Kazimierz Michałowski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Faras: link wew. |
|||
Linia 18:
== Życiorys ==
=== Młodość i początek kariery naukowej ===
Kazimierz Michałowski ukończył [[
Z jego inicjatywy w 1936 roku polscy archeolodzy z [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] rozpoczęli prace archeologiczne w [[Edfu]] w Egipcie<ref name = EF18>{{Cytuj książkę | autor = Kazimierz Michałowski | tytuł = Od Edfu do Faras | wydawca = Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe | miejsce = Warszawa | data = 1983 | strony = 18}}</ref>.
=== II wojna światowa ===
Podczas wojny przebywał w niemieckim obozie jenieckim [[Oflag II C Woldenberg]], do którego trafił jako oficer rezerwy i uczestnik kampanii wrześniowej<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | strony = 15 | data = 1981}}</ref>. Kierował tam akcją kształceniową dla jeńców, prowadził seminaria i wykłady z egiptologii i archeologii<ref>{{Cytuj pismo | autor = Anna Sadurska | tytuł = Nekrologi | czasopismo = Archeologia | wolumin = 32 | strony = 244 | data = 1981}}</ref>
=== Działalność po II wojnie światowej ===
Po II wojnie światowej Michałowski aktywnie włączył się w dzieło odbudowy kultury i nauki polskiej. Od 1939 roku był zastępcą dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie początkowo zajmował się organizacją Galerii Sztuki Starożytnej, która została udostępniona dla publiczności w 1949 roku<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | strony = 9 | data = 1981}}</ref>, a następnie [[Galeria Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie|Galerii Faras]], otwartej w 1972 roku. Zorganizował wiele wystaw, na których prezentowano zabytki pozyskane z wykopalisk prowadzonych pod jego kierownictwem. W latach 1945–1947 był dziekanem Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego, później prorektorem tej samej uczelni (1947-1948). W Aleksandrii (1957-1958) oraz w Aberdeen (1971) pełnił funkcję [[profesor wizytujący|profesora wizytującego]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Anna Sadurska | tytuł = Nekrologi | czasopismo = Archeologia | wolumin = 32 | strony = 243 | data = 1981}}</ref>. W 1956 roku stworzył Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk, w którym sprawował funkcję kierownika. W 1960 roku doprowadził do otwarcia [[Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej|Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze]], którą kierował do końca życia. Utworzenie stacji uważał za swoje największe osiągnięcie<ref>{{Cytuj pismo | autor = Anna Sadurska | tytuł = Nekrologi | czasopismo = Archeologia | wolumin = 32 | strony = 244 | data = 1981}}</ref>. Był członkiem wielu krajowych i zagranicznych Akademii, Towarzystw Naukowych i Instytutów: Accademia Nazionale dei Lincei, British Academy, Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Heidelberger Akademie der Wissenschaften, Sâchsische Akademie der Wissenschaften zu Leipzig; Prezydium Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk, Komitetu Nauk Orientalistycznych Polskiej Akademii Nauk, Archaeological Institute of America, Deutsches Archaeologisches Institut, Institut d'Egypte, Institut d'Égyptologie de l'Académie Tchéchoslovaque des Sciences, Institut Français d'Archéologie Orientale au Caire; Polskiego Towarzystwa Archeologicznego (przewodniczący 1953—1957 i honorowy członek), Society for Nubian Studies (przewodniczący od roku 1972), Association Internationale des Égyptologues (wiceprzewodniczący Komitetu Honorowego od roku 1976), Association Internationale d'Epigraphie Latine (wiceprzewodniczący), Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (sekretarz generalny 1949-1952), Association Internationale d'Archéologie Classique, Société Archéologique Grecque, Stowarzyszenia Historyków Sztuki; członek École Française d'Athènes<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | wolumin = 25 | strony = 10-11 | data = 1981}}</ref>. Piastował funkcję przewodniczącego Comité International des Experts pour le Sauvetage des Temples d'Abou Simbel UNESCO (1961-1970), Comité International pour les Musées d'Archéologie et d'Histoire ICOM (1965-1971). Był ekspertem UNESCO pour les Musées et Fouilles Archéologiques d'Algérie (1966) oraz członkiem Comité des Experts de l'UNESCO pour Mohendjo-Daro (1969)<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | wolumin = 25 | strony = 11 | data = 1981}}</ref>. Otrzymał tytuł [[
