Oktawa (literatura): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
korekta
poprawka
Linia 1:
'''Oktawa''' - strofa złożona z ośmiu wersów (jedenastozgłoskowych) o układzie [[rym|rymów]] abababcc<ref>Dorota Korwin-Piotrowska, Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011, s. 198-199.</ref>,
gdzie ababab to sytuacja dramatyczna, natomiast cc to często sentencja<ref>Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1980, s. 533.</ref>. Oktawa jest jakby przedłużeniem sekstyny ababcc.
Tradycyjna strofa epiki renesansowej i barokowej<ref>Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 150-151.</ref>. U schyłku średniowiecza wprowadził ją do poezji włoskiej [[Giovanni Boccaccio]], używając jej miedzu innymi w poemacie Tezeida. Występuje ona między innymi w eposach [[Matteo Maria Boiardo|Mattea Boiarda]] (Orland zakochany), [[Luigi Pulci|Luigiego Pulciego]] (Morgante)<ref>Walerian Preisner, Luigi Pulci i jego "Morgante", Toruń 1966.</ref>, [[Ludovico Ariosto|Ludovica Ariosta]] (Orland szalony), [[Torquato Tasso|Torquata Tassa]] (Jerozolima wyzwolona), [[Luís Vaz de Camões|Luísa de Camõesa]] (Luzjady), [[Lucrezia Marinella|Lucrezii Marinelli]] (Henryk, albo Bizancjum zdobyte), [[Giambattista Marino|Giambattisty Marina]] (Adon)<ref>Zobacz Luigi Marinelli, Polski Adon, 1997.</ref> i [[Alonso de Ercilla y Zúñiga|Alonsa Ercilla y Zúñiga]] (Araukana)<ref>Poemat Araukana przełożył na język polski Czesław Ratka (Gliwice 2015).</ref>. W okresie romantyzmu oktawę stosowali [[George Gordon Byron]] (Beppo, Don Juan), [[Percy Bysshe Shelley]] (Question) i [[John Keats]] (Isabella). Za oceanem strofę abababcc wykorzystywała [[Emma Lazarus]] (In exile). Jako pierwszy w Polsce oktawą posłużył się [[Sebastian Grabowiecki]], a spopularyzował ją swoim przekładem Jerozolimy wyzwolonej Tassa [[Piotr Kochanowski]]. W okresie baroku<ref>Zobacz: Teresa Kostkiewiczowa, Oktawa, [w:] Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.</ref> oktawą posługiwali się [[Jan Andrzej Morsztyn]] (Psyche), [[Stanisław Herakliusz Lubomirski]] (Tobiasz wyzwolony), [[Wespazjan Kochowski]] (Dzieło boskie), [[Samuel Twardowski]] (Dafnis) i [[Wacław Potocki]] (Judyta).
 
:: ''Obróć łaskawe, panno, ku mnie oczy.''