Teatr Polski we Wrocławiu: Różnice pomiędzy wersjami

|grafika = Teatr_Polski_we_WrocławiuTeatr Polski we Wrocławiu.jpg

|lokalizacja = ul. Gabrieli Zapolskiej 3<br />50-032 Wrocław

[[Plik:Teatr_Polski_we_Wrocławiu_Teatr Polski we Wrocławiu -_Scena_na_Świebodzkim Scena na Świebodzkim.jpg|thumb|Scena na Świebodzkim]]

'''Teatr Polski we Wrocławiu''' – [[teatr]] we [[Wrocław]]iu, wojewódzka [[instytucja kultury]], założony w 1949 jako Państwowy Teatr Dolnośląski we Wrocławiu<ref>Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 11 stycznia 1949 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Prezesem Centralnego Urzędu Planowania o utworzeniu państwowego przedsiębiorstwa pod nazwą: „Państwowy Teatr Dolnośląski we Wrocławiu” ({{Monitor Polski|rok=1949|numer=3|pozycja=32}}).</ref>; od 1969 nosi obecną nazwę<ref>Uchwała nr 184/912/69 Prezydium Rady Narodowej m. Wrocławia z dnia 28 kwietnia 1969 r. w sprawie zmiany nazwy Przedsiębiorstwa Państwowego „Państwowe Teatry Dramatyczne we Wrocławiu” na Przedsiębiorstwo Państwowe „Teatr Polski we Wrocławiu”.</ref>; od 2016 dyrektorem teatru jest [[Cezary Morawski]]<ref>{{Cytuj|autor=RMF FM.|tytuł=Cezary Morawski oficjalnie powołany na dyrektora Teatru Polskiego we Wrocławiu. "Nie„Nie jestem kilerem"kilerem”|data dostępu=2016-08-30|url=http://www.rmf24.pl/kultura/news-cezary-morawski-oficjalnie-powolany-na-dyrektora-teatru-pols,nId,2260802}}</ref>.

Składa się z trzech scen: Sceny Kameralnej (przy ul. Świdnickiej 28), Sceny na Świebodzkim (pl. Orląt Lwowskich 20c) oraz Sceny im. Jerzego Grzegorzewskiego -– mieszczącej się w głównej siedzibie Teatru Polskiego, przy ul. Gabrieli Zapolskiej 3.

== Budynek ==

Czas powstania obecnego gmachu Teatru Polskiego przypada na okres związany z działalnością Theodora Loewego, który przybył do [[Wrocław]]ia w [[1892]] r. i objął stanowisko kierownika literackiego Teatru Miejskiego (mieszczącego się wtedy w gmachu obecnej [[Opera Wrocławska|Opery Wrocławskiej]]). W sezonie teatralnym 1892/93 przejął on od miasta w dzierżawę Teatr Miejski następnie Teatr Talia oraz Teatr Lobego (ówczesne teatry prywatne). W [[1909]] wszystkie trzy działały pod jego kierownictwem.

W kontrze do monopolu teatralnego Loewego, w [[1906]] z inicjatywy wrocławskiego kupca – Paula Auerbacha – został wzniesiony, wg projektów berlińskiego architekta Waltera Hentschela przy współudziale wrocławianina [[Hermann Wahlich|Hermanna Wahlicha]], gmach operetki przy Theaterstrasse 3 (obecnie ul. G. Zapolskiej) noszący nazwę ''Schauspielhaus''. Był to budynek nowoczesny pod względem funkcjonalnym i technicznym. Zastosowano konstrukcję żelbetową, która posłużyła potem przy budowie [[Hala Stulecia|Hali Ludowej]] (''Jahrhunderthalle'') w [[1913]] r.

Elewacja w duchu późnej secesji utrzymana była w kolorach biało żółtozłotym, wnętrze w kolorze biało-czerwonym ze złotymi ornamentami. Działalność nowo wzniesionego teatru nie trwała jednak długo. W [[1911]] kierownictwo artystyczne i tego teatru przejął Loewe i kierował nim do [[1927]].

Schausspielhause''Schauspielhaus'' był na początku lat [[Lata 30. XX wieku|30. XX w.]] najmłodszą, ale i największą pod względem liczby miejsc sceną wrocławską, liczył 1736 miejsc siedzących. Od swojego powstania pełnił funkcje teatru muzycznego, na którego scenie wystawiano przede wszystkim [[operetka|operetkę]]. W kwietniu [[1936]] został on zamknięty poddany renowacji i niewielkiej przebudowie. Wraz z rozpoczęciem sezonu teatralnego 1936/37 ''Schauspielhaus'' stał się jedynym miejscem uprawiania sztuki dramatycznej we Wrocławiu. Pod koniec II wojny światowej ''Schauspielhaus'' został częściowo zburzony.

Obecnie budynek teatru, funkcjonuje pod nową nazwą Teatr Polski. Odbudowano go w [[1950]] r., a 20 grudnia 1950 odbyła się pierwsza premiera w Teatrze przy ul. Zapolskiej 3. Na inaugurację przygotowano sztukę w trzech aktach pt. "Tysiąc„Tysiąc walecznych"walecznych” Jana Rojewskiego, architekta z wykształcenia. Był to tzw. produkcyjniak o tematyce budowlanej. Wrocławska publiczność zetknęła się w ten sposób z nową, nieznaną jej dotąd dramaturgią współczesną. Teatr służył aktorom, reżyserom i widzom do [[1994]] r. W nocy z 18 na 19 stycznia 1994 wybuchł pożar i całkowicie zniszczył widownię Teatru. Odbudowany został według projektu Wiktora Jackiewicza. Teatr wznowił działalność 20 maja 1996 premierą ''Improwizacji wrocławskich'' w reżyserii [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]].

* Tomasz Majewski, ''Teatry dramatyczne Wrocławia w okresie rządów narodowosocjalistycznych 1933-1944'', Oficyna Wydawnicza ATUT Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2003

* Bożena Grzegorczyk, ''Architektura i budownictwo teatralne we Wrocławiu od około 1770 roku do schyłku XIX wieku'', Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000