▲Po II wojnie światowej Michałowski aktywnie włączył się w dzieło odbudowy kultury i nauki polskiej. Od 1939 roku był zastępcą dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie początkowo zajmował się organizacją Galerii Sztuki Starożytnej, która została udostępniona dla publiczności w 1949 roku<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | strony = 9 | data = 1981}}</ref>, a następnie [[Galeria Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie|Galerii Faras]], otwartej w 1972 roku. Zorganizował wiele wystaw, na których prezentowano zabytki pozyskane z wykopalisk prowadzonych pod jego kierownictwem. W latach 1945–1947 był dziekanem Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego, później prorektorem tej samej uczelni (1947-1948). W Aleksandrii (1957-1958) oraz w Aberdeen (1971) pełnił funkcję [[profesor wizytujący|profesora wizytującego]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Anna Sadurska | tytuł = Nekrologi | czasopismo = Archeologia | wolumin = 32 | strony = 243 | data = 1981}}</ref>. W 1956 roku stworzył Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk, w którym sprawował funkcję kierownika. W 1960 roku doprowadził do otwarcia [[Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej|Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze]], którą kierował do końca życia. Utworzenie stacji uważał za swoje największe osiągnięcie<ref>{{Cytuj pismo | autor = Anna Sadurska | tytuł = Nekrologi | czasopismo = Archeologia | wolumin = 32 | strony = 244 | data = 1981}}</ref>. Był członkiem wielu krajowych i zagranicznych Akademii, Towarzystw Naukowych i Instytutów: Accademia Nazionale dei Lincei, British Academy, Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Heidelberger Akademie der Wissenschaften, Sâchsische Akademie der Wissenschaften zu Leipzig; Prezydium Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk, Komitetu Nauk Orientalistycznych Polskiej Akademii Nauk, Archaeological Institute of America, Deutsches Archaeologisches Institut, Institut d'Egypte, Institut d'Égyptologie de l'Académie Tchéchoslovaque des Sciences, Institut Français d'Archéologie Orientale au Caire; Polskiego Towarzystwa Archeologicznego (przewodniczący 1953—1957 i honorowy członek), Society for Nubian Studies (przewodniczący od roku 1972), Association Internationale des Égyptologues (wiceprzewodniczący Komitetu Honorowego od roku 1976), Association Internationale d'Epigraphie Latine (wiceprzewodniczący), Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (sekretarz generalny 1949-1952), Association Internationale d'Archéologie Classique, Société Archéologique Grecque, Stowarzyszenia Historyków Sztuki; członek École Française d'Athènes<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | wolumin = 25 | strony = 10-11 | data = 1981}}</ref>. Piastował funkcję przewodniczącego Comité International des Experts pour le Sauvetage des Temples d'Abou Simbel UNESCO (1961-1970), Comité International pour les Musées d'Archéologie et d'Histoire ICOM (1965-1971). Był ekspertem UNESCO pour les Musées et Fouilles Archéologiques d'Algérie (1966) oraz członkiem Comité des Experts de l'UNESCO pour Mohendjo-Daro (1969)<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | wolumin = 25 | strony = 11 | data = 1981}}</ref>. Otrzymał tytuł [[doctor honoris causa|doctor honoris causa]] uniwersytetów w Strasburgu (1965), Cambridge (1971), Uppsali (1977)<ref>{{Cytuj pismo|autor=Stanisław Lorenz|tytuł=In memoriam|czasopismo=Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie|wolumin=25|strony=10|data=1981}}</ref>.
