Rondo Kaponiera: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Historia: drobne merytoryczne
merytoryczne, drobne techniczne, wikizacja
Linia 17:
|stopniE = 16 |minutE = 54 |sekundE = 45
}}
[[Plik:1973 Rondo Kopernika.jpg|mały|240px|Widok ronda po wybudowaniu w 1973]]
[[Plik:Rondo Kaponiera przejście podziemne Poznań RB1.JPG|mały|240px|Przejście podziemne pod rondem (przed remontem)]]
[[Plik:Rondo Kaponiera Poznań remont 2014.webm|mały|240px|Remont ronda w roku 2014]]
'''Rondo Kaponiera''' (do 1992 '''rondo Mikołaja Kopernika''') – [[Rondo (drogownictwo)|rondo]] znajdujące się na zachód od ścisłego [[Osiedle Stare Miasto (Poznań)|centrum]] [[Poznań|Poznania]] na [[Podział administracyjny Poznania|osiedlu administracyjnym]] [[Jeżyce]], stanowiące centralny punkt w sieci [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu|komunikacji miejskiej]] dziennej (głównie [[tramwaje w Poznaniu|tramwajowej]]) i nocnej. Rondo stanowi element [[I rama komunikacyjna w Poznaniu|I ramy komunikacyjnej miasta]].
 
== Historia ==
=== Budowa wiaduktu ===
W latach 70. XIX wieku w związku z modernizacją sieci kolejowej [[Twierdza Poznań|Twierdzy Poznań]] przeniesiono dworzec kolejowy w Poznaniu z [[Jeżyce|Jeżyc]] z dzisiejszej ul. Zwierzynieckiej w [[Poznań Główny|obecne miejsce]]. Wraz z tą zmianą tory kolejowe położono na najbliższym przedpolu zachodniej części rdzenia poligonalnego twierdzy. Wymusiło to też zorganizowanie skrzyżowania torów kolejowych z ciągiem komunikacyjnym wychodzącym z [[Brama Berlińska w Poznaniu|Bramy Berlińskiej]]. Zbudowano wówczas [[wiadukt]] nad torami, [[rampa (budownictwo)|rampę]] w kierunku południowym do nowego dworca (dziś ul. Dworcowa) zaś w zachodnim [[przyczółek|przyczółku]] wiaduktu powstała [[Kaponiera Kolejowa]] (oddana do użytku w 1872 roku) mająca bronić torów. Dała ona wówczas nazwę całemu wiaduktowi. W 1914<ref name=Gasior>Antoni Gąsiorowski, ''Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX'', w: ''[[Kronika Miasta Poznania]]'', nr 3-4/1984, s.32, ISSN 0137-3552</ref> zmieniono ją na most Zamkowy (''Schlossbrücke'' – zmianę postulował prezydent policji poznańskiej, który po wypowiedzeniu przez Niemcy [[I wojna światowa|wojny]] Francji, uznał nazwę francuskiego pochodzenia za niestosowną<ref name=Gasior/>), a obecnie [[Most Uniwersytecki w Poznaniu|Most Uniwersytecki]].
 
=== Budowa ronda Kopernika 1968 – 1973 ===
[[Plik:1973 Rondo Kopernika.jpg|mały|240px|Widok ronda po wybudowaniu w 1973]]
Kolejna znacząca przebudowa miała miejsce w latach 1968-1973. W miejscu Kaponiery Kolejowej zbudowano rondo z przejściem podziemnym, które otrzymało imię [[Mikołaj Kopernik|Mikołaja Kopernika]] w rocznicę jego 500 urodzin. Prace rozpoczęto 1 kwietnia 1968 i prowadzono etapami, przy czym przez cały czas czynne były zelektryfikowane linie kolejowe biegnące pod rondem. Podczas przebudowy skrzyżowania konieczne było wyburzenie części starych przyczółków po stronie kolejowego 'toru szczecińskiego' i w konstrukcji tzw. 'dziury toruńskiej'. W tym zakresie prace saperskie wykonywał pododdział Wojska Polskiego. Przez 2 miesiące (1 sierpnia 1971-30 września 1971) wyburzono 3000m³ starej konstrukcji, wywieziono 2500 ton gruzu. Przy okazji budowy ronda w [[Ulica Franklina Roosevelta w Poznaniu|ulicy Roosevelta]] ułożono dodatkowy trzeci tor tramwajowy dla pojazdów zjeżdżających z ronda i skręcających w ulicę Bukowską. Rondo oficjalnie oddano do użytku w 19 maja 1973 roku, przekazaniem ostatniego etapu budowy - tunelu podziemnego.
 
