Lista światowego dziedzictwa UNESCO: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dr. meryt
Klarqa (dyskusja | edycje)
Linia 4:
Lista została ustanowiona na mocy [[Konwencja o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego|Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego]] przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w [[Paryż]]u 16 listopada 1972 roku, która weszła w życie z dniem 17 grudnia 1975 roku. Do sierpnia 2016 roku, Konwencję przyjęły lub ratyfikowały 192 państwa.
 
Realizacją postanowień Konwencji, w tym prowadzeniem listy, zajmuje się [[Komitet Światowego Dziedzictwa]] (ang. ''World Heritage Committee'') złożony z 21 przedstawicieli Państw-Stron Konwencji, który w trakcie dorocznych sesji decyduje o wpisaniu obiektu na listę, umieszczaniu obiektów na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu lub skreśleniu z tych list. Nominacje, wyłącznie spośród obiektów umieszczonych uprzednio na narodowej [[Lista Informacyjna|Liście Informacyjnej]], zgłaszane są przez poszczególne kraje. Jeżeli wniosek o wpisanie danego obiektu na listę nie zostanie uwzględniony, może być złożony ponownie jedynie wtedy, gdy zaistnieją wyjątkowe okoliczności: nowe odkrycia, nowe naukowe informacje dotyczące dobra lub inne kryteria niż prezentowane w pierwszym wniosku.
 
Lista obejmuje (w lipcu 2016) 1052 obiekty w 165 Państwach-Stronach Konwencji, w tym 814 obiektów [[Dziedzictwo kulturowe|dziedzictwa kulturowego]] (K), 203 przyrodniczego (P) i 35 mieszanych (K, P).
Linia 15:
Ułatwiając poprzez odpowiednie metody współpracy międzynarodowej dostęp wszystkich narodów do wydawnictw publikowanych przez każdy z nich{{r|VILP}}.}}
 
Początkowo cel ten realizowany był poprzez doradzanie Państwom Członkowskim w zakresie konserwacji ich dziedzictwa{{r|WHCkit7}}. Pierwszym znaczącym projektem było uratowanie świątyń [[Nubia|nubijskich]] w [[Abu Simbel]], którym groziło zalanie po wybudowaniu [[Wysoka Tama|Wysokiej Tamy]] w [[Asuan]]ie{{r|WHCkit7}}. W 1959 roku, na wniosek [[Egipt]]u i [[Sudan]]u, UNESCO zorganizowało międzynarodową kampanię na rzecz ratowania świątyń{{r|WHCkit7}}. Na terenach zagrożonych zalaniem przyspieszono prace archeologiczne, a świątynie z Abu Simbel przeniesiono w bezpieczną lokalizację{{r|WHCkit7}}. Kampania kosztowała 80 milionów [[dolar amerykański|dolarów amerykańskich]], z czego połowa pochodziła z [[Donacja (prawo)|donacji]] wniesionych przez 50 krajów{{r|WHCkit7}}. Kolejne kampanie organizowano na rzecz ratowania zabytków centrum [[Florencja|Florencji]] po powodzi w 1966 roku, [[Wenecja|Wenecji]], by znaleźć rozwiązanie problemu regularnych podtopień w okresie zimowym (1970) czy [[Mohendżo-Daro]] i [[Borobudur]]{{r|Pocock260|Jaworski|WHCkit7|Aa2}}.
 
Dzięki działalności takich pozarządowych organizacji jak [[Sierra Club]] i [[World Wildlife Fund]], w latach 60. XX wieku ochroną dziedzictwa naturalnego zaczął interesować się rząd [[Stany Zjednoczone|USA]]{{r|Leaskxxi}}. Konferencja w Białym Domu (ang. ''White House conference'') w 1965 roku wezwała do utworzenia trustu na rzecz światowego dziedzictwa (ang. ''Trust for the World Heritage'') w celu identyfikacji, zachowania i zarządzania naturalnymi i malowniczymi obszarami a także obiektami historycznymi{{r|Leaskxxi|WHCkit7}}.
Linia 21:
Idea ta została podchwycona przez [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody]] (ang. ''International Union for Conservation of Nature'', IUCN), która w 1968 roku zaproponowała swoim członkom podobną inicjatywę{{r|WHCkit8}} i później przez [[Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych|Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych]] (ang. ''International Council on Monuments and Sites'', ICOMOS). W 1965 roku za sprawą UNESCO rozpoczęto proces wypracowania Konwencji{{r|Leaskxxi}}. Po konferencji ONZ w [[Sztokholm]]ie i pracy wykonanej przez grupy eksperckie IUCN, ICOMOS i UNESCO, Konwencja – bazująca na unikalnym połączeniu koncepcji ochrony przyrody i ochrony zabytków – została przyjęta w Paryżu 16 listopada 1972 roku, a weszła w życie 17 grudnia 1975 roku{{r|UNESCOkonw}}.
 
Do sierpnia 2016 roku, Konwencję przyjęły lub ratyfikowały 192 państwa{{r|UNESCOkraje}}. Pierwszym krajem, który ratyfikował Konwencję były [[Stany Zjednoczone]] – 12 lipca 1973 roku{{r|UNESCOkraje}}. Polska ratyfikowała Konwencję – jako jedno z pierwszych państw{{r|NID}} – 6 maja 1976 roku, a 29 czerwca 1976 roku złożyła dokument ratyfikacji w UNESCO{{r|UNESCOkonw}}{{r|DU76}}. W stosunku do Polski Konwencja weszła w życie z dniem 29 września 1976 roku{{r|Jaworski}}.
 
== Konwencja o światowym dziedzictwie ==