=== Działalność popularyzatorska ===
Kazimierz Michałowski aktywnie działał na rzecz popularyzacji archeologii śródziemnomorskiej. Przetłumaczył i udostępnił W.H. Boultona ''Wieczność piramid i tragedia Pompei'' (1958) oraz szeroko rozpowszechnił wyniki prac wykopaliskowych prowadzonych w Edfu. Pisał dla „[[Stolica (czasopismo)|Stolicy]]”, poruszając zagadnienia starożytności w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Wygłaszał liczne wykłady, prowadził seminaria poświęcone starożytności, których społecznym efektem był niezwykły wzrost zainteresowania tą dziedziną nauki; w publicznym wykładzie prof. Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie w 1957 roku o sztuce satrożytnego Egiptu uczestniczyło aż 5000 słuchaczy<ref>{{Cytuj pismo | autor = Jadwiga Lipińska | tytuł = Kazimierz Michalowski | czasopismo = Znak | wolumin = 6 | strony = 810-811 | data = 1981}}</ref>.
Linia 47 ⟶ 44:
=== Tell Atrib ===
Po II wojnie światowej prof. Michałowski chciał kontynuować prace w Egipcie. Mógł wznowić badania w [[
▲Po II wojnie światowej prof. Michałowski chciał kontynuować prace w Egipcie. Mógł wznowić badania w [[Edfu|Edfu]], jednak na Francuzów nałożono zakaz prowadzenia wykopalisk w Egipcie. Prof. Michałwski uznał, że skoro francuscy archeolodzy w czasie II wojny światowej nie wrócili do [[Edfu]] bez polskich archeologów, on również tego nie zrobi. Nowym terenem wykopaliskowym stało się [[Athribis (Dolny Egipt)|Tell Atrib]] - ''Athribis'', czyli stołeczne miasto dziesiątego [[nom|nomu]] [[Dolny Egipt|Dolnego Egiptu]], dzisiejsze [[Benha]]. Prace prowadzono w latach 1957-1969. Odkryto pozostałości systemu wodociągowego miasta rzymskiego, pozostałości budowli sakralnych z Okresu Późnego, fundamenty świątyni [[Ahmose II|Amazisa]], depozyt, piece do wypalania wapna i łaźnie rzymskie<ref>{{Cytuj książkę | autor = Kazimierz Michałowski | tytuł = Od Edfu do Faras | wydawca = Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe | miejsce = Warszawa | data = 1983 | strony = 237-240}}</ref>.
=== Palmyra ===
[[Plik:Kazimierz Michałowski, Palmyra.jpg|thumb|Kazimierz Michałowski na wykopaliskach w Palmyrze, 1962]]
4 maja 1959 roku grupa polskich archeologów pod kierownictwem prof. Michałowskiego rozpoczęła wykopaliska w [[Palmyra (Syria)|Palmyrze]]; były one prowadzone do 1973 roku. Prace archeologów skupiały się na dwóch odcinkach. Pierwszym z nich był tzw. obóz Dioklecjana w zachodniej części miasta, w którym eksplorację prowadzono na ternie między Bramą Pretoriańską a [[Tetrapylon
=== Aleksandria ===
Linia 63 ⟶ 59:
[[Plik:Excavations at Faras 055.jpg|thumb|Kazimierz Michałowski na wykopaliskach w Faras]]
{{osobny artykuł|Galeria Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie}}
[[Faras]], starożytne ''Pachoras'', było stolicą północnego królestwa Nubii. W latach 1961-1964 przeprowadzono tu wykopaliska ratunkowe pod kierownictwem prof. Michałowskiego. Badania te były częścią większego projektu, tzw. [[Kampania Nubijska|Kampanii Nubijskiej]], prowadzonej pod patronatem [[UNESCO]], której celem było ratowanie zabytków przed zalaniem wodami Nilu, w związku z budową [[Wysoka Tama|Wysokiej Tamy Asuańskiej]]. Odkryto wówczas ruiny średniowiecznej [[katedra w Faras|katedry biskupów Pachoras]], a wraz z nimi malowidła o tematyce religijnej datowane od VII do XIV wieku. Zespół tak zwanych „fresków z Faras” (w rzeczywistości nie są to freski, lecz malowidła wykonane farbą temperową na suchym tynku mułowym) liczący ponad 150 malowideł okazał się jednym z największych i najciekawszych odkryć Kampanii Nubijskiej<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.google.com/culturalinstitute/beta/exhibit/galeria-faras-skarby-zatopionej-pustyni/zAKSFOp2_BDeIg?hl=pl | tytuł = Galeria Faras. Skarby zatopionej pustyni | data dostępu = 2016-06-26}}</ref>. 