Tunel posiadał wentylatornie i system ogrzewania elektrycznego, oraz możliwość podłączenia do ogólnomiejskiego systemu ciepłowniczego. Przy temperaturze zewnętrznej -18 °C zakładano wewnętrzną temperaturę w tunelu +5 °C.
 
=== Projekt centralnego węzła komunikacji zbiorowej i zmiana nazwy ===
Przy rondzie (zejście „Bałtyk” / MTP) ustawiony jest obelisk Światowida. Jest to obelisk około 5-metrowej wysokości, utworzony z 5 granitowych elementów, z których każdy waży 3 tony. Autorem jest [[Jerzy Sobociński]]. Na granitowych płaszczyznach wypisano odległości dzielące Poznań od europejskich stolic. Napisy (razem 400 liter) odlano w brązie. Obelisk ukończono w całości w grudniu 1973 roku. W górnej części umieszczono zegar (wyprodukowany w Czechosłowacji) z 4 podświetlanymi tarczami. Był on sterowany przez zegar-matkę, znajdujący się w pomieszczeniach kina „Bałtyk” (już nieistniejące).
[[Plik:Rondo Kaponiera przejście podziemne Poznań RB1.JPG|mały|240px|Przejście podziemne pod rondem (przed remontem)]]
 
23 marca 1985 rozstrzygnięto konkurs urbanistyczny na projekt centralnego węzła komunikacji zbiorowej "Kaponiera", ogłoszony przez poznański oddział [[Towarzystwo Urbanistów Polskich|Towarzystwa Urbanistów Polskich]]. Pierwszą nagrodę otrzymał zespół z [[Gdańsk]]a: [[Jan Bogusławski]], [[Brunon Cofta]], [[Leon Święcichowski]] i [[Sławomir Święcichowski]]<ref>''Wydarzenia w Poznaniu w 1985 roku. Część pierwsza'', w: ''[[Kronika Miasta Poznania]]'', nr 3/1986, s.210, ISSN 0137-3552</ref>.
 
Do lipca 2012 część pomieszczeń w podziemiach ronda zajmowało [[Muzeum Motoryzacji w Poznaniu|Muzeum Motoryzacji]] [[Automobilklub Wielkopolski|Automobilklubu Wielkopolski]]. Jednak większość lokali znajdujących się w ówczesnym przejściu podziemnym pozostawała pusta, służąc między innymi [[nietoperze|nietoperzom]] jako miejsce zimowej [[sen zimowy|hibernacji]].
 
Dzisiejszą nazwę rondo otrzymało w 1992 roku. Rada miasta zmieniła nazwę na rondo Kaponiera, biorąc pod uwagę istnienie w Poznaniu ul. Kopernika oraz [[Osiedle Kopernika (Poznań)|Osiedla Kopernika]] oraz fakt, iż poznaniacy i tak używali starej nazwy „[[Kaponiera]]” na określenie tego miejsca.
 
