Proinsulina: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ScotXW (dyskusja | edycje)
-Proinsulin.gif +Proinsuline schematic topological diagram.svg
m poprawa przek., WP:SK, drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Insulin Maturation.jpg|thumb|right|center|350px|Schemat powstawania i obróbki insuliny. Widoczny jest jak z pierwotnego preprołańcucha insuliny odcinana jest sekwencja sygnałowa (ang. {{Kolor|blue|signal sequence}}), a następnie peptydu (łańcucha) C (ang. {{Kolor|green|chain C}}), by powstała insulina]]
[[Plik:Proinsuline schematic topological diagram.svg|thumb|350px|right|Schemat [[konformacja|konformacji]] proinsuliny. 86 kółeczek oznacza [[aminokwasAminokwasy|aminokwasy]]y. 35 białychszarych kółeczek to łańcuch C, wycinany przez [[proteaza|proteazy]]]]
 
'''Proinsulina''' – [[Peptydy|peptyd]], nieaktywny prekursor [[insulina|insuliny]].
Proinsulina powstaje w [[trzustka|trzustce]], w komórkach β [[wysepki Langerhansa|wysepek Langerhansa]]. [[Gen]] zlokalizowany na krótszym ramieniu [[chromosom 11|chromosomu 11]] ({{fakt|[[locus]] p15.5|data=2016-07}}) koduje powstawanie prekursorowego peptydu preproinsuliny<ref name=pwn />, liczącego u człowieka 110 [[aminokwasAminokwasy|aminokwasów]]ów. Preproinsulina zawiera fragment sygnałowy {{fakt|złożony z 24 aminokwasów, który w [[RetikulumSiateczka endoplazmatyczneśródplazmatyczna|retikulum endoplazmatycznym]]|data=2016-07}} pod wpływem odpowiedniej [[proteaza|proteazy]] zostaje odcięty i w ten sposób powstaje proinsulina<ref name=pwn />.
 
{{fakt|Proinsulina składa się z 86 [[aminokwasAminokwasy|aminokwasów]]ów|data=2016-07}}. Łańcuch proinsuliny przyjmuje charakterystyczną [[konformacja|konformację]] z [[mostek dwusiarczkowy|mostkami dwusiarczkowymi]] (-S-S-) łączącymi łańcuchy A (21 aminokwasów) i B (30 aminokwasów)<ref name=pwn />. Podczas wydzielania insuliny w komórkach β {{fakt|35-aminokwasowy|data=2016-07}} fragment - peptyd C - jest odcinany i powstaje właściwy [[hormony zwierzęce|hormon]]. {{fakt|Najpierw [[Endopeptydazy|endopeptydaza]] 1 przerywa połączenie peptydu C z łańcuchem B, potem endopeptydaza 2 powoduje przerwanie połączenia pomiędzy peptydem C a łańcuchem A. Do [[krew|krwi]] dostają się niewielkie ilości proinsuliny|data=2016-07}}. Z jednej cząsteczki proinsuliny powstaje w [[aparat Golgiego|aparacie Golgiego]] komórki beta jedna cząsteczka insuliny i jedna cząsteczka [[peptyd C|peptydu C]]<ref name=pwn>{{Cytuj książkę | nazwisko = Gawęcki | imię = Jan | tytuł = Żywienie człowieka | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce = Warszawa | data = 2003 | strony = 68 | isbn = 8301139471 | nazwisko2 = Hryniewiecki | imię2 = Lech | tom = 1 | tytuł tomu = Podstawy nauki o żywieniu | rozdział = Budowa układów związanych z przyswajaniem pokarmu | imię r = Marian | nazwisko r = Grzymisławski}}</ref>. Składniki te w takiej samej proporcji są wydzielane do krwi [[układUkład wrotny wątroby|układu wrotnego]].
 
{{fakt|Pomiar [[Stężenie (chemia)|stężenia]] peptydu C we [[krew obwodowa|krwi obwodowej]] ma obecnie duże znaczenie praktyczne, gdyż najlepiej odzwierciedla czynność komórek β trzustki. Peptyd C w całości opuszcza [[wątroba|wątrobę]] i ulega rozpadowi dopiero w [[Nerka|nerkachnerka]]ch. Tylko 5% peptydu C przechodzi do [[mocz]]u.
 
Preparaty insuliny z trzustek zwierzęcych (insulina bydlęca, wieprzowa) zawierają resztki proinsuliny, które mogą powodować objawy uczuleniowe i [[insulinooporność]] u przyjmujących je chorych, jest to jeden z powodów, dla których lepsze są preparaty insuliny ludzkiej uzyskane metodami [[inżynieria genetyczna|inżynierii genetycznej]].|data=2016-07}}