67 malowideł i część kamiennej dekoracji architektonicznej katedry a także innych kościołów i budowli w Faras, epitafia lokalnych biskupów i kapłanów oraz miejscowe wyroby rzemieślnicze, w tym malowane naczynia ceramiczne znajdują się w [[Galeria Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie|Galerii Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie]]. Pozostałe zabytki odkryte w Faras znajdują się w [[Sudańskie Muzeum Narodowe
=== Dongola ===
Linia 72 ⟶ 68:
=== Nea Pafos ===
W czerwcu 1965 roku polska misja archeologiczna [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] pod kierownictwem prof. Michałowskiego rozpoczęła wykopaliska w [[Pafos|Nea Pafos]] na Cyprze. Nowe Pafos zostało założone pod koniec IV wieku p.n.e. jako port dla greckich pielgrzymów, przybywających tu by oddać hołd [[Afrodyta|Afrodycie]]. Już podczas pierwszych dni prac w południowo-zachodniej części Pafos odkryto marmurowe rzeźby [[Asklepios
== Odznaczenia, nagrody i upamiętnienie ==
W 1947 roku Michałowski otrzymał [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Komandorski]] i Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej”<ref>29 października 1947 „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej” {{Monitor Polski|1947|149|894}}, pkt 2</ref>, a 21 lipca 1977 roku [[Order Budowniczych Polski Ludowej|Order Budowniczego Polski Ludowej]] I klasy<ref>Nowiny, nr 165 (8951), 22-23-24 lipca 1977, s. 2</ref>. Był także laureatem Nagrody Państwowej I i II stopnia<ref>Nowiny Rzeszowskie, nr 170 (5306), 20 lipca 1966, s. 2</ref>. Ponadto został odznaczony: Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Krzyżem Virtuti Militari V klasy (za kampanię 1939), Złotym Krzyżem Zasługi; egipskim Orderem Republiki II klasy, syryjskim Orderem Zasługi I klasy, Krzyżem Oficerskim i Komandorskim francuskiej [[Legia Honorowa|Legii Honorowej]], Krzyżem Komandorskim [[Order Korony Włoch|Orderu Korony Włoch]], Krzyżem Komandorskim greckiego [[Order Feniksa|Orderu Feniksa]], Wielkim Krzyżem Oficerskim belgijskiego [[Order Leopolda (Belgia)|Orderu Leopolda]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Stanisław Lorenz | tytuł = In memoriam | czasopismo = Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie | wolumin = 25 | strony = 14 | data = 1981}}</ref>.
Jego nazwiskiem nazwano [[Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej|Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW]]<ref>[http://www.pcma.uw.edu.pl/pl/o-centrum/ Strona Centrum]</ref> oraz [[Galeria Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie|Galerię Faras w Muzeum Narodowym w Warszawie]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.mnw.art.pl/kolekcje/galer/galeria-faras/ | tytuł = Galeria Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego | data dostępu = 2016-06-06}}</ref>. W 2001 r. Poczta Polska wydała nakładem 200 tys. sztuk kartę pocztową z okazji setnej rocznicy urodzin prof. Michałowskiego z wizerunkami jednej z naw katedry w Faras oraz postaci profesora
W 2015 roku Gimnazjum Publicznemu w Podkowie Leśnej nadano imię Kazimierza Michałowskiego<ref>[http://podkowa-szkola.pl/pages/id/542 Uroczystość nadania imienia patrona gimnazjum]</ref>.
Linia 114 ⟶ 110:
* ''Delfy'', Warszawa 1979 (ibidem).
* ''Akropol'', Warszawa 1979 (ibidem).
Artykuły:
|