Libia w okresie rządów Mu’ammara al-Kaddafiego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 174:
 
=== Libijska Republika Arabska ===
== Polityka wewnętrzna ==
DawneW republice granice administracyjne Libii zostały zastąpione, aby przekroczyć granice plemienne, tradycyjnych liderów plemiennych zastąpili przedstawiciele rządu<ref>Bruce St John 2012, s. 154–155.</ref>. Al-Kadafi utworzył Arabski Związek Socjalistyczny i został jego prezesem<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 91; Vandewalle 2008, s. 11; Bruce St John 2012, s. 155.</ref>.
 
 
Al-Kadafi utworzył Arabski Związek Socjalistyczny i został jego przewodniczącym<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 91; Vandewalle 2008, s. 11; Bruce St John 2012, s. 155.</ref>.
 
Zwiększono wydajności sektora naftowego. W 1969 rząd zwiększył cenę libijskiej ropy. W roku 1970, idąc śladem Libii pozostałe kraje [[OPEC]] zwiększyły ceny ropy<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 66–67; Bruce St John 2012, s. 145–146.</ref>. Rząd na skutek Umowy Trypolitańskiej wprowadził koncernom naftowym [[podatek dochodowy]]. Działania te przyniosły Libii miliard dodatkowych przychodów w pierwszym roku<ref>Vandewalle 2008, s. 15; Bruce St John 2012, s. 147.</ref>. W 1969 roku [[PKB nominalny|PKB]] państwa wynosił 3,8 miliarda [[Dolar amerykański|dolarów amerykańskich]] to w 1974 roku wzrósł do 8,170 miliardów a w 1979 do 24,5 miliarda<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 107.</ref>. Normy życia Libijczyków w ciągu pierwszej dekady administracji Kadafiego znacznie się poprawiły. W 1979 roku średni dochód na mieszkańca wynosił już 8.170 dolarów (w porównaniu do 40 dolarów w 1951). Dochód ten był powyżej średniej wielu krajów uprzemysłowionych (w tym Wielkiej Brytanii i Włoch)<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 107.</ref>.
Linia 184 ⟶ 188:
Libia za rządów pułkownika Kadafiego wspierała ruchy narodowowyzwoleńcze w Afryce ([[Afrykański Kongres Narodowy]] w [[Południowa Afryka|RPA]], SWAPO w [[Namibia|Namibii]], FRELIMO w [[Mozambik]]u, FROLINAT w [[Czad]]zie, [[Front Polisario|POLISARIO]] na [[Sahara Zachodnia|Saharze Zachodniej]]), w Azji ([[Organizacja Wyzwolenia Palestyny]], MNLF na [[Filipiny|Filipinach]]) i w Europie ([[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]] i [[ETA]]) oraz państwa [[Ameryka Łacińska|Ameryki Łacińskiej]] rządzone przez lewicę (m.in. sandinistowską [[Nikaragua|Nikaraguę]]). W [[Palestyna|Palestynie]] Kadafi popierał popierał organizacje zbrojne tj. [[Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny]], [[Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny - Dowództwo Generalne]], [[Demokratyczny Front Wyzwolenia Palestyny]], [[As-Sa’ika]], [[Front Palestyńskiej Walki Ludowej]], [[Czarny Wrzesień (organizacja)|Czarny Wrzesień]] i [[Organizacja Abu Nidala]]<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 78; Kawczynski 2011, s. 38; Bruce St. John 2012, s. 178.</ref>.
 
W 1972 razem z [[Egipt]]em i [[Syria|Syrią]] utworzyła [[Federacja Republik Arabskich|Federację Republik Arabskich]].
W 1972 razem z [[Egipt]]em i [[Syria|Syrią]] utworzyła [[Federacja Republik Arabskich|Federację Republik Arabskich]]. Libia rozwinęła bliższe stosunki z krajami [[Maghreb]]u, natomiast w styczniu 1974 Libia i [[Tunezja]] ogłosiły unię polityczną - [[Arabska Republika Islamska|Arabską Republikę Islamską]]. Mimo że utworzenie unii zostało zaproponowane wspólnie przez al-Kadafiego i prezydenta Tunezji, [[Habib Burgiba]], ruch okazał się być w Tunezji bardzo niepopularny i wkrótce upadł<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 76; Kawczynski 2011, s. 71–72; Bruce St John 2012, s. 183.</ref>.
 
Rząd Libii nabywał akcje największych europejskich koncernów (tj. [[FIAT]]) a także zakupił nieruchomości na Malcie i we Włoszech, które stały się cennym źródłem dochodów w latach 80., gdy zmniejszyły się zyski z ropy naftowej<ref>Harris 1986, s. 114; Blundy & Lycett 1987, s. 199–201.</ref>.
Linia 191 ⟶ 195:
 
=== Okres Dżamahirji ===
W 1977 roku w wyniku rozpadu Federacji Republik Arabskich Libijska Republika Arabska przekształciła się Wielką Arabską Libijską [[Dżamahirijja|Dżamahirijję]] Ludowo-Socjalistyczną<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.msz.gov.pl/files/Informator%20ekonomiczny%20-%20pdf/Libia/Libia%2004.pdf|tytuł=Informator ekonomiczny o krajach świata. Libia|data dostępu=21 lutego 2011|autor=|data=|opublikowany=msz.gov.pl}}</ref>, której ustrój był oparty na ''[[Zielona książka|Zielonej książce]]'' napisanej przez al-Kaddafiego. Dzięki dochodom płynącym z bogatych złóż ropy naftowej Libia stała się krajem niezależnym od Zachodu. Miliardy dolarów uzyskanych z ropy wydano na szkoły, drogi, domy, szpitale, rozwój rolnictwa oraz broń i popieranie ruchów narodowowyzwoleńczych. W
 
Nowo powstałe państwo, w lipcu 1977 przegrało krótkotrwałą przygraniczną [[Wojna egipsko-libijska|wojnę z Egiptem]].