Rugi pruskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Zobacz też |
m poprawa linków |
||
Linia 4:
== Tło historyczne ==
Rolnictwo we wschodnich prowincjach Prus było w dużym stopniu oparte na wielkoobszarowych latyfundiach posiadanych przez niemieckich obszarników – [[junkier|junkrów]]. Potrzebowali oni taniej siły roboczej i zatrudniali tysiące imigrantów – Polaków z zaboru rosyjskiego i austriackiego. Podobnie rosnący przemysł [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] przyciągał imigrantów z tych zaborów. Nie odnotowano antyniemieckiej działalności ze strony tych imigrantów. Napływowi Polaków sprzyjał jednoczesny odpływ miejscowej ludności, tak niemieckiej jak polskiej, do zachodnich, bardziej rozwiniętych części
== Rozporządzenie o wysiedleniu z 1885 roku i jego wykonanie ==
Linia 70:
| style="background:#efefef;"| '''6498'''
|}
Wykonywanie rozporządzenia o wysiedleniu obywateli [[Imperium Rosyjskie]]go i [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] z Górnego Śląska rozpoczęło się de facto w czerwcu roku 1885 i trwało około dwóch lat<ref>Adam Galos, op.cit., str 73.</ref>. Sprawozdania [[Landrat (Prusy)|landratów]] górnośląskich raportują liczby wysiedlonych na podstawie rozporządzenia z 26 marca dopiero od III kwartału 1885 (922 osoby do [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]] i ani jednej do [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]]) do III kwartału 1887 (odpowiednio 31 i 13 osób). W szczytowym okresie [[Rugi|rugów]] na Górnym Śląsku (do II kwartału 1886) wysiedlano z Górnego Śląska od tysiąca do ponad półtora tysiąca osób kwartalnie, jak w tabeli obok<ref name=Galos>[[Adam Galos]], „Rugi pruskie na Górnym Śląsku (1885-1890)”, w: [[Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka]], IX 1954, s. 56-107; tabela str. 94.</ref>.
Znamienne jest, że wysiedlenia dokonane w wyniku tego rozporządzenia nie wpłynęły korzystnie na poziom płac pozostających na miejscu pracowników-obywateli Prus, choć jednym z oficjalnych argumentów przemawiających za przyjęciem tego rozwiązania była ochrona miejsc pracy zagrożonych przez napływowych pracowników zagranicznych<ref>Taką motywację działań rządu pruskiego znaleźć można w oficjalnej ''Norddeutsche Allgemeine Zeitung'' z 31.5.1885, na podstawie ''Schulthess Europäischer Geschichtkalender'', 1885, s. 100; za: Adam Galos, s. 57.</ref>. Według oficjalnych bowiem danych sporządzonych dla Górnego Śląska, w pierwszych dwóch latach po wprowadzeniu rugowania obcokrajowców średnie płace nominalne zamiast wzrosnąć – spadły w porównaniu z latami 1884 i 1885 (tab. poniżej).
Linia 83:
== Reakcja opinii publicznej ==
Wysiedlenia wywarły duże wrażenie na opinii publicznej
Sprawa została wniesiona pod obrady [[Reichstag]]u. Polscy posłowie złożyli interpelację, która została poparta przez [[Niemiecka Partia Centrum|partię Centrum]], [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|Socjaldemokratyczną Partię Niemiec]] i partię postępową. Przywódca Socjaldemokratycznej Partii Niemiec [[Wilhelm Liebknecht]] wezwał kanclerza do wycofania kroków, które mogą spowodować komplikacje międzynarodowe i ściągnąć środki odwetowe na Niemców zamieszkałych za granicą. Postępowiec Ansfeld przedłożył rezolucję stwierdzającą, że wysiedlenia nie są uzasadnione interesem narodowym, są sprzeczne z zasadami humanitarnymi i stwarzają zagrożenie dla dobra obywateli Rzeszy. [[Ludwig Windthorst]] z partii Centrum przedłożył uzupełniający wniosek w tym samym sensie. 16 stycznia 1886 roku parlament potępił wysiedlenia znaczną większością głosów<ref name=autonazwa2 />. Jednakże uchwała parlamentu została zlekceważona przez rząd pruski.
Linia 91:
== Wpływ na stosunki niemiecko-rosyjskie ==
{{Osobny artykuł|Święte Przymierze|Sojusz Trzech Cesarzy}}
Od 1815 roku panowały dobre stosunki pomiędzy Prusami i Imperium Rosyjskim. W latach osiemdziesiątych XIX wieku wystąpił reakcyjny i bardziej nacjonalistyczny trend w polityce rosyjskiej. Pogorszył się stosunek do mniejszości narodowych, lecz dała się zauważyć nowa tendencja – negatywny stosunek do [[Niemcy bałtyccy|Niemców bałtyckich]] (pochodzących z pozostających pod władzą rosyjską
Mając na uwadze te okoliczności, ambasador Schweinitz odradzał Bismarckowi wysiedlenia, przewidując że sprowokują one zwolenników panslawizmu i pociągną za sobą represje wobec niemieckich osadników w Rosji<ref>Józef Feldman, s. 327.</ref>.
Linia 105:
== Inne wysiedlenia obcokrajowców z Królestwa Prus ==
Rugi pruskie, które dotknęły pod koniec XIX wieku w najsilniejszym stopniu Polaków i Żydów – obywateli Królestwa Polskiego oraz Galicji nie ograniczyły się bynajmniej tylko do nich i do rejonów przez nich zamieszkanych, a także nie tylko do okresu bezpośrednio po roku 1885. Kilka lat później, w wyniku akcji pruskiego ministra spraw wewnętrznych i nadprezydenta [[Szlezwik-Holsztyn|prowincji Szlezwik-Holsztyn]] [[Ernst Matthias von Köller|Ernsta Köllera]] z roku 1898 w listopadzie i grudniu wysiedlono z tej prowincji znaczną liczbę mieszkających tam
== Dalsza polska imigracja do Prus do 1914 roku ==
|