=== Przebudowa ronda Kaponiera 2012 – 2016 ===
[[Plik:Rondo Kaponiera Poznań remont 2014.webm|mały|240px|Remont ronda w roku 2014]]
W sierpniu 2012 rozpoczęto przebudowę ronda<ref>{{cytuj stronę | url = http://poznan.eska.pl/komunikacja/zakonczyl-sie-remont-ronda-kaponiera-trwal-1864-dni/256234 | tytuł = Zakończył się remont ronda Kaponiera! Trwał… 1864 dni | opublikowany = poznan.eska.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref>. Planowany koniec remontu był kilkukrotnie przekładany<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/poznan/poznan-znamy-termin-zakonczenia-remontu-ronda-kaponiera/wdxt9sw | tytuł = Wiemy, kiedy zakończy się remont Ronda Kaponiera! | opublikowany = fakt.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref>. Ostatecznie zakończenie wszystkich prac nastąpiło 31 sierpnia 2016, a odbiór budowy przez inspektora nadzoru budowlanego nastąpił 2 września 2016<ref>{{cytuj stronę | url = http://wiadomosci.onet.pl/poznan/rondo-kaponiera-prawie-gotowe-najnowsze-zdjecia-z-lotu-ptaka/3d4pwt | tytuł = Rondo Kaponiera prawie gotowe. Najnowsze zdjęcia z lotu ptaka | opublikowany = onet.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://poznan.eska.pl/newsy/zobaczcie-jak-wyglada-po-przebudowie-rondo-kaponiera-i-przejscie-podziemne-zdjecia/258041 | tytuł = Zobaczcie, jak wygląda po przebudowie rondo Kaponiera i przejście podziemne [ZDJĘCIA] | opublikowany = poznan.eska.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.gloswielkopolski.pl/motofakty/a/rondo-kaponiera-otwarte-zobacz-jak-wyglada,10586404/ | tytuł = Rondo Kaponiera otwarte. Zobacz, jak wygląda | opublikowany = gloswielkopolski.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref>. W nocy z 2 na 3 września obiekt został udostępniony wszystkim uczestnikom ruchu drogowego, nie został jednak otwarty poziom -2 (gdzie znajduje się przystanek [[Poznański Szybki Tramwaj|PST]]), ze względu na trwające wciąż prace wykończeniowe<ref>{{cytuj stronę | url = http://epoznan.pl/news-news-69803-Rondo_Kaponiera_oficjalnie_otwarte_(zdjecia) | tytuł = Rondo Kaponiera oficjalnie otwarte (zdjęcia) | opublikowany = epoznan.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://poznan.naszemiasto.pl/artykul/rondo-kaponiera-w-nocy-zostanie-otwarte-jest-zgoda-na,3845414,artgal,t,id,tm.html | tytuł = Rondo Kaponiera w nocy zostanie otwarte! Jest zgoda na przejazd | opublikowany = poznan.naszemiasto.pl | język = pl | data dostępu = 2016-09-03}}</ref>. Otwarcie tego poziomu planowane jest na połowę września 2016.
 
== Ciekawostki ==
[[Plik:Clock Poznan Kaponiera.JPG|mały|100px|Obelisk Światowida]]
* Przy rondzie (zejście „Bałtyk” / MTP) ustawiony jest [[Światowid na Kaponierze|obelisk Światowida]]. Jest to obelisk około 5-metrowej wysokości, utworzony z 5 granitowych elementów, z których każdy waży 3 tony. Autorem jest [[Jerzy Sobociński]]. Na granitowych płaszczyznach wypisano odległości dzielące Poznań od europejskich stolic. Napisy (razem 400 liter) odlano w brązie. Obelisk ukończono w całości w grudniu 1973 roku. W górnej części umieszczono zegar (wyprodukowany w Czechosłowacji) z 4 podświetlanymi tarczami. Był on sterowany przez zegar-matkę, znajdujący się w pomieszczeniach kina „Bałtyk” (już nieistniejące).
 
* Do lipca 2012 część pomieszczeń w podziemiach ronda zajmowało [[Muzeum Motoryzacji w Poznaniu|Muzeum Motoryzacji]] [[Automobilklub Wielkopolski|Automobilklubu Wielkopolski]]. Jednak większośćWiększość lokali znajdujących się w ówczesnym przejściu podziemnym pozostawała jednak pusta, służąc między innymi [[nietoperze|nietoperzom]] jako miejsce zimowej [[sen zimowy|hibernacji]].
 
== Obiekty przy rondzie ==