Maciej Rataj: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
lepiej było, dr.
Linia 2:
|polityk = Maciej Rataj
|grafika = [[Plik:Rataj.jpg|200px]]
|opisdata grafikiurodzenia = 19 =lutego 1884
|data urodzenia = [[19 lutego]] [[1884]]
|miejsce urodzenia = [[Chłopy (Ukraina)|Chłopy]] k. [[Lwów|Lwowa]]
|data śmierci = [[21 czerwca]] [[1940]]
|miejsce śmierci = [[Palmiry]]
|funkcja = [[Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego|Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego]]
|partia = [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913-1931)|Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”]]
|od = 24 lipca 1920
Linia 24 ⟶ 23:
|3 od = 16 grudnia 1922
|3 do = 22 grudnia 1922
|3 poprzednik = [[Gabriel Narutowicz]] ([[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydent RP]])
|3 następca = ''on[[Stanisław samWojciechowski]] również([[Prezydent tymczasowyRzeczypospolitej prezydent''Polskiej|Prezydent RP]])
|4 funkcja = [[Pełniący obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej|Zastępujący Prezydenta Rzeczypospolitej]]
|4 partia = [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913-1931)|Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”]]
|4 od = 15 maja 1926
|4 do = 4 czerwca 1926
|4 poprzednik = ''on[[Stanisław samWojciechowski]] również([[Prezydent tymczasowyRzeczypospolitej prezydent''Polskiej|Prezydent RP]])
|4 następca = [[Ignacy Mościcki]]<br />([[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydent RP]])
|5 funkcja = [[Stronnictwo Ludowe|Prezes Stronnictwa Ludowego]]
|5 partia = [[Stronnictwo Ludowe]]
Linia 50 ⟶ 49:
 
== Wykształcenie ==
Urodził się w biednej rodzinie rolniczej w podlwowskiej wsi [[Chłopy (Ukraina)|Chłopy]]. Jego ojciec był człowiekiem doceniającym konieczność wyedukowania syna. W Chłopach Maciej Rataj ukończył jednoklasową szkołę ludową, a następnie czteroklasową w [[Komarno (miastoUkraina)|Komarnie]]. Przez pewien okres przebywał w [[Uście Solne|Uściu Solnym]]. Później przeniósł się do Lwowa, gdzie uczył się w IV gimnazjum klasycznym. Egzamin dojrzałości zdał w czerwcu 1904. Już wtedy współpracował z pismem „[[Przyjaciel Ludu]]”. Wówczas podjął decyzję o studiowaniu [[filologia klasyczna|filologii klasycznej]] na [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytecie Lwowskim]]. W trakcie studiów prowadził działalność oświatową, kształceniową i polityczną w środowiskach chłopskich. Działał w Kole [[Towarzystwo Szkoły Ludowej|Towarzystwa Szkoły Ludowej]] im. Tadeusza Kościuszki i w Bratniej Pomocy. Pod koniec edukacji na Uniwersytecie Lwowskim wszedł w skład Komisji Reprezentacyjnej Związku Młodzieży Postępowej (działali w niej już wówczas m.in. [[Stanisław Kot]] i [[Kazimierz Świtalski]]). Studia ukończył w 1908, po czym został nauczycielem gimnazjalnym we Lwowie. Jako zastępca nauczyciela w C. K. Gimnazyum VI. we Lwowie w roku szkolnym 1917/1918 uczył języka łacińskiego<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum VI. we Lwowie za rok szkolny 1917/18 | wydawca = Fundusz Naukowy | miejsce = Lwów | data = 1918 | strony = 3, 4, 9 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=5832}}</ref>
 
== Ruch ludowy ==
Linia 65 ⟶ 64:
 
== Marszałek Sejmu ==
Po wyborach w 1922 Rataj ponownie wszedł do Sejmu ([[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1922-19271922–1927)|I kadencji]]). Na drugim posiedzeniu, 1 grudnia, został wybrany na [[Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej|marszałka Sejmu]]. Głosowały na niego ugrupowania [[centrum (opcja polityczna)|centrowe]] i [[prawica|prawicowe]]. Funkcja ta, z powodu dużego rozbicia partyjnego w izbie, była w tym czasie niezwykle trudna i odpowiedzialna. W stosunkowo krótkim czasie Maciej Rataj okazał się sprawnym organizatorem prac Sejmu, zaskarbiając sobie powszechny szacunek większości składu izby. Gdy pod koniec 1923 ustępował [[Drugi rząd Wincentego Witosa|drugi rząd Witosa]], marszałek izby również postanowił podać się do dymisji. Nie została ona jednak przyjęta przez większość sejmową.
 
Od czasu [[Przewrót majowy|przewrotu majowego]], jego ocena osoby marszałka stopniowo się pogarszała. Wkrótce stał się jednym z głównych krytyków [[sanacja|rządów sanacyjnych]]. W 1929 na zjeździe PSL „Piast” mówił: <blockquote>''W Polsce od trzech i pół lat żyjemy bez prawa, połamano konstytucję, połamano ustawy. To nie dyktatura. Mamy dyktaturę we Włoszech, mamy w Hiszpanii, ale mamy i prawo. W Polsce od trzech lat nie wie się, co będzie za 24 godziny... W Polsce nie wie się, co będzie jutro, to wszystko zależy od samowładztwa...''<ref name="Czajowski">{{cytuj książkę |nazwisko= Czajowski|imię= Jacek|nazwisko2= Majchrowski|imię2= Jacek M.|tytuł= Sylwetki polityków drugiej Rzeczypospolitej|wydawca=Wydawnictwo ZNAK|miejsce= Kraków|rok= 1987|strony=42–52|id= |isbn=83-7006-170-2}}</ref></blockquote> Nawoływał do walki z sanacją, ale przy pomocy metod [[demokracja|demokracji]] [[System parlamentarny|parlamentarnej]]. Liczył na możliwość porozumienia z [[Marian Zyndram-Kościałkowski|Marianem Zyndramem-Kościałkowskim]] i [[Edward Śmigły-Rydz|Edwardem Śmigłym-Rydzem]]. Nie zgadzał się z nim Wincenty Witos przebywający na emigracji w Czechosłowacji. 26 marca 1928 zakończył swą działalność jako marszałek Sejmu. Jego następcą został [[Ignacy Daszyński]].