne było również w kilku innych przypadkach – Polska poparła np. [[Wojna domowa w Kosowie|naloty NATO na Serbię]]<ref name="Zieba100" /> oraz zachowywała dystans wobec pomysłów rozwijania [[Wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony|Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony]]<ref name="Zieba100">{{Cytuj książkę|nazwisko=Zięba|imię=Ryszard|autor link=Ryszard Zięba|tytuł=Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie|wydanie=1|wydawca=[[Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne]]|miejsce=Warszawa|rok=2010|strony=100|isbn=978-83-60807-13-2}}</ref>. Także w kwestii [[II wojna w Zatoce Perskiej|inwazji na Irak]] strona polska popierała stanowisko amerykańskie<ref name="Zieba100" />. Działała też na rzecz zaangażowania NATO w [[
Polsce udało się natomiast włączyć w dyskusję nad nową koncepcją [[Strategia (sztuka wojenna)|strategiczną]] Sojuszu, która rozpoczęła się po [[Szczyt NATO w Strasburgu i Kehl 2009|szczycie NATO w Strasburgu i Kehl]] oraz powrocie [[Francja|Francji]] do struktur wojskowych<ref name="Zieba101">{{Cytuj książkę|nazwisko=Zięba|imię=Ryszard|autor link=Ryszard Zięba|tytuł=Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie|wydanie=1|wydawca=[[Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne]]|miejsce=Warszawa|rok=2010|strony=101|isbn=978-83-60807-13-2}}</ref>. Jako ekspert w dwunastoosobowej grupie pracującej nad redefinicją strategii znalazł się [[Adam Daniel Rotfeld]]<ref name="Zieba101" />. Innym sukcesem Polski w NATO było włączenie [[bezpieczeństwo energetyczne|bezpieczeństwa energetycznego]] w obszar zainteresowania Sojuszu<ref name="Zieba102">{{Cytuj książkę|nazwisko=Zięba|imię=Ryszard|autor link=Ryszard Zięba|tytuł=Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie|wydanie=1|wydawca=[[Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne]]|miejsce=Warszawa|rok=2010|strony=102|isbn=978-83-60807-13-2}}</ref>. Pierwsze kroki w tym zakresie podjęto jeszcze za rządów [[Prawo i Sprawiedliwość|Prawa i Sprawiedliwości]], a działania w tym zakresie kontynuowano już po objęciu rządów przez [[Platforma Obywatelska|Platformę Obywatelską]]<ref name="Zieba102" />. 3 kwietnia 2008 roku na [[Szczyt NATO w Bukareszcie 2008|szczycie w Bukareszcie]] przyjęto raport zatytułowany ''Rola NATO w bezpieczeństwie energetycznym'', a rok później kolejny szczyt przyjął ''Raport o postępie osiągniętym w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego''<ref name="Zieba102" />. Oznacza to, że polska inicjatywa zakończyła się powodzeniem, co jest czynnikiem sprzyjającym wzrostowi znaczenia Polski w ramach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego<ref name="Zieba102" />.
| |||